W wyniku przenikania magmy w skonipę ziemską powstają ciała magmowe -intruzje. Możemy podzielić je na:
1) zgodne - ściany pokrywają się powierzchniami strukturalnymi skał otaczającycli -nie przecinają warstw skalnych, są to:
• lakolit • lopolit
- sille - lakolit
2) niezgodne - przecinają warstwy skalne, np. ławice skalne, są to:
- dajka
- batolit -apofiza
- żyła kominowa
- magma wędmjąca ku górze może wydostawać się na powierzdinię Ziemi
- procesy zachodzą powolnie lub gwałtownie
- procesy mogą zachodzić punktowo, linijnie lub powierzchniowo
Erupcja wulkaniczna - proces wydobywania się lawy oraz pary wodnej, gazów. Fragmentów skał. Enipcje można podzielić ze względu na sposób wydostawania się lawy:
- centralna - lawa i materiał piroklastyczny wydostają się z krateru
• Unijna - lawa i produkty wulkaniczne wydostają się szczelinami (strefy ryftu)
- arealna - magma z batolitu podnosi się ku górze, ogrzewa obszar nadległy i powoduje podtopienie skał na dużym obszarze
- haw ajski - erupcja przeważnie spokojna, lawy zasadowe (wulkany tarczowe)
- inerapi - rzadkie wybuchy, lawy kwaśne (kopuły lawowe)
- stroniboli - częste erupcje, rytmiczne, ale niezbyt gwałtowne, lawy głównie obojętne, a także materiał
piroklastyczny (stratowulkany)
- Milcano - rytmiczne erupcje, znaczne ilości lawy kwaśnej, chmury popiołów (stratowulkany)
- pliiiijski - ogromna siła erupcji, która nie trwa jednak długo, produktem erupcji są głownie popioły (wulkany
eksplozywne)
- pełee - duża gwałtowność erupcji spowodowana obecnością ogromnej ilości gazów, chmury gazowo-pyłowe. zniszczenie fragmentów stożka (wulkany eksplozywne)
Budowa wulkanu:
- stożek wulkaniczny
- stożki pasożytnicze
- komin wulkaniczny
- kaldera
- ognisko komora magmowa
Produkty wulkaniczne:
- ława
- gazy i pyły
• materiał piroklastyczny
- porwaki skał podłoża, przez które przedziera się lawa lub magma
LAWA | |
Kwaśna |
Zasadowa |
■ iższa temperatura krzepnięcia ■ gęsta ■ lepka ■ mało ruchliwa ■ krzepnie w pobliżu miejsca erupcji ■ tworzy krótkie potoki ■ zawiera dużo krzemionki |
■ wyższa temperatura krzepnięcia ■ mała gęstość ■ mała lepkość ■ płynna ■ ruchliwa ■ wolno krzepnie ■ rozlewa się daleko od miejsca etupcji ■ zawiera mało krzemionki |