44597

76. STOSUNKI POLSKI ZE STOLICĄ APOSTOLSKĄ W XV W.

Trwająca od 1378 schizma w Kościele zachodnim wysuwała się coraz baidziej na czoło zagadnień rmedzynarodowych w ówczesnej Europie. Polska opowiedziała się od początku przy papieżu rzymskim. W 1409 r. odbył się sobór powszechny w Pińe. na którym znalazł się i biskup krakowski Piotr Wvsz i delegaci Uniwersytetu Krakowskiego. Sobór złożył z godności obu ówczesnych papieży (rzymskiego i awiniońskiego), a jako jedyny głowę Kośzioła obrał ^kAjYmdra F. a po jego rychłej śmierci w 1410 - Jana XXIII Polska opowiedziała się za postanowieniami soboru pzańskiego i uznała nowych papieży. W 1413. r. Zyąnunt Luksemburski, który dąż)i do likwidacji schizmy, skonił papieża Jana XXIII do zwołania nowego soboru powszechnego do Konstancji Przybyli nań przedstawiciele całej niemal katolickiej Europy. Na czele polskiej reprezentacji stał arcybiskup gnieźnieński -My hal Zrgflfl. a ciężar obrony interesów polsko - litewskich w sporze z Zakonem Krzyżackim wziął na siebie rektor Akademii Krakowskiej Paheł hPodko^ic Mimo kilkuletniej walki dyplomatycznej na soborze, nie rozstrzygnięto spotu poi. - krzyżackiego. Skończyło się tylko na uwięzieniu dominikanina Jana Fałkenberga przez papieża i potępieniu jego traktatu, w którym b)£o pełno zarzutów i oszczerstw przeciwko Jagielle i Polakom. Pora tym Falkęnbeig domagał się podjęcia przez narody narody chrześcijańłae wspólnej akcji celem wytępienia Polaków.

Episkopat polski w uchwałach na synodach w jfjgfeng* i Kaliszu wystąpił ostro przeciwko rozszerzającemu się ruchowi chusyckiemu w Polsce. Postanowienia te znalazły się także w statutach arcybiskupa \Ekokqa Traby (14201 Mahdgy Jagiełły dostał od husytów propozycję korony c zesnej, jednak nie przyjął jej, aby me narazić się papie stwu i opim świata chrześcijańskiego.

Jeszcze w okresie małoletnio ści króla Władysław - syna Jagiełły, Zbigniew Ohmie ki snuł plan urn polsko - węgierskiej. Europie środkowej wkrótce znowu zaczęło zagrażać niebezpieczeństwo tureckie. W samym środku zagrożenia b)iy Węgry, dlatego też unia Węgier i potężnej monarchii poi. - lit. wydawała się rozwiązaniem idealnym. Jej rzecznikiem stała się Stolica Apostolska. W 1440 hKiĄisław z o stał królem Węgier.

Kazimierz Jagiellończyk w walce o zasadę wyższości między soborem a papieżem opowiedział się na początku swoich rządów po stronie papieża MzAołgya V. a zatem przeciwko soborowi. Dotychczas za sprawą (leśnickiego. Polska stała na stanowisku neutralności. Król uznając papieża, chciał od niego uzyskać prawo nadawania wszystkich beneficjów. Źródłem poważnych napięć między Stolicą Apostolską a Fblską w II poł. XIV w. była sprawa krzyżacka. W walce ze Związkiem Pruskim, papiestwo stanęło po stronie Zakonu, natomiast Kazimierz Jagiellończyk stanął po stronie Związku, przyjmując pod swoje zwierzchnictwo oddające mu się dobrowolnie w poddaństwo ziemie i miasta pruskie (akt inkorporacjii z 1454). Stolica Apostolska jednak uznała to za zamach na posiadłości zakonne a tym samym ra naruszenie i zabór dóbr kościelnych. Następca Mikołgja V - papież Kahksi IB ogłosił w 1455 r. klątwę obejmującą członków Związku Pruskiego i mieszkańców Prus którzy odpadli od Zakonu. Mieli oni w ciągu 60 dni powrócić do Zakonu, w przeciwnym razie stracie mieli wszystko a klątwa nie zostałaby wobec nich cofnięta. W 1459 r. Pius II oznajmił, że klątwa obejmuje również króla. W odpowiedzi Kazimierz nie wpuścił do Polski legatów papieskich, mających pośredniczyć w pertraktacjach pokojowych. Klątwę zniesiono dopiero w 1467 r., już po zawarciu pokoju toruńskiego w 1466 r. - niepotwierdzonego przez Stolicą Apostolską.

W 1476 r. na Kazimierza JagieUończika została rzucona klątwa papieska za ingerencję w sprawy czeskie.