46273

Dochód narodowy, jego mierniki i determinanty

R. Milewski. „Podstawy ekonomii”, str. 331-347 oraz 357-377

•ruch okrężny w gospodarce omodel prosty

•nie uwzględnia państwa, nie bierze pod uwagę wymiany handlowej z zagranice, pomija fakt. że gospodarstwa nie musze przeznaczać całości dochodów na zakup produktów, a przedsiębiorstwa na zakup czynników produkcji •pokazuje zależność pomiędzy gospodarstwami domowymi a przedsiębiorstwami •w zamian za płacę i pracę gospodarstwa kupują usługi i produkty przedsiębiorstw omodel złozony

•składa się z przedsiębiorstwa, sektora bankowego, zagranicy, gospodarstwa domowego i państwa •uwzględnia złożony ruch strumieni i zasobów w gospodarce, w tym dla gospodarstwa domowego •dopływy - inwestycje, wydatki rzędowe, eksport •odpływy - oszczędności, podatki, import

•mierniki dochodu narodowego jakie istnieje, kiedy i po co powstały? oPKB - syntetyczna miara produkcji wytworzonej w gospodarce w ciągu roku

•PKB w cenach rynkowych - liczone w kategonach cen końcowych, uwzględniając podatki pośrednie

•PKB w cenach czynników produkcji - produkcja krajowa z pominięciem podatków, ale uwzględnieniem subsydiów

•metody liczenia:

•metoda sumowania produktów - suma wartości produktów i usług wytworzonych w kraju •metoda stonowania dochodów - sumowanie dochodów przy wytwarzaniu produktów i usług •metoda sumowania wydatków - sumowanie wydatków ponoszonych w procesie produkcji dóbr i usług oPNB - wartość dóbr wytworzonych przez naród niezależnie od miejsca (PKB + dochody netto z zagranicy) oPNN - miara produkcji uwzględniająca inwestycje netto (PKB - amortyzacja)

•konsimpcja i inwestycje

od och ody gospodarstw przeznaczone na wydatki konsumpcyjne

■konsumpcja autonomiczna - konsumpcja niezależna od dochodu

•efekt Pigou - zmiana dochodu narodowego powoduje zmianę wielkości konsumpcji

•Y (dochód narodowy) ■ C (konsimpcja) + S (oszczędności)

oinwestycje

■malejąca funkcja stopy procentowej - rozmiary inwestycji zalezą od przyrostu popytu konsumpcyjnego, oraz od kosztów i efektywności wyposażenia kapitałowego

•inwestycje autonomiczne - pewien poziom inwestycji niezależny od dochodów •popyt globalny - łączna ilość towarów, jaką nabywcy decydują się zakupić w danych warunkach ozalezy do dwóch czynników - ogólnego poziom u cen towarów i wysokości dochodów ludności •produJccja równowagi

•rewolucja keynesowska - mechanizmy rynkowe i lezące u ich podstaw zmiany cen nie są w stanie zagwarantować produkcji w pełni wykorzystującej czynniki wytwórcze

opodejście popytowe - popyt jest głównym determinantem dochodu narodowego

owarunek równowagi w gospodarce - łączne zamierzone wydatki na towary są równe wielkości produkcji tych towarów - oszczędności musza być równe inwestycjom

ohipoteza dochodu absolutnego - wielkość wydatków konsumpcyjnych zależy od poziomu bieżących dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe, przy czym gdy dochody te wzrastają, wydatki te tez wzrastają, ale ich udział w dochodzie jest w miarę jego wzrostu coraz mniejszy

■przeciętna skłonność do konsumpcji - stosunek wydatków konsumpcyjnych do dochodu narodowego

•przeciętna skłonność do oszczędzania - stosunek oszczędności do dochodu narodowego

•krańcowa skłonność do konsumpcji - stosunek zmiany konsumpcji do zmiany dochodów

•krańcowa skłonność do oszczędzania - stosunek zmiany oszczędności do zmiany dochodów

•prosty mnożnik inwestycyjny i jego znaczenie dla tłumaczenia wahań koniunktury

omnoznik informuje jak się zmienia dochód narodowy

•np. m=3 przy dochodzie 1000 powoduje wzrost dochodu o 3000

•im mnożnik większy, tym większy dochód

•mnożnik jest zawsze większy od 1

oim większe dochody, tym większe oszczędności - stąd wahania koniunktury, bowiem wzrost oszczędności zniechęca do konsumpcji i inwestowania

•paradoks zapobiegliwości i jego wpływ na koniunkturę - zjawisko polegające na spadku dochodu narodowego pod wpływem wzrostu oszczędności - niekorzystne dla koniunktury, gdyż wzrost oszczędności zniechęca do inwestycji i konsumpcji