50896

Urząd nadworny prowadzi) korespondencję urzędową i prywatną biskupa, z działalności politycznej i gosp.-skarbowej majątku biskupa min. obrót ziemią. Kancelaria musiała przestrzegać prawa kanonicznego. Całość sądownictwa bisk. obsługiwała kanc. curiae episcopalis. Biskup miał kanc,. ruchomą. Urzędnikami kanc. byli notariusz lub pronotariusz kurii, kanclerz, notariusze i pisarze. Kanclerz był kierownikiem kanc. a z prawa kanonicznego notariusz. Od końca XVI w. notariusz kurii spisywał dokumenty, księgi, rejestry. Był obecny przy czynnościach i aktach sądowych, zapisach, testamentach, opiekował sie archiwum. Czuwał nad sporządzaniem czystopisów akt, czym zajmowali się praktycznie pisarze. W XIII w. stosowano kalendarz rzymski następnie kościelny. W kancelariach biskupich aż do końca XIV w. używano rejestrów dok. z nich wychodzących, przechowywano w skarbcu nadania książęce, kontakty z kurią rzymską i innymi biskupstwami, akta związane z zarządzaniem majątkiem arcybiskupa i kapituły. W r. 1468 sporządzono pierwszy rejestr dokumentów(kopiarz) w arcyb. Gnieźnieńskim.

W kancelarii kurii biskupiej można podzielić dokumentację na:

1.    typu ustawodawczego aOO statuty diecezjalne, art. wizytacyjne, dekrety reformacyjne oraz ordynacje dla poddanych

2.    typ władzy nauczycielskiej, kapłańskiej, i pasterskiej aOO mandaty, listy, księgi czynności, rejestry korespondencji, akta i księgi dla spraw publicznych

3.    wynikającą z uprawnień sądowych aOO pozwy, monitory, protokoły, wyroki sądowe, rejestry sądowe

4.    z tytułu praw majątkowych biskupa aOO rejestry gosp., rewizje dóbr, korespondencja związana z zarządem i eksploatacją majątku.

Na czele urzędu oficjała stał on sam mając do pomocy sędziów-asesorów, notariuszy, instygator-fiskał wnosił sprawy do oficjalatu jako publiczny oskarżyciel i prowadził proces, dbał o finanse urzędu. Oficjałowie mieli zastępców w osobach sędziów surogatów.

Urzędnikami kanc. kapituły byli: notariusz, prokurator, punktator(pomocnik prokuratora -sprawy majątkowe kapituły i adm. majątku) i ew. pisarz.

Dokumentacja kanc. kapituły:

statuty