44800

- wy zn aczn ik i wewn ętrzne

■    aksjologiczne, czyli religia, ideologia, kultina i świadomość

■    materia Ino-społeczne takie jak układ sił społecznych w państwie oraz jego potencjał gospodarczy i militarny

•    demograficzne

•    geopolityczne

•    subiektywne, obejmujące, między innymi problem świadomości decydentów i motywacje icli działania

-    wyznaczniki zewnętrzne

•    strukturalne, obejmujące systemowa strukturę stosunków międzynarodowych, w której działa dane państwo

•    wyznaczniki funkcjonalne, oznaczające przede wszystkim, różne stany stosunków' międzynarodowych

•    wyznaczniki podmiotowo-strukturalne. odnoszące się do interakcji pomiędzy danym państwem i fonnalnymi strukturami stosunków międzynarodowych

•    wyznaczniki pomiotowo-funkcjonalne. obejmują interakcję pomiędzy danym państwem a funkcjonalnie rozumiana strukturą stosunków międzynarodowych

•    wyznaczniki politycznego potencjału państwa, który jest oceniany według skali wartości innych państw i również kształtuje wszelkie decyzje polityczne podejmowane w danym państwie

Podstawowe założenie politologicznego modelu analizy decyzyjnej stanowi teza. Ze stworzenie ogólnej teorii wyjaśniającej na granicy pomiędzy teor ia polityki i teor ią stosunków międzynarodowych jest nic tylko konieczne, ale i możliwe. Należy jednak pamiętać. Ze decyzja polityczna, podjęta w wyniku fałszywej świadomości decydentów nigdy nie zostanie prawidłowo zrealizowana.

Intel nacjologirzny model analizy decyzyjnej powinien mieć wyraźna specyfikę, ponieważ ma wyjaśniać oddziaływanie co najmniej dwóch uczestników stosunków międzynarodowych. W pierwotnym eksplanandiun tego modchi umieszczamy międzynarodową decyzje polityczną, to znaczy akt niclosowego wyboru działania lub zaniechania politycznego, dokonany przez międzynar odowy ośr odek decyzyjny w polu stosunków międzynarodowych, którego celem jest zoiganizowTOiie działalności w systemie poliarchicznym.

Znając treść międzynarodowej decyzji politycznej poszukiwać będziemy hipotetycznych przyczyn jej zawar cia oraz ogólnych praw'rządzących procesami międzynarodowymi, zawsze w związku z prawami kształtującymi wewnątrzpaństwowe procesy polityczne.

Tr ansnarodowy model analizy decyzyjnej jest funkcja zmian, jakim podlega funkcjonowanie współczesnych systanów politycznych. Tńrbulencje międzynarodowe są głęboko uwarunkowane przede wszystkim przez zmiany w skali makropolitycznej. Polegają one na nieodwr acalnej bifurknacji stosunków międzynar odowych na dwa światy: uczestników suwerennych i niesuwerainycli

W cskplanandum modchi transnarodowego należy umieścić decyzje transnarodowe, których cclan jest wywia anic przez podmioty niepaństwowe wpływu na państwa lub inne pomioty transnarodowe bądź wywieranie wpływu przez państwa na obce społcczarstwa i ich organizacje.

Typy analizy decyzyjnej

1. według kryterium typu rozumowania

Indukcyjna analiza decyzyjna - polega na koncentrowaniu się badacza pizede wszystkim na tym, w jaki sposób ośrodki decyzyjne rzeczywiście podejmują decyzje. Jest to podejście empiryczne, mające na celu obserwowanie rzeczywistych zachowań politycznych. Najczęściej analiza ta przybiera postać analizy psychologicznej. Zakłada się w niej. iż decydaici polityczni, tak jak wszyscy ludzie, po odebraniu bodźca zewnętrznego reagują pobudzauan anocjonalnym. stresan czy frustracją.

Dedukcyjna analiza decyzyjna - polega na normatywnym definiowaniu racjonalnych kryteriów podejmowania decyzji politycznych, a także racjonalnych sposobów' osiągania wybranych celów. Zakłada się, że ośrodki decyzyjne działają racjonalnie, a typ ich racjonalności można określić w sposób dedukcyjny. Cclan analiz dedukcyjnych jest więc poszukiwanie w rzeczywistości politycznej potwierdzana słuszności przyjętych założai teoretycznych, ich weryfikację i doskonalaiic. Przyjmuje się. źc decydenci doskonale znają cele zbiorowe i indywidualne, konsekwentnie dążą do ich realizacji, mają odpowiednia wiedzę ogólną oraz wiedzę na temat konkr etnej sytuacji decyzyjnej, są skłonni do spokojnego korzystania z tej wiedzy, stosują racjonalne str ategie działania i nie ulegają anocją.

Analiza dedukcyjna jest w praktyce uprawiana pod postacią badań operacyjnych i stosowania w podejściach prakseologicznych. matanatycznych (teoria gier), cybernetycznych, a także wywodzą tych się z pr awoznawstwa.