46172

Polityka polskich władz na emigracji w czasie wojny

Zmiany na najwyższych urzędach

Internowany w Rumunii prezydent Ignacy Mościcki wyznacza swoim następcą (takie uprawnienie dawała mu konstymcja kwietniowa) najpierw gen. Bolesława Wieniawę Dhigoszowskiego. ale wobec sprzeciwu Francji rezygnuje z tej kandydatury i przekazuje swój urząd Władysławowi Raczkiewiczowi (był on m in. marszałkiem senatu w latach 1930-1935. a od 1934 roku prezesem Światowego Związku Polaków). 30 września 1939 roku -Raczkiewicz powohije na stanowisko premiera gen. Władysława Sikorskiego, przekazuje mu jednocześnie większość swoich kompetencji wykonawczych. 7 listopada 1939 roku - po rezygnacji marszałka Edwarda Rydza Śmigłego Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych zostaje gen. Władysław Sikorski.

początkowo siedzibą rządu było miasto Angers (Francja) zaś następnie Londyn.

Strnkmra władz emigracyjnych

•    prezydent - pełni w gnoicie rzeczy rolę reprezentacyjną i mediacyjną

•    premier - skupia w swych rękach pełnię władzy wykonawczej, w tym dowodzenie polskimi siłami zbrojnymi

•    Rada Narodowa - namiastka parlamentu; składała się z 22 członków, reprezentowane były w niej główne partie polityczne; Polska Partia Socjalistyczna - Wolność. Równość. Niepodległość (PPS-WRN), Stronnictwo Narodowe (SN). Stronnictwo Ludowe (SL) i Stronnictwo Pracy (SP) - oraz osoby związane z obozem sanacyjnym. Rada pełniła rolę doradczą i opiniodawczą. Przewodniczył jej najpierw Ignacy Paderewski, a po jego śmierci (1941) Stanisław Grabski

•    Delegamra Rządu na Kraj - działała w okupowanej Polsce, tworząc struktury podziemnej administracji; kolejnymi delegatami rządu RP na kraj byli; Cyryl Ratajski (SP) - do września 1942 roku; Jan Piekałkiewicz (SL) - wrzesień 1942-hity 1943 roku. aresztowany i zamordowany przez Niemców; Jan Stanisław Jankowski (SP) - luty 1943-marzec 1945 roku oraz pełniący obowiązki delegata Stefan Korboiiski (SL) -kwiecień-czerwiec 1945 roku

Polityka rządu emigracyjnego

•    głównym celem - odzyskanie przez Polskę niepodległości i aktywny udział Polaków w walce z Niemcami hitlerowskimi

•    teoria dwóch wrogów: Polska znajduje się w statuę wojny zarówno z Niemcami, jak i ZSRR

•    nienaruszalność terytorialna państwa polskiego w granicach sprzed września 1939 roku

•    przyszła Polska miała być paiistwem demokratycznym i sprawiedliwym, opierającym swój ustrój na zasadach chrześcijańskich; miał to być powrót do demokracji parlamentarnej sprzed maja 1926 roku

Układ Sikorski-Majski

Podpisany został 30 lipca 1941 roku przez polskiego premiera oraz ambasadora ZSRR w Londynie Iwana Majskiego. Nierozstrzygnięta została jednak kwestia granicy polsko-radzieckiej. Rosjaiue stwierdzili wprawdzie, że pakt Ribbentrop-Mołotow stracił swą moc. ale jednocześnie nadal uznawali za legalne dekrety o wcieleniu polskich Kresów do ZSRR Przywrócone zostały stosunki dyplomatyczne między Polską a ZSRR. co oznaczało odejście rządu RP od teorii dwóch wrogów. Zapowiedziano utworzenie polskiej armii w ZSRR Amnestia dla obywateli polskich więzionych w ZSRR mieli oni zasilić tworzone oddziały polskie.

Sprawa Katynia

W kwiecień 1943 r. Niemcy odnajdują groby polskich oficerów w lesie pod Smoleńskiem; wezwana przez nich komisja Międzynarodowego Czerwonego Krzyża określa termin zbrodni na wiosnę 1940 - co oznaczało, iż dokonali tego Rosjanie. Rząd Polski wydaje oświadczenie domagające się od Stalina wyjaśnień. 25 kwietnia 1943 r. ZSRR zrywa stosunki dyplomatyczne z rządem Rzeczpospolitej/

Śmierć Sikorskiego

Sikorski był gotów do naprawy stosunków z ZSRR mimo sprawy Katynia. 4 lipca 1943 r. dochodzi do katastrofy lotniczej w Gibraltarze, w której ginie gen. Sikorski Generał wracał do Londynu z inspekcji polskich oddziałów stacjonujących na Bliskim Wschodzie. Nowy rząd tworzy Stanisława Mikołajczyka (ze Stronnictwa Ludowego).