121815

zrealizowanej nadwyżki popytu globalnego nad podażą nierozladowaną przez podwyżkę cen ⁶ Ad b)

Przyczyny tej inflacji umiejscawia się w procesie produkcji, a konkretnie we wzroście kosztów wytwarzania dóbr i usług Uruchomienie procesów inflacyjnych może nastąpić z przyczyn zewnętrznych (np. podwyżki cen surowców importowanych niezbędnych w procesie wytwarzania) lub wewnątrzpaństwowych.

Czynniki inflacjogenne w Polsce:

» Zewnętrzny szok cenowy w 1990 roku,

» Protekcjonizm handlowy,

» Działalność silnych grup branżowych i wymuszanie przez me wzrostu dochodów Dochodzi wówczas do sytuacji, w której w'zrost dochodów jest większy niż tempo wzrostu produkcji, co wymaga urealnienia dochodów za pomocą wzrostu cen Efektem tego typu działań jest uruchomienie tzw. spirali inflacyjnej. Jej istota polega na tym, wzrost plac wywołuje w-zrost cen, któiy z kolei wywołuje kolejny wzrost plac itd.

Obecnie na świecie występuje duże zróżnicow'anie wielkości stopy inflacji (np. w 1990 roku w Argentynie stopa inflacji wynosiła 205, a w Japonii 3,1).

Ze względu na jej wysokość wyróżniamy następujące rodzaje mflacji:

•*" Pełzająca - to powolna, łagodna inflacja jednocyfrowa. Jej efekty poddają się kontroli i są znikome,

*■ Krocząca — wymyka się spod kontroli, ma tendencję przyspieszania tempa swojego wzrostu,

Galopująca — to superinflacja, która wymyka się spod kontroli państwa; niebezpieczna dla wzrostu gospodarczego,

*■ Hiperinflacja - zwana szalejącą, charakteryzuje się takim natężeniem procesów inflacyjnych. Ze sterowanie procesami ekonomicznymi staje się niemożliwe. Często towarzyszą jej zaburzenia polityczne i chaos Skutki inflacji:

V    Im wyższa inflacja tym większy spadek siły nabywczej pieniądza,

V    Powstanie nieprawidłowej redystrybucji dochodów i kapitału.

V    Utrata zaufania społecznego przez rząd,

V    Ograniczenie funkcj i pieniądza,

V    Przesunięcia majątku i dochodów między pracodawcami i pracobiorcami,

V    Straty posiadaczy oszczędności.

By ograniczyć ostatni z wymienionych skutków mflacji, stopy procentowe lokat oszczędnościowych muszą być dostosowane do stopy inflacji. Taką stopę procentową określamy mianem nominalnej stopy procentowej.

Elementy polityki antyinflacyjnej państwa:

a)    Ograniczenia wydatków państwa,

b)    Ustalanie wysokiej stopy procentowej kredytów,

c)    Stosowanie zachęt do oszczędzania,

d)    Rozwój konkurencji i eliminacja monopoli,