47201

Wizje ustrojone podczas II wojny światowej: rząd na emigracji i PPR.

Wizje ustrojowe podczas IIWŚ zeszły ba drugi plan

a)    Rząd na emigracji - PPS. Stronnictwo Narodowe. Stronnictwo Pracy. Stronnictwo Ludowe musiały znaleźć kompromis.

Deklaracje:

•    Rząd Sikorskiego 1939r. - deklaracje - odbudowane państwo będzie na gruncie zasad chrześcijańskich i demokratycznych, swoboda jednostki, sprawny rząd, większy wpływ społeczeństwa na ustrój,

•    1942r. - dążenie do demokracji, krytyka dyktatury, totalitaryzmu, prawo do pracy - ochrona pracy, rozwój samorządności, działań obywatelskich, większe możliwości uczestniczenia obywateli w funkcjach państwowych;

•    1943r. (w kraju) - demokraty czny charakter państwa, ostatecznie o ustroju zdecyduje sejm, zapewnienie społeczeństwu możliwości wpływu na tworzenie państwa;

•    Deklaracja Rządu Jedności Narodowej - 1944r. - „O co walczy naród polski?”; system rządów parlamentarnych, wpływ opinii publicznej na władzę; konstytucja gwarantuje wolności obywatelskie;

Socjaliści i ludow^rcy nie zmienili poglądów' na temat wizji ustroju.

Endecja (SN) - odrzuciła faszyzm w okresie wojny, opowiadała się za zasadami demokratycznymi, akcentowano związek z demokracją zachodnią i zasadami chrześcijańskimi.

SL i PPS - gwarancje praw socjalnych dla niższych warstw.

b)    PPR (Polska Partia Robotnicza - komuniści) - od 1942r pretendent do władzy

•    Deklaracje 1943r. - „O co walczymy?” - ideały ustrojowe, wizja Polski demokratycznej, ale inna niż rządu na emigracji; większość obywateli to robotnicy, chłopi, inteligencja pracująca (podejście klasowe); konstytucja, odmawiano rządowi emigracyjnemu prawa do działania

•    Deklaracja Krajowej Rady Narodowej 1944r. - ustrój demokratyczny, sprawiedliwość społeczna, prawo do nauki, zapewnienie masom ludowym bytu materialnego;

Manifest PKWN - konstytucja marcowa, demokratyczne swobody nie mogą służyć wrogom demokracji; Gomułka - opowiadał się za demokracją, ale nie taką jak na Zachodzie (liberalno-kapitalistyczną), tylko za demokracją ludową - sojusz robotników i chłopów, bo te warstwy stanowią większość narodu; demokracja budowana na wzorach radzieckich -wprowadzenie Rad Narodowych (organy władzy państwowej i samorządu terytorialnego) -władza sprawowana przez masy pracujące