W tym samym roku Bolesław wielkie sukcesy odniósł również na wschodzie. Podczas wyprawy na Ruś zdobył Kijów, osadził na tronie swojego sojusznika Świętopełka, a w drodze powrotnej przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie. Rok 1018 był niezwykle pomyślny dla piastow skiego państwa - nabytki terytorialne, pokój z cesarzem i przychylny władca na wschodzie zdawały się gwarantować stabilność granic i politycznych sojuszy. Historycy określili politykę prowadzoną przez Bolesława Chrobrego mianem wielkomocarstwowej - podczas 26 lat rządów zwycięsko stawił czoło sąsiednim potęgom, a poszerzając granice, zapewnił swemu państw u pozycję mocarstwa w środkowowschodniej części Europy.
Po początkowych sukcesach następcy Bolesława - jego syna Mieszka II, na początku lat 30, nad państwem piastow skim zebrały się czarne chmury. Za namową odsuniętego od władzy brata Mieszkowego Bezpryma na Polskę w 1031 spadł rów noczesny atak z dwóch stron - od w schodu najechał książę kijów ski, a od zachodu cesarz. Obaj oderwali ziemie wcześniej uzyskane przez Chrobrego - Milsko, Lużyce i Grody Czerwieńskie. Dogodną sytuację wykorzystali prawdopodobnie Węgrzy, którzy odebrali Słowację, i Czesi, zajmując Morawy. W ten sposób Polska po raz pierwszy odczuła boleśnie niedogodność położenia pomiędzy Niemcami a Rusią. Nabytki terytorialne z czasów Chrobrego okazały się nietrwałe, pozbawione sojusznika państwo nie umiało oprzeć się agresji działających w porozumieniu sąsiadów. Wkrótce potem wewnętrzny chaos po śmierci Mieszka II wykorzystał książę czeski Brzetysław, który w targnął na ziemie polskie i po /łupieniu Wielkopolski oderwał Śląsk. Na domiar nieszczęść w latach 30. w' niejasnych okolicznościach oderwało się Pomorze, zrzucając zależność od Polski lub stając się terenem ekspansji duńskiej. Budowane przez kilkadziesiąt lat państwo piastowskie rozpadło się. Czy oznaczało to, że Polska miała podzielić los w ielu innych organizmów państwowych, po których pozostały jedynie zapiski kronikarzy? W 1039 w skład państwa wchodziły jedynie dwie historyczne krainy: Małopolska i zrujnowana Wielkopolska. Dzieło odbudowy państwa i kształtowania jego granic należało zaczynać od nowa.