45939

45. Przedstaw podstawy idealizmu obiektywnego na podstawie poglądów Platona.

Na czym polegał i czego dotyczył spór o uniwersalia?

Idealizm obiektywny- doktryna metafizyczna, wg której zasadę bytową wszelkiej rzeczywistości i podstawowy rodzaj bytu stanowi, istniejący niezależnie od ludzkiej świadomości (obiektywnie), pierwiastek o charakterze idealnym albo duchowym (spirytualizm). Występuje w kilku różnych wersjach: od skrajnych typu platońskiego lub heglowskiego po umiarkowane (np. Santayana). Idealizm obiektywny platoński głosi, że bytem pierwotnym, samoistnym i nadrzędnym wobec cielesnego jest obiektywnie istniejący świat przedmiotów ogólnych, niezmiennych, wiecznych, doskonałych i logicznie uporządkowanych (zhierarchizowanych), zwanych ideami. Wg Platona, świat fizyczny jest wobec idei pochodny: stanowi jedynie niedoskonałe (zmienne i zjawiskowe) ich „odbicie”. Idee nie są także niczym psychicznym: są przedmiotami myśli, a nie samymi myślami.

U Platona rzeczy, wszystko to, co dostępne jest poznaniu zmysłowemu, jest odbiciem idei. Pomiędzy doskonałymi idami a mnogimi i pośledniejszymi rzeczami „pośredniczą” pojęcia (uogólnienia, abstrahowanie); przez pojęcia można zbliżyć się do świata idei, choć nie można go osiągnąć. Również świat idei jest zliierarchizowany, najwyższa jest idea dobra. Koncepcja platońska jest dualistyczna- współistnieje świat rzeczy i idei.

Uniwersalia- Ogół może wystąpić w języku (jako nazwa ogólna), w świadomości (jako pojęcie ogólne) i w sferze transcendentnej względem języka i świadomości poznającej (jako przedmiot ogólny, czyli idea).

Nazwa ogólna to wyrażenie, które na mocy swego znaczenia (w danym języku) nadaje się na nazwę dla wielu przedmiotów, które ma więcej niż jeden desygnat. Nazwami ogólnymi są wyrażenia: człowiek, figura geometryczna, trójkąt. Pojęcie ogólne to przedstawienie myślowe dotyczące więcej niż jednego przedmiotu; to treść myślowa aktu lub akt rozumienia czy stosowania nazwy ogólnej (w danym języku). Przedmiot ogólny to obiektywnie (tzn. niezależnie od świadomości i języka) istniejący ogół, to (po platoński! rozumiana) idea człowieka jako takiego, trójkąta w ogóle.

Stanowiska w sprawie uniwersaliów.

Nominalizm głosi, że istnieją wprawdzie nazwy ogólne, nie istnieją jednak ani pojęcia, ani przedmioty ogólne. Wobec tego nazwy ogólne to skróty lub zespoły nazw jednostkowych. Dosłownie i konsekwentnie rozumiany nominalizm prowadzi do negacji jakiejkolwiek wiedzy ogólnej. Poza tym- wbrew doświadczeniu wewnętrznemu- nominalizm bezzasadnie