47708

Drewniane tabliczki pokryte woskiem	Atrament (pióro ptasie lub metalowe)	Napisano tak m.ia Iz 30,9; Ha 2,2; Ez 37
Gliniane tabliczka (Osraka)	Atrament	Atrament robiono z sadzy i tartej gumy arabskiej.
Papirus	Tusz (czarny lub czerwony)	Z włókien cybery papirusowej, sklejano włókna i je wysuszana Od 3 tys BC w Egipcie.
Skóry zwierzęce	Tusz	Zszyte rzemieniem w kilkumetrową taśmę. Tylko skóry cieląt, kóz i owiec.
pergamin	Atrament chemiczny	W Azji Mniejszej (w Pergamonie)

2. FORMAT I SPOSÓB PISANIA

Sefcr - pierwotne znaczenie - ‘księga'

Megilla - zwój (doklejano do siebie kawałki i tak tworzono zwój)

Biblos - zwój (tak pisano Septuagintę, NT, księgi liturgiczne i roczniki państw)

/w oje pergaminow e - takie w większości były w Qumran W II AC zaczęto odpisywać Biblię przy pomocy kodeksów (do celów prywatnych). Dawniejsze napisy (greckie, semickie) - duże wyraźne litery. Później pisano małymi literami, ciasno stawianymi przez co tekst stawał się mniej wyraźny i trudniej było go dzielić (za względu na brak znaków przystankowych)

III. JĘZYK

a hebrajski a aramejski a grecki a coine