113597

MODELE RYNKU

W gospodarce rynkowej można wyróżnić cztery podstawowe modele struktur rynkowych Są nimi:

a)    konkurencja doskonała

b)    monopol czysty (pełny, absolutny)

c)    konkurenc ja monopolistyczna

d) ollgopol

Najczęściej spotykanym na rynku jest oligopol. Charakteryzuje go mała liczba firm dominujących nad całym rynkiem w produkcji danego dobra (duopol- dwóch dominujących producentów). Oligopoliści wytwarzają produkty zróżnicowane łub ujednolicone (rynek surowcowy, dobra konsumpcyjne jednorazowego użytku oraz przedmioty trwałego użytku). Raczej nie spotykamy wyrobów nietrwałych o zmiennych preferencjach. Wejście na rynek oligopolistyczny jest trudny, ale możliwy. Charakterystyczną cechą jest polityka cenowa. Kontrola nad ceną pojedynczej firmy jest ściśle ograniczona przez wzajemną współzależność firm działających na rynku oligopolistycznym.

Konkurencja cenowa jest niebezpieczna, przy czym istnieje możliwość zawierania porozumień w myśl, których grapa firm podnosi lub obniża cenę sprawując w ten sposób kontrolę nad ceną. Ceny ustalone przez głównych producentów zapewniają odpowiednio wysoki zysk w długim okresie wymuszając podporządkowanie mniejszych firm cenom narzuconym przez głównych partnerów oligopolu. Wobec mało efektywnej i ryzykownej konkurencji cenowej konkurencja oligopolu przyjmuje postać konkurencji niecelowej (reklama, znak firmowy, atrakcyjność produktu). Na rynkach o zróżnicowanych produktach obserwuje się intensywną konkurencję za pomocą jakości. Stąd rozwój firm uzależniony jest od unowocześniania, ulepszania oraz wprowadzania nowych produktów. Rynek oligopolistyczny pokazuje, iż konkurencja to coś więcej niż chęć i zdolność do obniżania cen. W odróżnieniu od konkurencji doskonalej panującej na rynku wolno-konkurcncyjnym pozostałe struktury rynkowe określamy mianem konkurencji niedoskonałej.

Powyższe modele rynku funkcjonują po stronie producenta. Podobna różnorodność struktur istnieje po stronie kupującego, przy czym prawie wyłącznym kryterium ich wyróżniania jest liczba kupujących.