124403

Założenia futuryzmu

Futuryści agresywnie atakowali dziedzictwo kulturowe.

Traktowali tradycje jako .nienawistny hamulec', który krępuje swobodę twórczą.

W swych agresywnych wystąpieniach futuryści włoscy porównywali przeszłość i tradycję do dwóch spluwaczek. Urażali, że trzeba niszczyć zabytki, bo są „bardziej zaraźliwe niż cholera'. Futuryści zachęcali do niszczenia bibliotek, muzeów, pamiątek. Polscy futuryści głosili :.cywilizacja i kultura jest chorobliwością na śmiemik, wybieramy prostotę, ordynarność, wesołość, zdrowie, trywialność, śmiech'; .ogłaszamy wielką wyprzedaż starych rupieci, sprzedajemy za pół ceny świeże mumie Mickiewiczów i Słowackich".

Cechą futuryzmu była

♦    gwałtowność

♦    agresywność

♦    kult przemocy, wojny: „chcemy sławić wojnę, jedyną higienę świata".

♦    Futuryzm cechował aktywizm

♦    rozpęd działania.

CELE:

♦    Przezwyciężenie bierności dotychczasowej literatury.

♦    Pochwała przygody, odwagi, buntu.

♦    Marineti mówił: „Ryczący samochód (...) piękniejszy od Nike z Samotraki".

♦    Czas aktualności dzieła oceniali na 24 godziny - jutro dzieło będzie antykiem, a więc trzeba szybko tworzyć.

♦    Odrzucali dziedzictwo romantyzmu, psychołogizm, antropoceptyzm: precz z psychologicznym, metafizycznym niepokojem.

♦    Wprowadzali materię jako jedyny motyw godny poezji - Marinetti pisał: „gorąco kawałka drzewa lub żelaza roznamiętnia nas bardziej niż uśmiech i łzy kobiety"; ból ludzi jest tak samo interesujący jak ból lamp.

♦    Tytus Czyżewski zalecał kochać maszyny elektryczne, nie kobiety.

♦    Kryterium futuryzmu było dążenie do oryginalności, odrzucenie tradycji.

♦    Wypowiedzieli wojnę fantazji i marzycielstwu.

♦    Sztuce wysunięto postulat oryginalności.

♦    Chciano stworzyć nowy język poetycki, wyzwolony z ograniczeń regułami._

♦    Chciano stworzyć język pozarozumowy. Żądano uwiolnienia słowa z niewoli rozumu „Należy uwolnić słowa

udręczone i storturowane tyranią myśli, należy stworzyć uniwersalny język pozarozumowy, w którym nie myśl rządziłaby słowami, lecz słowo - dźwięk objąłby nieznaną i rewelacyjną treść"._

♦    W nowym języku odrzucano przyimki, spójniki, a głównie znaki interpunkcyjne,_

♦    Stosowano m.in. nowy sposób obrazowania polegający na wzajemnym przenikaniu się słów i obrazów w celu oddania dynamiczności; ekstrawagancję w zakresie formy typograficznej, na przykład kombinacje małych i wielkich liter, różne kolory farby do druku, czcionkę łamanąw różne figury geometryczne

Mimo, że futuryzm byt przede wszystkim ruchem włoskim, odegrał ogromna rolę w rozwoju sztuki XX wieku. W Polsce wpłyną)na formistów. Idee futurystyczne w znaczący sposób wpłynęły na sztukę filmową Okres najbardziej ożywionej działalności futuryzmu zakończył się w czasie I wojny światowej, kiedy grupa się rozpadła. Większość artystów odeszła od tego kierunku, zajmując się w latach dwudziestych i trzydziestych sztuką bardziej statyczną abstrakcyjną a nawet klasycyzującą.