REFERENDUM, ISTOTA, RODZAJE, SENS USTROJOWY. PRZYKŁADY.
REFERENDUM - głosowanie za projektem określonego politycznego rozstrzygnięcia hib przeciw niemu;
najlepsza instytucja, najlepsza forma demokracji bezpośredniej, najbardziej znaczący udział ludności w
wykonywaniu władzy; jest najbardziej charakterystyczną cechą ustroju Szwajcarii.
1.) zarzut PERSONALIZACJI REFERENDUM - niestety dla społeczeństwa mniej liczy się wówczas problem, a człowiek albo siła polityczna, która stoi za każdym rozwiązaniem
np. 1962 dzień szakala ;) zamachu na de Gaullea - miał większość senatu przeciwko sobie, za 2 lata miały być wybory prezydenckie, a de Gaulle wiedział, że je przegra, gdyż Ciało Elektorów składa się w 2/3 z senatorów
wówczas de Gaulle wystąpił w TV mówiąc, że „oto mógł zginąć prezydent Francji" i zaproponował, aby odejść od dotychczasowego trybu wyboru prezydenta i aby ludzie wybierali prezydenta
- de Gaulle ogłosił referendum na ten temat (szantażując jednocześnie, że jeżeli jego projekt nie przejdzie, to zrzecze się stanowiska prezydenta), a w referendum 80% zgoda - bo de Gaulle tak chciał, a nie ze względu na problem !
- oskarżono de Gaulle a. że nie zapytał parlamentu, jak nakazuje konstytucja (wykpił się, że to w koticu naród jest suwerenem)
potem koniec lat ’60 - de Gaulle zaproponował, aby znieść senat i posłużył się tym samym fortelem
ale w referendum 80% wypowiedziało się za pozostawieniem senam i de Gaulle ustąpił
dlaczego w drugim przypadku personalizacja nie zadziałała ? bo de Gaulle nie był już tak
popularny
2) OGRANICZENIE - Nie wszystkie kwestie mogą być poddane referendum (np. moralności nie można przegłosowywać; kara śmierci, aborcja)
3. ) Referendum daje OGRANICZONE MOŻLIWOŚĆI WYBORU (tak-nie)
4. ) Referendum jest DROGIE (oj droga inwestycja)
RÓŻNE DZIWNE PRZYPADKI. GDZIE JEST JAKIE REFERENDUM..
• USA - na szczeblu federalnym nie ma referendum, jest na szczeblu stanowym
• RFN - jest tylko jeden przypadek, gdy może być referendum na szczebhi federalnym (co wynika z historii, doświadczeń Republiki Weimarskiej, tam 3 referenda i 2 wybory faszyzm) - ew. zmiana granic landów i 1998 tak się stało (referendum dotyczyło połączenia Berlina i Brandenburgii, w Berlinie 78% tak. a w Brandenburgii 56 % nie. zatem wynik negatywny i następne referendum może się odbyć za 10 lat)
• SZWAJCARIA - na co dzieli ponad 600 razy rocznie (w tym na szczeblu gminy, kantonu, ogólnofederalnym - to 2 3 razy rocznie), zawsze jest mała frekwencja (kilka do kilkunastu %)
TYPY REFERENDUM
L) ze względu na okres przeprowadzania
a. ) PRZEDPARLAMENTARNE
b. ) POPARLAMENTARNE
c. ) POZAPARLAMENTARNE
2) ze względu na znaczenie
a. ) REFERENDUM KONSTYTUCYJNE - wysondowanie opinii
b. ) REFERENDUM ROZSTRZYGAJĄCE
3.) ze względu na przedmiot
a. ) REFERENDUM KONSTYTUCYJNE
b. ) REFERENDUM USTAWODAWCZE