Rodzaje decyzji:
-indywidualne, organizacyjne, kierownicze.
-kierownicze i nickicrowniczc.
-podejmowane wwamnkach:
•pewności (skutki- zwykle jeden, konkretny- można przewidzieć z dużą dokładnością).
•ryzyka (przewidywane rozwiązania można oszacować na podstawie pewnych zdarzeń z przeszłości lub z pewnym prawdopodobieństwem, dlatego wymagają odpowiedniej ilości informacji).
•niepewności (brak pełnej znajomości problemu, niemożność określana prawdopodobieństwa możliwych wyników).
•strukturę sytuacji decyzyjnej
•programowane^ ustnikturyzowanc (pewność)= powtarzalne- procedury, dotychczasowe reguły, standardy i zwyczaje.
*nicprogramowanc= niaistnikturyzowanc- skomplikowane, trudne do wyraźnego wyodrębniali a. w waninkach ryzyka; nic mogą być podejmowane przez osąd. instytucję, dotychczasowe sprawdzone sposoby postępowania, wymagają zastosowania technik heurystycznych
-zasięg skutków decyzji: strategiczne, taktyczne, operacyjne
•dziedzinę działania jednostki organizacyjnej: administracyjne, produkcyjne, techniczne, transportowe -okres oddziaływania: bieżące, krótkookresowe, średniookresowe, długookresowe, perspektywiczne
Racjonalność decyzji:
-Istotą racjonabiości jest użycie takich metod i środków, które przy uw7ględniaiiu istniejących warunków i ograniczał zmierzają do osiągnięcia zamierzonego celu. w sposób warunkujący uzyskanie optymalnego wyniku.
•dostosowanie decyzji do warunków- czyli, aby była to decyzja najlepsza jaką mo2na podjąć w danych wamnkach Racjonalnie postępuje ten. kto:
-nic działa pod wpływem impulsu, lecz z myślą o dalszych konsekwencjach.
-stosuje skuteczne środki, ich dobór, wystarczającą wiedzę.
•kieruje się wartościami przyjętymi w organizacji zgodnymi z hierarchią celów tej organizacji.
-przestrzega konsekwaicji tzn. posługuje się wypróbowanymi, znanymi zasadami
Założenie racjonalności wg Robinsa i Decanzo:
-problem jest jasny i jednoznaczny;
-ma się osiągnąć jedai wyraźnie określony cel;
•znane są wszystkie możliwości i ich skutki;
•preferencje są jasne i stabilne.
-nic ma ograniczał kosztownych ani czasowych;
•ostateczny wybór zapewni maksymalizację wyniku -> prowadzi to do racionalncgo podejmowania dccvzń
Racjonalne decyzje powinny być rczultatan przestrzegania procesu decyzyjnego obejmującego logicznie powiązaną grupę operacji myślowych i możliwość zaprojektowania wariantów i wybór naj lepszego z nich.
Racjonalność decyzji składa się:
• racjonabiości metodologicznej: racjonabiość procesu podejmowania decyzji.
- racjonalności rzeczowej racjonalność trafności samej decyzji.
Mogą zaistnieć sytuacje,.
- postępujany racjonalnie i podejmujany racjonabią decyzję;
- postępujany nicracjonabuc (nic przestrzegamy zasad) i dochodzimy do błędnej decyzji;
- postępujany racjonabiic. ale nic uzyskujemy trafiiej decyzji (np. z powodu niepełnej informacji).
- postępujany nieracjonabuc. ale dochodzimy do racjonalnej, słusznej decyzji (..łuk szczęścia").
W praktyce podejmowanie decyzji sprowadza się do wyboru i wdrożona pierwszego zadawalającego rozwiązania (bez analizowania wszystkich możliwości), jest to:
ograniczona racjonalność, która prowadzi do tego. żc wynikiem działań jest decyzja zadawalająca zamiast optymalnej- wybiera się rozwiązanie wystarczająco dobre a nic najlepsze.
Ograniczenia racjonalności decyzji:
•Charakter problemu decyzyjnego:
•złożoność problanu (im bardziej złożony tym tnidnicj).
•powtarzabiosć problanu.
•stopiai pewności co do źródeł samego problemu decyzyjnego,
•lokalizacja problanu- gdzie powstaje i czy ta lokalizacja pozwala na jego rozpoznanie. -Ograniczenia zewnętrzne:
•przyjęta formuła zarządzania i kryteria oceny (centralizacja, dccaitralizacja).
•układ hierarchiczny (podział uprawniał i odpowiedzialności).
•przepisy' prawne.
•kultura organizacyjna.
•zmiamosc otoczona-jego reguł, oczekiwań (brak dostępu do potrzebnych informacji).