większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Większość zwykła, Większość bezwzględna. Większość kwalifikowana.
d) udział obywateli w podejmowaniu decyzji prawotwórczych, a także innych należących do władzy wykonawczej lub sadowniczej (np. obywatelska inicjatywa ustawodawcza; wl. Wyk-referendum, lobbing; wl. Sąd- ławnicy, jawność postępowania)
e) związanie wszystkich organów władzy wolą narodu i prawem stanowionym z jego bezpośrednim lub pośredititn udziałem - art. 7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Przede wszystkim ustawa
f) podleganie przez wszystkie organy państwowe kontroli ze strony narodu (wybory, jawność procedury parlamentarnej; wybory, referendum dot odwołania organów z wyborów powszechnych; tylko jawność procedury), art. 61
Formy sprawowania władzy:
• demokracja pośrednia (generalna fonna), czyli sprawowanie władzy poprzez organy, przedstawicieli. W Polsce jedynymi przedstawicielami narodu są posłowie i senatorowie. Prezydent jest przedstawicielem RP (ale skoro RP to dobro narodu to prezydent także jest przedstawicielskim organem narodu, podobnie jak organy samorządu terytorialnego)
• demokracja bezpośrednia nie zawsze musi funkcjonować (np w Niemczech nie występuje, ze względu na doświadczenia historyczne), decyzje podejmuje się ptzez glosowanie ludowe (plebiscyt, referendum), w którym wziąć udział mogą wszyscy obywatele uprawnieni do glosowania. Obywatele mają większy i bezpośredni wpływ na podejmowane decyzje.
- dwie fonny demokracji bezpośredniej :
a. obywatelska inicjatywa ustawodawcza
- decyzje podejmowane przez przedstawicieli narodu
- decyzje narodu wyrażone w formie bezpośredniej
- decyzja narodu wyrażona w formie bezpośredniej posiada przewagę nad zdaniem przedstawicieli narodu.
- dotyczy tylko ustawy (ew można wyróżnić obywatelską inicjatywę konstytucyjnym -kiedyś tak było...)
- trzeba z gotowym projektem konstytucji wystąpić do sejmu
- Przyznane grapie obywateli, posiadających czynne prawo wyborcze do Sejmu i liczącej co najmniej 100 tys. osób, uprawnienia do wniesienia projektu ustawy z takim skutkiem, że po stronie Sejmu powstaje obowiązek rozpatrzenia takiego projektu. W Polsce występuje:
1. Inicjatywa sformułowana - obywatele wnoszą poprawny legislacyjnie i merytorycznie gotowy oraz systematyczny projekt ustawy. Wycofanie nie jest możliwe. Obywatel może poprzeć tyle projektów, ile chce, nawet sprzecznych ze sobą. Prawo obywatelskie realizuje się przez złożenie podpisu.
2. Inicjatywa niesfonnulowana - określenie w sposób ogólny przedmiotu regulacji, projekt przygotowywany przez właściwy organ państwa
Dwa modele:
• Inicjatywa pośrednia - zakładająca prawo wystąpienia z projektem ustawy do organu uprawnionego do jej uchwalenia.
• Inicjatywa bezpośrednia - umożliwia się uchylenie ustawy przez obywateli, z pominięciem procedury w organie uclwalodawczym.