123364

227

Stal Hadfielda jest tworzywem drogim, a przede wszystkim technologicznie trudnym ze względu na bardzo złą skrawalność. Dlatego stosuje się ją i opłaca się stosować tylko tam, gdzie rzeczywiście przewyższa znacznie trwałością inne tworzywa: na elementy narażone na ścieranie przy dużych i dynamicznych naciskach powierzchniowych - rozjazdy kolejowe, gąsienice pojazdów, łamacze kamienia, kosze koparek itp. Produkuje się z niej najczęściej odlewy (staliwo L120G13), ale bywa również używana w postaci blach.

Znacznie tańszą stalą stosowaną na elementy, które nie ulegają utwardzeniu powierzchniowemu pod wpływem zgniotu i silnych uderzeń w czasie pracy jest stal niskomanganowa, perlityczna w gatunku 80G (ok. 0,8 %C, l,0%Mn). Nie wymaga poza tym obróbki cieplnej i dobrze się skrawa. Jako gatunki pośrednie pomiędzy stalą 1 IG 12 i 80G mogą być stosowane niskostopowe stale manganowe lub chromowe po ulepszaniu cieplnym lub wysokowęglowe stale narzędziowe niestopowe po normalizowaniu lub hartowaniu w oleju.

2.2. Stale odporne na korozję

Z uwagi na skład chemiczny wyróżnia się trzy grupy stali odpornych na korozję:

-    stale chromowe,

-    stale chromowo-niklowe,

-    stale chromowo-niklowo-manganowe.

Podstawowym pierwiastkiem stali odpornych na korozję jest chrom. Stale o zawartości od 1 do 3% chromu (ok. 0,1% C i ok. 0,5% Cu) mają, w stosunku do stali węglowych, podwyższoną odporność na korozję atmosferyczną i często nazywane są stalami trudno-rdzewiejącymi.

Zawartość chromu w ilości 12 do 14%, rozpuszczonego w ferrycie lub austenicie, powoduje skokową zmianę potencjału elektrochemicznego stopów Fe-Cr-C (rys. 27.1). Stopy takie wykazują więc skłonność do tworzenia ochronnej warstwy pasywnej dającej efekt tzw. odporności na korozję.

0    2    4    6    8    10 12 14 16 18 20 22 24

Cr, %

Rys. 27.1. Zmiana potencjału elektrochemicznego stopów żelaza z chromem