125672

1. SOCJOLOGIA A INNE NAUKI SPOłECZNE.

Socjologia jest jedną z gałęzi nauk społecznych, zbioru dyscyplin naukowych, które badają naturę ludzkiego zachowania i związków międzyludzkich oraz ich rezultaty. Nie ma pełnej zgodnośd co do tego, jakie nauki zajmujące się zjawiskami i procesami społecznymi obejmuje kategoria nauk społecznych. W rożnych podręcznikach i opracowaniach występują odmienne ich zestawienia, co jest wyrazem umowności po działów wewnątrz sfery dociekań naukowych. Socjologia, ekonomia i nauki polityczne są zgodnie uważane za rdzeń nauk społecznych. Poza nimi do tej kategorii włąaane bywają, już znacznie mniej zgodnie, historia, antropologia i psychologia. Między każdą z nich a socjologią istnieją określane relacje

1.    Antropologia.

Nazwa ta używana jest na określenie dwóch odmiennych dyscyplin. Odróżnia je odpowiedni przymiotnik. W jednym przypadku mówi się o ant rap o logi i fizycznej, w drugim o antropologii kulturowej, bądź społecznej.

1 Pierwsza z nidi zajmuje się człowiekiem jako gatunkiem przyrodniczym i interesuje się fizycznym zróżn i cu wan i em człowieka w przestrzeni iw czasie.

2.    antropologii kulturowej jej współcześni przedstawiciele powiadają, że jej przedmiotem jest „p o szu kiwanie cech typowo ludzkich, czyli tych, które wiążą się z kulturową istotą człowieka"

Przez długi czas wyróżnikiem tej antropologii było to, że jej przedmiotem zainteresowania i obiektem badań były sp ołecze ri stwa pierwotne, przed piśmienne. Ze względu na taki przedmiot jej zainteresowań, niektórzy antropolodzy wyraża ją przekonanie, że jest to nauka nadrzędna w stosunku do socjologii, albowiem, zajmując się społeczeństwami różnego typu, rozporządza szeroką perspektywą porównawczą po da as gdy socjologia zajmuje się sp ołecze ństwem tylko jednego rodzaju-nowoczesnym społeaeristwem przemysłowym.

W ostatnich dekadach uległa to zmianie za sprawą zachodzących na świecie przemian. Na wszystkich kontynentach znikają społeczeństwa pierwotne jedno za drogim. To między innymi sprawiła, że antropolodzy rwr ód li oczy na swoje własne, nowoczesne sp ołecze ristwa i uaynilije przedmiotem badań, używając metod wy kształconych do badania społe a erist w pierwotnych.

Zamazuje to granice między antropologia a socjologią, zwłaszaaże podejmo wana przez tak zorientowanych antropologów problematyka bywała już uprzednio przedmiotem zainteresowań socjologii.

2. Psychologia

Podobnie jak antropologia, psychologia jest rozdarta między naukami przyrodniczymi i społecznymi. Z jednej strony ma ścisłe związki fizjologią i neurologią, z drugiej - przez subdyscyplinę zwaną psychologią społeczną -z socjologią.