50871

Temperament (z łaciny temperamentom - umiar), zespół pewnych, względnie stałych cech osobowości charakterystycznych dla danej jednostki, przejawiających się w jej zachowaniu, procesach psychicznych zwłaszcza zaś emocjonalnych.

Cechy te to m in.: impulsywność, towarzyskość, aktywność, wytrwałość, mchliwość. W znaczeniu potocznym temperament określa się jako usposobienie człowieka np. charakteryzuje się go jako żywego, krewkiego, łagodnego, czasami się też mówi, że ktoś ma np. temperament muzyczny, artystyczny.

Najwcześniejszego i najbardziej znanego podziahi temperamentu dokonał Hipokrates :

Sprowadził ludzką naturę do czterech soków: krew, flegma, żółta i czarna żółć.

Koncepcja Galena (II w. n.e.)

pierwsza w historii typologia temeramentów

a)    sangwinik: krew, (typ silny, zrównoważony, ruchliwy)

b)    flegmatyk: flegma, (typ silny, zrównoważony, powolny)

c)    choleryk: żółta żółć. (typ silny, niezrównoważony, mdiliwy)

d)    melancholik: czarna żółć. (typ słaby, zrównoważony, powolny)

Pawłów potwierdził swoimi badaniami powyższe twierdzenie. W Polsce badania nad temperamentem prowadzi J. Strelau.

Charakterystyka temperamentów Hipokratesa - Galena

Cechy [isychomoto ryczne
			sangwinik	ndandiolik	dioleryk	Fleguatyk
Zabarwienie miocjonalne życie uczuciowe)			wesoły	smutny	-ozdrażniony, wybudiowy	zrównoważony, stały
Cechy formalne irzeżyć isydiicznydi	atwość ) os tęp owal ii a		Juża	nała	duża	nała
	lila		słabe	silne	silne	słabe
	pbkość		iłytkie	głębokie	dębokie	rzęściowo głębokie
	rzas trwania		iłyime. nietrwałe	rwałe	rwałe	:zęściowo trwałe
	irzebieg		lieregulamy	egularny	lieregulamy	egularny
Sposób eagowania wykonywania udiów)	szybkość		szybko	iowo li	szybko	iowoli
	iiła		silne	słabe	silne	iłabe
	rzas trwania		iłyiuie, nietrwałe	rwałe	iktywnie trwałe	liernie trwałe
	takres		luży	nały	luży	nały
	irzebieg		lieregulamy	egularny	lieregulamy	egularny

Temperament według E. Kretschmer (1921 rok)

temperament uwarunkowany jest mechanizmem krwi i funkcją gruczołów wydzielania wewnętrznego, a na temperament składają się 4 właściwości psychiczne: psychestezja (wrażliwość psychiczna na bodźce, wrażliwość nadmierna i obniżona): nastrój (przejawiający się w zabarwieniu uczuciowym przeżyć psychicznych, zabarwienie przyjemne i przykre); tempo psychiczne (szybkość przebiegu procesów psychicznych, tempo zwolnione i przyspieszone); psychomotoryka (dotyczy ogólnego tempa ruchów).

Klasyfikacja konstytucjonalna (budowa ciała) według Kretschmera (1925 rok)

1)    Leptosomatyk (wątłe ciało) - wątła budowa ciała o wydłużonym wzroście, twarz pociągła, szczupłe koticzyny górne i dobie, - skrajna postać tej budowy ciała to astenik. - temperament sdiizotymiczny: leptosomatyk lub astenik przejawia tendencję do psychozy (choroba psychiczna) o nazwie schizofrenia (rozszczepienie osobowości, autyzm, stępienie uczuciowe). - skłonny do abstrakcji, mało podatny na zmiany, drażliwy, oschły.

2)    Pyknik (pylinos - z grec. gęsty) - mały lub średni wzrost, okrągła głowa, krótka szyja, rozbudowana tkanka tłuszczowa, - cyklotynik (nazwa pochodzi od psychozy cyklinicznej cyklofrenii, psychozy maniakalno-depresyjnej),