121945

na rzecz związków zawodowych domagających się wyższych płac. Wzrostowi dochodów towarzyszy wzrost skłonności do oszczędzania. Banki komercyjne wykazują coraz większą ostrożność w udzielaniu kredytów inwestycyjnych. To wszystko powoduje wygaszanie optymistycznych nastrojów wśród przedsiębiorstw. ZAŁAMANIE GOSPODARCZE .Pierwszym sygnałem zbliżającego się kryzysu jest spadek kursów papierów wartościowych, przekształcający się w panikę na giełdzie. Kurczenie zamówień na urządzenia wytwórcze i wycofanie się z wielu zawartych kontraktów budowlanych. Banki ograniczają kredyt i żądają spłaty istniejących zobowiązań. PRZEJŚCIE W FAZĘ DEPRESJI GOSPODARCZEJ - Dalsze kurczenie się wydatków inwestycyjnych. Marża zysku gwałtownie spada. Wiele małych i słabszych pizedsiębioretw bankrutuje. Banki komercyjne maksymalnie ograniczają kredyt. Załamanie w produkcji dóbr inwestycyjnych jest zawsze głębsze niż w produkcji dóbr konsumpcyjnych. Nigdy nie jest tak. aby inwestycje spadły do zera. Utrzymują się również pewne wydatki publiczne finansowe z budżetu państwa. To wszystko razem wzięte wyznacza dolny poziom dochodu narodowego i zatrudnienia. Gospodarka funkcjonuje na zwolnionych obrotach i dalej już ani inwestycje, ani tym bardziej konsumpcja nie wykazuje tendencji malejącej. Dochodzi się w ten sposób do dna kryzysu.

Cykl po II wojnie - cykl koniunkturalny uległ „spłaszczeniu”, ożywienie jest dość szybkie, recesja łagodniejsza niż w cyklu klasycznym. Mamy 2 fazy, wzrost gopspodarczy3-41ata i recesjl-21ata. Cykl ten ogranicza się do 4-6 laL Istnieje tutaj inflacyjny wzrost cen, negatywne skutki recesji skupiają się na małych i średnich firmach.

Równanie Fishera - M^4,Vm=P'*‘Y. M - ilość pieniądza w obiegu w ujęciu nominalnym; Vm -szybkość obiegu pieniądza, oznaczająca ilość transakcji towarowych obsługiwanych przez jednostkę pieniądza w jakimś okresie, P- poziom cen towarów, Y - realny dochód narodowy, określający rozmiar dokonywanych transakcji towarowych. Czynnikiem powodującym inflację jest lewa strona równania (wg Freedmana). Wzrost podaży pieniądza prowadzi do obniżenia stóp procentowych. Inflacja kosztowa - przyczyną inflacji jest wzrost kosztów produkcji niezależny od agregatowego popytu na towary. Gdy rosną koszty produkcji, przedsiębiorstwa „przerzucają" ten wzrost na ceny wyrobów gotowych, obciążając w ten sposób nabywców. Różne przyczyny inflacji kosztowej: inflację płacową, gdy następuje wzrost płac niezależnie od popytu na pracę, inflację wywołaną przez zyski, gdy przedsiębiorstwa wykorzystują swoją pozycję monopolistyczną, aby podnieść ceny niezależnie od popytu na ich wyroby, inflację wywołaną przez ceny dóbr importowanych. gdy ceny te rosną niezależnie od poziomu agregatowego popytu, inflację wywołaną przez podatki, gdy wzrost podatków „przerzucany" jest na ceny.

Stopa inflacji - oblicza się przez porównanie cen towarów i usług w dwóch różnych okresach, pomnożonym przez ich wagę w tzw. koszyku dóbr konsumpcyjnych( jest to średnia ważona) W = Pt - Po/Po** W - wskaźnik wzrostu cen( stopa inflacji) Pt - cena towaru w okresie bieżącym Po - cena towaru w okresie bazowym x - waga danego dobra np. 20%. Obliczaniem wskaźnika inflacji zajmuje się w Polsce GUS. a do koszyka dóbr wlicza się kilka grup towarowych najbardziej znaczących w strukturze wydatków gospodarstw domowych, tj. takich jak: żywność, mieszkanie, odzież i obuwie, ochrona zdrowia, transport, turystyka, wypoczynek.

Rodzaje inflacji (rozmiar) Inflację pełzającą - stopa wzrostu cen w skali roku od 2-9% jest pod kontrolą państwa, nie zakłóca równowagi gospodarczej, bywa, że wręcz przeciwnie, pobudza procesy produkcyjne; Inflację kroczącą - wzrost cen powyżej 10% w skali roku Wymyka się spod kontroli państwa i ma tendencję do zwiększenia tempa. Przekształca się w inflację galopującą. Inflację galopującą (lawinową)- tempo wzrosm cen od 10-50% w skali miesięcznej. Powoduje narastające trudności w przebiegu procesów gospodarczych w całym kraju, wymyka się całkowicie spod kontroli państwa. Następuje zerwanie związku między wysokością wynagrodzeń, wydajnością i efektywnością pracy. Ciągłe obniżanie się płac realnych powoduje wzrost kosztów produkcji, co skłania przedsiębiorstwa do podwyższania cen. Nakręca się spirala inflacyjna (spirala cen i płac). Hiperinflację - Ceny rosną w skali miesięcznej o ponad 50%, górna granica wzrostu cen nie jest określana. Hiperinflacja uniemożliwia stosowanie rachunku ekonomicznego, nie pozwala na racjonalne gospodarowanie procesami ekonomicznymi. Pieniądz przestaje pełnić podstawowe funkcje, następuje powszechna ucieczka od pieniądza - powrót do wymiany towaru na towar. Stan ten musi się zakończyć reformacją walutową i wymianą pieniędzy.

Polityka deflacyjna - stosowanie przez państwo narzędzi polityki pieniężno - kredytowej i finansowej. Jej celem jest zmniejszenie dopływu środków pieniężnych do gospodarki. Realizowana