113202

Podejście punitywne do żebractwa w wielu większych miastach np. w Warszawie - Komisja Dobrego Porządku powstała w 1768 r. (sprawowanie nadzoru nad przytułkami, oczyszczanie miasta z włóczęgów, ladacznic, bezdomnych). Domy pracy przymusowej.

Gdańsk - pod wpływami wielu władców (Polska. Prusy), miasto hanzeatyckie.

Przełom XV/XVI w. - Gdańsk największym ośrodkiem handlowym i wielkim ośrodkiem produkcyjnym (morze -otwartość na świat). Wpływy reformacji 0 stłumione przez króla Zygmunta Starego, odżyły 0 oddziaływania pomocowe. Nastąpiła inwazja biedaków, która przeszkadzała mieszkańcom.

W 1525 r. władze miejskie wydały ordynację postanawiającą, że żebracy mają podlegać porządkiąącemu sytuację miasta przeglądowi. Żebracy w dobrym stanie zdrowia - wygnani, a jeśliby powrócili - naznaczeni, następnym razem - dożywotnie roboty w więzieniu. W połowie XVI w. miasto podzielone na okręgi, na czele których postawiono żebraczych wójtów, którzy mieli kontrolować stan biedy w mieście, napływowych biedaków odsyłano na wieś. a miejscowi potrzebijący pomocy dostawali znaki tprawniające ich do zebrania. Dzieci żebracze miały być uczone zawodu: stosunek do pomocy me ograniczał się jedynie do jałmużny.

Miasto mimo przedsięwziętych środków nie radziło sobie z biedą.

Potem rajcy miejscy oparli się na idei pracy przymusowej 0 w 1630 r. budowa domy pracy przymusowej i przemysłowej (tkalnia) na dużą skalę. Tkalnia sukna i innych ciężkich tkanin - produkcja tych tkanin wymagała wielkiego nakładu pracy fizycznej. Biedacy zamykani w domu byli przymuszani od pracy. Wielka, otoczona murem budowla, jak więzienie, pracowało tam łącznie ponad 100 osób. Kilkanaście godzin pracy na dobę przy marnym wyżywieniu pod naciskiem surowej dyscypliny, pod kontrolą nadzorców. Kara chłosty. Ludzie byli selekcjonowani, oddzielnie spały kobiety i mężczyźni, na pryczach. Przedsięwzięcie było dochodowe, więc wybudowano kolejny dom pracy przymusowej.

Być może więcej miast czerpało wzór z Gdańska, ale nie zachowały się dokumenty na ten temat.

Wiele osób żyło na skraju nędzy i w każdej chwili pod wpływem zdarzeń losowych mogli wpaść do kategom żebraków, więc powstawały kasy zapomogowo-pożyczkowe. Poważnym problemem była sytuacja wdów po rzemieślnikach, kupcach, którzy nie zabezpieczyli na starość rodziny. Dła nich - prywatne fundacje, donacje, testamenty, dzięki którym tworzono fundacje lub domy dla takich kobiet.

Protestantyzm - prace przymusowe dla biednych.

ZABORY

Społeczeństwo polskie musiało odnaleźć się w nowej sytuacji. Różne rozwiązania w każdym z trzech krajów. Kapitalizm zmuszał (szansa) do zdobywania środków do życia przez rolniczą ludność, a z drugiej strony zapewniał skrajne warunki do realizacji tej szansy. Potrzeby wsparcia dla tych ludzi wywołały zmiany w dziedzinie pomocy społecznej i działalności filantropijnej świeckiej.

Warszawa - od trzeciego zaboru do Księstwa Warszawskiego pod władzą Prus. potem pod władzą Rosji. Władze Księstwa Warszawskiego zinstytucjonalizowały opiekę społeczną, kontrolowały sytuację społeczną wydając przepisy porządkowe, głównie o charakterze restrykcyjnym.

Działalność filantropijna była motywowana patriotycznie. Arystokracja, bogate kupiectwo rozwijały działalność filantropijną bardzo szeroko, złoty wiek filantropii. Na terenie Warszawy szczególny sukces rodzin arystokratycznych, elit politycznych i intelektualnych 0 Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności 1814 r. Cel: ochronki, sierocińce, domy noclegowe, pośrednictwo pracy, aktywizowanie najbiedniejszych mieszkańców na rynku pracy. Siedziba Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności przetrwała powstania itd.. więc udało się ją odtworzyć w prawie oryginalnej postaci. Teraz jest tam Cahtas i DPS.

Hanna Markiewiczowi „Działalność opiekuńcza WTD..." Warszawa 2002 r.

Elżbieta Mazur „Dobroczynność w Warszawie XIX w.“ Instytut Archeologii i Etnologii Warszawa 1999 r.

1814 Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności

1854 Towarzystwo Pań Miłosierdzia św. Wincentego Pado

1856 Stowarzyszenie Pań Opiekunek przy Gminie Ewangelickiej

1860 Rosyjskie Towarzystwo Dobroczynności

1870 Biuro Informacyjne o Nędzy Wyjątkowej

1882 Towarzystwo Kolonii Letnich

1885 Towarzystwo Opieki nad Ubogimi Matkami oraz ich Dziećmi.

1889 Ewangelicko-Ausburskie Stowarzyszenie Opieki nad Dziewicami ©

Bale charytatywne, kwesty, loterie, darowizny budynków, gruntów.

Koniec XIX w. to rozwój zawodowych form pomocy, ukierunkowanych na pracę z dziećmi - edukacyjną i prozdrowotną. Higieniczne formy wypoczynku Realizacja idei pozytywistycznych, pracy u podstaw. Założenie, że działalność oświatowa i prozdrowotna zwiększa szansę następnego pokolenia społeczności miejskiej głównie. Dwie sztandarowe inicjatywy - warszawska i krakowska (dr Henryk Jordan - opieka nad dziećmi w specjalnych ogrodach, gdzie można zabrać dzieci i młodszą młodzież by organizować im czas: odzyskiwanie zdrowia i szans na rozwój fizyczny, pawilony do zajęć w czasie niepogody; z czasem inicjatywa przyjęła się w Warszawie dzięki Anieli Szycówrae i panu Rau <ogrody Rau’a>, dzięki funduszom udostępnionym Szycównie przez Ratfa 0 w pamięci warszawiaków te ogrody Rau'a nie przetrwały, a w Krakowie jordanowskie jeszcze są).

To był czas wiary w profilaktykę biedy i związanych z biedą problemów społecznych. Wiara w ediicację, emancypację przez oświatę - uniwersytety ludowe, czytelnie ludowe, teatry amatorskie.