124210

3. ze względu na formę prawną:

1.    giełdy organizowane przez państwo (statut ustawowy), podlegające nadzorowi państwowemu

2.    giełdy korporacyjne, tworzone przez organizacje gospodarcze, samorządowe, często mają formę spółki akcyjnej.

1.    giełdy otwarte

2.    giełdy zamknięte

Na zawarcie transakcji na giełdzie zamkniętej potrzebne jest zezwolenie jej władz.

Obrót na giełdach oparty jest o tzw. uzanse giełdowe, czyli tryb postępowania kupców przyjęty zwyczajowo przy zawieraniu transakcji na danej giełdzie. Istnieją uzanse zarówno uniwersalne, jak i lokalne. Uzanse to nie normy prawne, aczkolwiek odgrywają dużą rolę w regulowaniu obrotu giełdowego. Może on być sprzeczny z prawem względnie obowiązującym, ale musi oddawać prymat prawu bezwzględnie obowiązujące mu. Umowa między stronami również ma pierwszeństwo w stosunku do uzansu handlowego.

Funkcje giełdy:

1.    Ogłaszanie notowań giełdowych (pomocne przy ustalaniu cen towarów produktów giełdowych)

2.    Powstawanie i utrwalanie zwyczajów handlowych

3.    Powstawanie standardów klasyfikacyjnych towarów, które są stosowane również poza obrotem giełdowym.

4.    Przy wielu giełdach funkcjonują stałe sądy polubowne (arbitrażowe), służące do rozstrzygania sporów nie tylko między stronami transakcji zawieranych na giełdzie, ale i poza nią.

Uczestnicy giełd:

1.    Członkowie giełdy

2.    Uczestnicy giełdy

3.    Maklerzy lub brokerzy

4.    Goście

Członkowie giełdy mają zazwyczaj prawo do zawierania transakcji na własny rachunek, a także mają prawo działania jako maklerzy. Mają prawo do uczestniczenia do udziału w sesjach giełdowych, ponadto bierne i czynne prawo wyborcze do władz giełdy. Często członkowie giełdy korzystają ze zniżek na danej giełdzie.

Uczestnicy giełdy również mają prawo do zawierania transakcji na giełdzie, nie mają prawa wyboru do władz i nie korzystają ze zniżek.

Pośrednicy zwani maklerami powoływani przez władze giełdy do pośredniczenia w zawieraniu transakcji na danej giełdzie, zwykle zaprzysiężeni jako znawcy obrotu na danej giełdzie. Maklerzy pobierają prowizję od pośrednictwa.