49957

względu na występujące różnice regionalne (zmiany szerokości i długości geograficznej na obszarze, nad którym znajduje się masa, oraz inne przyczyny), ale mieszczą się w pewnym, dość wyraźnie określonym zakresie zmienności. Temperatura i wilgotność powietrza wobrębie danej masy, mimo różnic, są bardziej do siebie podobne, niż do temperatury i wilgotności powietrza zmierzonych w innej, sąsiadującej masie.

4. Co rozumie się pod określeniem "... właściwości optyczne "? Ogólnie chodzi o przezroczystość powietrza. Przezroczystość powietrza najogólniej zależy od występowania w powietrzu produktów kondensacji pary wodnej (mikrokrople tworzące mgły, krople i cząstki lodu tworzące opady,.. .) oraz znajdujących się w powietrzu innych cząstek stałych, nie będących produktami kondensacji pary wodnej. Te ostatnie to różnego rodzaju pyły pochodzące z powierzchni Ziemi i dostające się do troposfery w wyniku działania procesów naturalnych (np. podnoszone przez wiatr z powierzchni pustyni pyły mineralne, cząstki aerosolu morskiego z powierzchni oceanu, pyłek z kwitnących właśnie sosen,...) oraz wprowadzanych do atmosfery w wyniku działalności człowieka (cząstki stałe z niespalonych do końca paliw, cząstki pyłowe ze ścieranych przez opony samochodowe nawierzchni autostrady i cząstki opon, ścierających się o powierzchnię autostrady, kurz z trzepanych przed Wielkanocą dywanów, ...). Wwyniku ożywionej działalności gospodarczej, nad niektórymi obszarami zanieczyszczeń wprowadzanych przez człowieka do atmosfery jest dużo. Ponieważ występowanie produktów kondensacji pary wodnej jest silnie zmienne w czasie i przestrzeni oraz zależy od procesów funkcjonujących w samej masie, w przypadku charakteryzowania właściwości optycznych masy bierze się pod uwagę występowanie w niej zanieczyszczeń pyłowych. Zmniejszanie przezroczystości masy przez występujące w niej produkty kondensacji pary wodnej jest pomijane.

Jak dochodzi do kształtowania się masy atmosferycznej?

Wyobraźmy sobie taką sytuację, że nad obszar Północnej Afryki (Sahara, Sudan) napływa powietrze (obojętnie skąd) i następnie zalega nad tym obszarem. Ponieważ podłoże jest tu silnie nagrzane, powietrze zaczyna się nagrzewać od podłoża. W dolnej troposferze pionowe gradienty termiczne rosną i szybko powstają warunki dla wykształcenia się równowagi chwiejnej. Silnie nagrzane powietrze odrywa się od powierzchni i rozpoczyna unosić do góry. W trakcie unoszenia miesza sięturbuletnie z powietrzem otaczającym i średnia temperatura warstwy, w której odbywają się pionowe ruchy powietrza, rośnie (typowy obraz intensywnego przekazu ciepła jawmego z podłoża do atmosfery). Występowanie ruchów pionowych będzie trwało tak długo, aż w całej warstwie, dokąd sięgać będą ruchy pionowe, pionowy gradient temperatury się nie wyrówna, osiągając wartość 1 deg/100 m (przejście z rówmowagi chwiejnej do rówmowagi obojętnej). W rezultacie takiego procesu dojdzie do wydatnego wzrostu temperatury tego powietrza.

Podłoże na omawianym obszarze (Północna Afryka) nie jest specjalnie silnie uwilgotnione - występują tu pustynie i półpustynie. Stąd też powietrze to nie jest w stanie wzbogacić się w parę wodną. Wzrost temperatury pociąga za sobą spadek wilgotności względnej (i wzrost niedosytu wilgotności) i powietrze staje się powietrzem relatywnie suchym. Tak więc, powietrze to, wraz ze wzrostem temperatury będzie coraz to bardziej suche.

Każdy powiew wiatru podnosić będzie z powierzchni drobiny pyłów (teren