46227

-    3 rodzaje:

1.    ST ALE - na całą kadencję,

a. ) wg kryterium branżowego (odpowiada ministerstwu np. Polska) lub

b. ) problemowego (problemy te wysuwane są na pierwszym posiedzeniu parlamentu

zwłaszcza takie chroniczne, np. kraje skandynawskie. USA. Hiszpania. Finlandia)

2.    AD HOC - powołane dla rozwiązania określonej sprawy (WB)

3.    ŚLEDCZE - dla oceny działalności wysokich urzędników państwowych

np. w Polsce była próba powołania jej w sprawie Oleksego w RFN 6 razy

po raz pierwszy w 1949, bo dyskusja nad stolicą (Monachium czy Bonn), a partia Bawarii za Bonn (absurd), więc było podejrzenie korupcji; komisja nic nie stwierdziła w RFN także w latach 80 tzw. afera Flicka (koncern przemysłowy zamawiał ekspertyzy u rządu, aby dać im kasę. dostawał w zamian korzysnie decyzje); powołano komisję, składającą się z posłów, którzy związani byli z tą aferą, po roku do komisji dokooptowano zielonych; komisja działała 2,5 roku (17 samobójstw. 49 rezygnacji ze stanowisk) i ostatecznie uchwalono zmienioną ustawę o partiach politycznych rozszerzoną o kolejne środki ochrony

2 sposoby kontroli

a. ) PRZESŁUCHANIA W KOMISJI PARLAMENTARNEJ

b. ) WIZJA LOKALNA

Ad. 3.) INSTYTUCJA OMBUDSMANA

„ombudsman” - słowo szwedzkie, ale pomysł turecki

-    1807 Turcy uchwalili ustawę o Rzeczniku Ludowym, ale tue weszła ona w życie 1826 Szwedzi po raz pierwszy wprowadzili ten pomysł w życie

Współcześnie ombudsman bada. czy rząd i admiiustracja (w Norwegii: rząd. w Polsce. WB: rząd i administracja) nie namszają prawa i woli parlamentu.

Nie może nic rozstrzygać, może tylko wydawać opinie (wyjątek: tylko w Norwegii może zgłaszać wniosek o wotum nieufności!).

Gdy ma miejsce debata nad absolutorium dla rządu, ombudsman wygłasza mowę

-    3 SPOSOBY ORGANIZACJI OMBUDSMANA

1.    Jedna organizacja - np. WB. Norwegia, Hiszpania. Portugalia

2.    Kilku ombudsmanów

-    np. Szwecja - o. generalny, ds. środków masowego przekazu, ds. konsumentów, ds. kobiet, ds. dzieci

-    podobnie jest w Polsce - o. generalny czyli Rzecznik Praw Obywatelskich, ale jest też Rzecznik Ds. Dzieci, a od 2005 będzie Rzecznik Ss. naruszania praw i wolności obywateli w wojsku (?)

3.    Tak jak w Lichtenstein i RFN - jest tu tylko parlamentarny komisarz ds. naruszania praw obywatelskich w wojsku (w innych dziedzinach nie ma)

Ad. 4.) INTERPELACJE I ZAPYTANIA POSELSKIE

Pytanie, jakie parlament (tzn. gnipa posłów, komisja itp.) może skierować do rządu (tzn. premiera, ministra, kilku ministrów, całego rządu) może mieć dwie formy:

a. ) INTERPELACJA-cechy

1.    Interpelacja musi być na piśmie

2.    Odpowiedź na interpelację jest obowiązkowa ! gdy nie. to interpelowana osoba może być pociągnięta do odpowiedzialności prawnej

3.    Jeżeli parlamentowi się nie spodoba odpowiedź, to albo nic nie robi. albo może uchwalić rządowi wonim nieufności

b. ) ZAPYTANIE - cechy

1.    Zapytanie w dowolnej formie

2.    Odpowiedź jest fakultatywna

3.    Jeżeli odpowiedź nastąpi, to w dowolnej formie