123607

- skały pochodzenia organicznego.

Do pierwszej grupy należą utwory piroklastyczne, tworzące luźne osady lub zbite skały, powstałe w wyniku diagenetycznej cementacji. Skały te powstały w wyniku erupcji magmy i składają się z piasków, popiołów wulkanicznych oraz okruchów skalnych, porwanych z krateru wulkanu. Lecz tylko te skały piroklastyczne, które są kwaśne i zawierają dużo szkła lub minerałów z grupy zeolitów, mają właściwości pucołanowe.

Skały pochodzenia organicznego są osadami okrzemek, nazywane ziemiami okrzemkowymi lub diatomitami. Skorupki radiolarii i gąbek tworzą radiolaryty, gezy lub spongiolity. Są to utwory złożone z igieł i gąbek, scementowane opalowym lub chalcedonowym spoiwem.

Aktywnymi w stosunku do wodorotlenku wapniowego składnikami pucolan naturalnych są szkła, opalowe formy krzemionki, zeolity. Natomiast pucolany zawierają także zmienne ilości materiałów obojętnych, do któiych między innymi należą fazy krystaliczne: kwarc, skalenie, dolomit, magnetyt, pirokseny, kalcyt. Pucolany naturalne mogą zawierać również składniki szkodliwe dla betonu, do których należą substancje organiczne i gliny pęczniejące (montmorillonit).

Żużle hutnicze

Można wyróżnić dwie grupy żużli hutniczych: żużle z produkcji żelaza i żużle z produkcji metali kolorowych, w Polsce przede wszystkim miedzi.

Obok żużli wielkopiecowych powstają w hutach, w procesie wytwarzania stli, znaczne ilości żużli stalowych. Żużle z konwertorów tlenowych mają skład interesujący z punktu widzenia wykorzystania jako spoiwa, zawierają bowiem znacznie więcej wapnia. Fazy mineralne są następujące: C₂F, C₂S, (Mn, Mg, Fe, Ca)0. W związku ze znaczną zawartością peryklazu zaprawy z tego żużla rozpadają się po pewnym czasie twardnienia, zwykle około 28 dni. Fachowcy proponują wprowadzenie do procesu stalowniczego zmodyfikowanego topnika, zawierającego obok wapnia (50% CaO), magnezu (5% MgO) znaczną ilość Al₂Ch (25%). Pozwala to na związanie w żużlu wapnia i żelaza w glinianofenyt (Cai.8Feo"o.₂)(Ali.32Feg¹¹¹ awJOs. Przydatność tych żużli jest ograniczona, zawierają fazy tlenkowe, a czasem znaczne ilości chromu .

Nie ma co do tego wątpliwości, że w celu zapewnienia najlepszych właściwości hydraulicznych należy dążyć do zwiększenia zawartości szkła w żużlach. Najlepszą metodą jest granulacja wodna i to pod ciśnieniem, która pozwala na uzyskanie zawartości

2