poznawania rzeczywistości.
- Aktywność-bierność - z reguły zdobywana wiedza jest bierna, uczeń posiada wiedzę, ale nie potrafi wykorzystać jej w określonym miejscu lub czasie. Bierne struktury poznawcze odgrywają minimalną rolę w sterowaniu zachowaniem.
4. Rodzaje wiedzy
- deklaratywna (narracyjna) - „wiem, że...", dane o faktach (np. ziemia jest planetą), czasem zawiera informacje zniekształcone, mityczne, sfabrykowane (np. kara to dobra metoda wychowawcza). Wiedzę tą można przekazywać stawnie.
- proceduralna (operacyjna) - „wiem, jak...", sieć danych o metodach, strategiach, programach działania, zwana też umiejętnościami poznawczymi, które pozwalają osiągnąć cele (np. jak jeździć na rowerze). Przekazanie tej wiedzy zwykle wymaga zademonstrowania.
5. Filtr informacyjny
W sytuacji nadmiaru informacji występuje zjawisko selekcji. Uważa się, że istnieje filtr informacyjny, który poprzez zjawisko koncentracji decyduje o tym jakie informacje są przyjmowane, a jakie blokowane. Filtr ten nie działa doskonale, często ludzie popełniają błędy, blokując potrzebne informacje. Występuje też tendencyjna selekcja danych. Często ludzie akceptują tylko te dane, które spełniają ich oczekiwania.
6. Deficyt informacyjny
Jeżeli w środowisku brakuje danych potrzebnych do skutecznego działania występuje deficyt informacji. Ludzie wykonują wtedy czynności eksploracyjne czyli aktywnie poszukują istotnych wiadomości.
7. Deprywacja sensoryczna
Deprywacja sensoryczna jest to odcięcie jednostki od bodźców świata zewnętrznego i dopływu wszelkiej informacji. Odizolowane od środowiska osoby wykazały zaburzenia w procesie percepcji, mniej adekwatnie spostrzegały ludzi i przedmioty, po dłuższej izolacji pojawiały się halucynacje. Wystąpiły zaburzenia w procesie myślenia z zapamiętywaniem, zaburzenia emocjonalne, silny lęk, senność. Człowiek może nawet strącić poczucie tożsamości, mieć trudności z oceną wartości zjawisk, uruchamianiem programów działania. Tak więc zaburzeniu ulegają podstawowe struktury poznawcze.
8. Metabolizm informacyjny
Metabolizm informacyjny - jest to operacja polegająca na odbiorze i przemianie danych zewnętrznych.
9. Przeciążenie informacyjne
Jeżeli w środowisku występuje nadmiar danych człowiek nie jest w stanie ich zasymilować i sprawnie działać. W sytuacji nadmiaru informacji następuje zjawisko selekcji - człowiek przyjmuje tylko te informacje, które są dla niego użyteczne.