49270

Postawy kształtując się przez całe życie podłegają oddziaływaniu różnych nadawców. Początkowo są to rodzice, później kołedzy (grupa rówieśnicza), w wieku szkolnym -nauczyciele, wychowawcy, a od najmłodszych lat i przez całe życie - środki masowego przekazu.

2.    Jak telewizja wpływa na ludzi?

Według badań OBOP-u z kwietnia 1998 roku „Opinie o wpływie telewizji i innych instytucji na młodzież”¹ wynika, że 61% badanych osób wskazało na telewizję, jako instytucję w największym stopniu oddziaływującą na młodzież. Ponad dudę piąte respondentów uważa ten wpływ za niekorzystny, podczas gdy tylko jedna dziesiąta uważa wpływ telewizji za korzystny.

Oglądanie telewizji redukuje liczbę rozmów w rodzinie, a większa ilość odbiorników zmniejsza również ilość czasu spędzanego razem przez członków rodziny.

Telewizja oddziałuje na ludzi (w tym szczególnie na dzieci) przez²:

-    czas, któiy poświęcany na jej oglądanie, nie jest czasem poświęcanym na np. czytanie książek, ruch na świeżym powietrzu, zabawę, itp.;

-    sposób przekazu - obraz pozbawia ludzi potrzeby tworzenia wyobrażeń, bo wszystko podane jest wprost; znaczenie symboliczne obrazu sprawia czasami dzieciom trudności, więc często pozostają one przy bezpośrednio danej płaszczyźnie spostrzeżeń; „...można sądzić, że telewizją sprzyja bierności i lenistwu umysłowemu oraz obniżeniu sprawności myślenia abstrakcyjnego”;³

-    przekazywane treści - telewizja: podaje oglądającemu gotowe wzorce (zachowania, wyglądu, itp.), nadaje znaczenie - wiąże określone emocje z określonym zachowaniem (nadmiar emocji może prowadzić jednak do desensytyzacji).

Psycholodzy od dawna już starają się zbadać wpływ telewizji na psychikę człowieka. Do tej pory dopracowano się kilku teorii. Oto niektóre z nich⁴:

Teoria katharsis odwołuje się do klasycznej koncepcji psychoanalitycznej redukowania popędów za pośrednictwem wyobraźni. Zgodnie z nią „oglądanie scen przemocy i zadawania bólu innym powoduje u widzów redukcję niewłaściwych popędów, a oglądanie następstw przemocy uwrażliwia na cierpienie.”⁵

Teoria powstrzymania zakłada z kolei, że „oglądanie przemocy wywołuje zahamowania w psychice, a co za tym idzie, zanik zachowań agresywnych.”⁶ Fantazje widza na temat tego, jak niszczy ludzi, którzy mu w życiu przeszkadzają, wywołują u niego stracłi i poczucie winy, co powstrzymuje go od wrogich uczuć i tłumi agresje.

Teorii stymulacji według której „telewizja oddziaływuje na widzów zdecydowanie negatywnie i prowadzi do pojawienia się zachowań agresywnych.”⁷ Najbardziej radykalne stanowisko wśród zwolenników tej teorii zajmuje min. Albert Bandura (teoria społecznego uczenia się przez obserwację). Jego zdaniem oglądanie Filmów i programów prezentujących przemoc wzmaga agresywność widza i prowadzi do przyswajania przestępczych wzorów zachowań.

3.    Co (najczęściej) kształtuje postawy?

Podstawę informacji o zdarzeniach kształtują głównie szkoła i mass media. Oba te źródła powinny zmierzać do możliwie pełnego i obiektywnego przekazu informacji o świecie,

2

1

źródło: http wy«w abcp com pL i.irh młodych tura

2

* Maria Braun-Gałkowska. Wpływ telewizyjnych obrazów przemocy na psychikę dzieci, w: Problemy Opiekuńczo-

Wychowawcze

3

op. cii. s. 10

4

¹ Źródło tmp Ayww aws com pLl)

5

’ Źródło: http//w>iw jwi com pUi 2S-'2-*fłf hunl

6

Źródło: httpv?vrww.«wi.cotiipUi 25.'2łrłr.htail

7

Źródło: httpyr-unvw.4WvcompUt. 25/24 cłfriml