51879

Pieniądz spełnia cztery funkcje: środka wymiany (lub inaczej środka płatniczego), środka przechowywania wartości (tezauryzacji), jednostki rozrachunkowej oraz środka odroczonych płatności. Pieniądz odróżnia od innych aktywów pełniona przezeii funkcja środka wymiany.

•W gospodarce barterowej (bezpieniężnej) przeprowadzanie transakcji wymiennych jest kosztowne, ponieważ musi występować podwójna zbieżność zapotrzebowania. Zastosowanie środka wymiany obniża koszty kojarzenia ze sobą sprzedawców i nabywców oraz umożliwia społeczeństwu przeznaczenie rzadkich zasobów na inne cele. Pieniądz symboliczny reprezentuje większą wartość jako środek wyrażany niż w innych zastosowaniach. Ze względu na to, że jego wartość jest znacznie wyższa od kosztów jego produkcji, pieniądz symboliczny pozwala zaoszczędzić znaczne zasoby potrzebne do ułatwienia procesu wymiany.

• Pieniądz symboliczny jest akceptowany albo dlatego, że ludzie wierzą, iż można go zadzie następnie użyć do dokonania zapłaty, albo też dlatego, że państwo uznaje go za prawnie obowiązujący środek płatniczy. Państwo kontroluje podaż pieniądza symbolicznego.

> Banki kreują pieniądz przez udzielanie kredytów oraz tworzenie wkładów, które nie mają pełnego pokrycia w stanie rezerw gotówkowych. Wkłady te powiększają :;sób pieniądza jako środka wymiany. Decyzja dotycząca wysokości rezerw oznacza zatem jednocześnie wybór określonego poziomu ryzyka i dochodowości.

Współczesne banki komercyjne występują w roli pośredników finansowych, przyciągając właśnie w ten sposób wkłady. Krajowy system rozliczania czeków, które są wygodną formą regulowania należności, jest czynnikiem skłaniającym do lokowania zasobów gotówki na rachunkach a vista. Oprocentowane rachunki terminowe zwiększają atrakcyjność lokowania i przyciągają do banków kolejne fundusze Banki prowadzą także działalność kredytową, pożyczając pieniądze w formie krótkoterminowych kredytów o wysokiej płynności i długoterminowych kredytów o niższym stopniu płynności Inwestują one również uzyskane środki, lokując je w papierach wartośćiowych.

Bardzo złożone rynki finansowe krótkoterminowych płynnych kredytów umożliwiają współczesnym bankom prowadzenie działalności nawet przy bardzo niskim poziomie rezerw gotówkowych w stosunku do sumy ich wkładów. Podaż pieniądza obejmuje gotówkę w obiegu oraz wkłady, przy czym większą część podaży pieniądza stanowią wkłady.

Baza monetarna MO jest sumą gotówki w obiegu i rezerw gotówkowych banków Mnożnik kreacji pieniądza jest to iloraz podaży pieniądza i bazy monetarnej; jes: on bardzo wysoki. Mnożnik kreacji pieniądza jest tym większy, im: a) niższa jes: planowana stopa rezerw gotówkowych banków, b) niższy jest zamierzony stosunek gotówki w obiegu do wkładów sektora pozabankowego.

Deregulacja rynków finansowych umożliwia wejście na rynek usług bankowych towarzystwom budowlanym. Ap-egat M4 jest szeroką miarą podaży pieniądz, i obejmuje wkłady zarówno w bankach, jak i towarzystwach budowlanych. Popyt na pieniądz to popyt na jego zasoby realne. Pieniądz ceni się ze względu na jego zdolność do nabywania dóbr. Popyt na pieniądz w roli środka wymiana zależy od rezultatu porównania, wynikających z motywów transakcyjnego i przezorności, korzyści z tytułu posiadania dodatkowego ftnita z kosztami w postaw utraconych odsetek wskutek nieulokowania pieniędzy w oprocentowanych akty wach Wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza spada w miarę wzrostu stopy procentowej. Wzrost dochodu realnego powoduje zwiększenie zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza przy każdym poziomie stopy procentowej. • Przy szerszych definicjach pieniądza, takich jak np. agregat M4. istotny jest także motyw portfelowy posiadania pieniądza. Kiedy inne przynoszące odsetki aktyw, staną się zbyt ryzykowne, ludzie zdywersyfikują swoje portfele lokat, włączając ć: nich również pewną ilość bezpiecznego rodzaju aktywów — pieniądza. Jeśli nie występuje potrzeba dokonania natychmiastowej transakcji, pojawia się popyt n. przynoszące odsetki wkłady bankowe. Popyt ten jest tym większy, im większe są rozmiary majątku który ma zostać zainwestowany, i im mniejsza jest różnica oprocentowania wkładów terminowych i aktywów o wysokim stopniu ryzyka.