Każdy kredyt udzielony przez bank jest obciążony iyzykiem jego niezwrócenia. Dlatego przyznając kredyt bank podejmuje działania zmierzające do zminimalizowania tego ryzyka. Należy to do obowiązków każdego banku, co wynika z obowiązującej Ustawy „Prawo bankowe”. Obowiązkiem banku jest zapewnienie sobie określonych zabezpieczeń umożliwiających odzyskanie kredytu na wypadek gdyby kredytobiorca nie dokonał terminowej jego spłaty. Zabezpieczeniem kredytowym jest wszystko to, co zapewnia bankowi odzyskanie zaangażowanej sumy pieniężnej (kredytu) wraz z jego ceną, czyli odsetkami i prowizją. Zabezpieczenie kredytu stosowane przez banki stanowią: zastaw przedmiotów wartościowych, ustanowienie liipoteki, cesja należności i ubezpieczenia oraz poręka. Z punktu widzenia ekonomicznego zabezpieczenie spełnia specyficzną funkcję, gdyż zakłada stan którego istnienia nie chcieliby ani kredytobiorca, ani kredytodawca. Już sama dyskusja o zabezpieczeniu tworzy nieprzyjemną sytuację. W stabilnych warunkach gospodarczych większość kredytów udzielana jest in blanco - bez zabezpieczenia. Niemniej jednak, jeżeli bank uzna za konieczne zastosowanie zabezpieczenia, należy ustalić, w jakim stopniu kwota kredytu ma być zabezpieczona i jakie rodzaje zabezpieczenia mają być wykorzystane. Odpowiedź na to pytanie może dać tylko odpowiednia ocena zabezpieczenia przez bank. Ocena ta powinna określić, czy bank będzie mógł dokonać likwidacji tego zabezpieczenia, w jakim terminie może to nastąpić i jaką cenę będzie można uzyskać przy spieniężeniu przedmiotu zabezpieczenia. Tak więc zabezpieczenie nie jest pełną gwarancją dla banku. Łączy się bowiem także z niepewnością co do możliwości likwidacji zabezpieczenia po przewidywanej cenie. Zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych można dzielić według różnych kryteriów. Można je rozumieć dwojako:
1. W pierwszym znaczeniu zabezpieczenie oznacza materialno - prawną gwarancję udzieloną przez samego dłużnika na podstawie umowy, celem ułatwienia dochodzenia roszczenia pieniężnego w wypadku braku dobrowolnego jego wykonania.
2. W drugim znaczeniu zabezpieczenia dokonuje Sąd na wniosek wierzyciela bądź to w specjalnym postępowaniu zabezpieczającym. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez zarządzenie zajęcia ruchomości, wierzytelności albo innego prawa, obciążenia nieruchomości dłużnika hipoteką przymusową, a w razie braku wpisu takie nieruchomości do księgi wieczystej zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości.
Sposoby zabezpieczenia kredytów mogą przybierać postać różnych instrumentów prawnych. Najogólniej możemy je podzielić na dwie podstawowe grupy, czyli:
2