B. Sutek a "Wprowadzenie do socjologii"
socjalizacja (wg. Malewskiej) —* złożony wielostronny proces uczenia się. który sprawia, że człowiek z istoty biologicznej staje się istotą społeczną (przynależną do określonego społeczeństwa i kultury). Nie jest to proces samoistny.
Proces socjalizacji
W toku socjalizacji człowiek poznaje i przyswaja sobie:
S Umiejętności, które leżą u podstaw wszelkich interakcji społecznych, takie jak znajomość społecznie k on stm cwanych systemów znaczeń, zdolność
rozumienia znaków, w tym języka oraz symboli.
S Normy i wzory zachowali (zespoły norm); uczy się, jak zachowywać się w określonych sytuacjach i jak te sytuacje rozpoznawać
✓ Wartości
S Umiejętności posługiwania się rozmaitymi przedmiotami
wdrażanie się do ról negatywnych
socjalizacja odwrotna - młodsze pokolenia uczą starsze (np. dziecko uczy rodzica obsługi komputera)
internalizacja —» najważniejszy aspekt socjalizacji, proces uwcwnętrznicnia przez jednostkę elementów rzeczywistości społecznej (wartości, normy, role, sposoby zachowania się oraz interpretacji świata) właściwych rodzinie, grupom społecznym, społeczeństwo, którego jest członkiem; z interna lizowane treści uznaje ona za swoje własne, obiektywne i obowiązujące
Trzy mechanizmy socjalizacji:
• wzmacnianie - wynagradzanie i karanie
• naśladowanie - podejmowanie wzorców
• przekaz symboliczny - pouczenia słowne otoczenia oraz teksty pisane
Rodzaje socjalizacji:
1. socjalizacja pierwotna (socjalizacja początkowa):
znaczący inny: silna więź emocjonalna powoduje przestrzeganie narzuconych przez niego norm (tu przejmowanie sposobu widzenia, wartości, postaw i wzorów zachowania od rodziców)
• odbywa się w okresie dzieciństwa, jednostka staje się członkiem społeczeństwa
• wzory zachowań i podstawowe role społeczne
• kształtowanie osobowości społecznej
• pod koniec pojawia się „uogóbiiony inny": odkrycie ogólnospołecznych reguł - internalizacja
2. socjalizacja wtórna:
4 uogóbiiony inny: brak więzi anocjanabiej, ale przyswajanie sobie ogólnospołecznych reguł ("bo tak trzeba")
• jednostka myśli w kategoriach "my"
• internalizacja norm i wartości
• kształtuje się osobowość kulturabia (modabta)
3. resocjalizacja: naśladowanie mechanizmów socjalizacji pierwotnej; cel: przemiana człowieka, wymazanie ze świadomości dotychczasowych treści i wprowadzanie nowych; przekształcenie obrazu świata i siebie samego, silnie nacechowana emocjonalnie
u Tilbnana: socjalizacja trzeciorzędowa - socjalizacja w wieku dojrzałym
socjalizacja alternatywna - świadomy bunt przeciwko zastałym normom i próba tworzenia nowych (wszelkie subkultury)
kontrsocjalizacja - może być świadoma lub nieświadoma.