50396

INNE PODZIAŁY GRUP PRODUKTÓW

■    Produkty zbożowe i ziemniaki

■    Warzywa i owoce

■    Mleko i jego przetwory

■    Mięso, drób, ryby i ich przetwoiy oraz jaja

■    Tłuszcze

Podział na 5 lub więcej grup (7, 9) jest podstawą tworzenia tzw. piramid żywieniowych

PIECZYWO I PRODUKTY ZBOŻOWE

■    Do głównych produktów otrzymywanych z ziarna zbóż zalicza się:

□    mąki różnych typów (różny stopień wymiału i popiołowości),

□    kasze drobno i gruboziarniste,

□    rozmaite gatunki pieczywa (szeroki asortyment z różnymi dodatkami).

■    Odrębną grupę produktów zbożowych stanowią:

□    Makarony

□    przetwory zbożowe wymagające odpowiedniego przygotowania (płatki zbożowe, muesli, chrupki i inne produkty ekstradowane lub ekspandowane, które nierzadko wzbogacane są składnikami mineralnymi lub witaminami).

Produkty zbożowe należą do podstawowych artykułów żywności owych, będących:

□    głównym źródłem węglowodanów głównie złożonych w postaci skrobi (50-70%),

□    znacznej ilości białka roślinnego np. mąka pszenna 9%, kasza gryczana 13%, pieczywo 4-7%, (niepełnowartościowe, gdyż zawiera mało lizyny i tryptofanu (produkty pszenne i kukurydziane), metionina (produkty żytnie), treonina (ryż).

□    witaminy grupy B (głównie BI, B2 i PP) oraz

□    składniki mineralne (2-4%) - głównie Fe, Mg, Zn i Cu oraz związków potasu i fosforu. Dostępność składników mineralnych z tych produktów jest jednak ograniczona (trwałe kompleksy z błonnikiem i kwasami fitynowymi).

□    Zawartość tłuszczu jest niewielka, ok. 2-3%.

□    Wartość odżywcza przetworów zbożowych zależy od stopnia przemiału ziarna.

□    Pieczywo razowe, otręby oraz kasze gruboziarniste są dobrym źródłem błonnika. Kasze gruboziarniste mają wyższą wartość odżywczą niż drobnoziarniste.

□    Produkty zbożowe działają na organizm zakwaszaj ąco (duża zawartość składników zakwaszających - fosforu i siarki. Wyjątek stanowi kasza gryczana).

□    Produkty zbożowe dostarczają w przeciętnej racji pokarmowej około 30% energii oraz prawie 30% białka. Uznaje się je za produkty wysokoenergetyczne, zwłaszcza pieczywo cukiernicze.

□    Zastosowanie nowych technologii (skrobia modyfikowana) daje możliwości produkcji pieczywa o zredukowanej wartości energetycznej.

□    Produkty zbożowe najkorzystniej jest spożywać w połączeniu z mlekiem i produktami mlecznymi (uzupełnienie wartości odżywczej - efektywne wykorzystanie zawartego w nich białka).

NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH

■    groch, fasola, bób, soja, soczewica i cieciorka - zawierają znaczne ilości białka roślinnego (od 21% w fasoli do 34% w soi) o wysokiej wartości biologicznej.

■    Biologiczne wykorzystanie białka nasion strączkowych ogranicza niska zawartość tryptofanu i aminokwasów siarkowych oraz stosunkowo niska strawność.