Temat: Pochodzenie, przedmiot i cele socjologii.
1. Termin „socjologia":
• Został wymyślony w XIX wieku przez francuskiego filozofa Augusta Comta, twórcę kierunku zwanego pozytywizmem.
• Pochodzi z tradycji łacińskiej od słowa „socjus" (społeczeństwo, to, co społeczne) i z tradycji greckiej od słowa „logos" (nauka o..., wiedza o ...)
• Dosłowne tłumaczenie terminu to „nauka o społeczeństwie" lub „wiedza o społeczeństwie".
2. Cechy naukowego światopoglądu socjologii:
• Korzenie socjologii sięgają myśli starożytnej Grecji (V, IV, III wiek p. n. e.)
• Obiektywizm - ujmowanie rzeczywistości obiektywnie, czyli bezstronnie -warunek kardynalny:
1) Przedstawianie i opisywanie rzeczywistości taką jak jest naprawdę, a nie taką, jaką chcielibyśmy żeby była (opis stanu faktycznego).
2) Być bezstronnym naukowo to opisywać a nie oceniać (ocena należy do polityków).
3) Opis naukowy powinien być wolny od indywidualnych preferencji.
• Racjonalizm - patrzyć racjonalnie, czyli rozum jako podstawowe narzędzie badawcze (rozum to przeciwieństwo emocji)
• Empiryzm:
1) Nauki empiryczne zajmują się wyłącznie faktami, czyli danymi pochodzącymi z doświadczenia. (Natomiast nauki formalne, abstrakcyjne zajmują się ideami stworzonymi przez człowieka)
2) Każde zdanie naukowe musi być empirycznie weryfikowalne, czyli musi się dać sprawdzić w doświadczeniu, podczas konfrontacji z faktami, które je weryfikują. (Fundamentem myślenia religijnego są dogmaty, czyli to, co przyjmuje się na wiarę, zdania nieweryfikowalne posiadają nieuchwytną ideę)
3. Przedmioty socjologii - trzy obszary tematyczne:
• Geneza życia społecznego (życie społeczne i ład społeczny to pojęcia synonimiczne) - dwie perspektywy:
1) Filogenetyczna - rozwoju gatunkowego
2) Ontogenetyczna - rozwoju osobniczego
• Struktura (budowa) ładu społecznego (Comte nazwał ją statyką)
• Procesy zachodzące w życiu społecznym ( Comte nazwał ją dynamiką)
4. Funkcje socjologii:
• Opisowa - deskryptywna, (co jest, jak jest w rzeczywistości)
• Wyjaśniająca - eksplancyjna, (jakie są tego przyczyny, że tak właśnie jest)
• Prognostyczna - predykcyjna (jak będzie), jest najtrudniejsza, ponieważ przyszłości niema w tej chwili, ona dopiero nastąpi. Prognozy naukowej nie można mylić z proroctwami, jest ona ograniczona:
1) Stanem wyjściowym w momencie prognozy,
2) Znajomością prawidłowości rządzącymi rzeczywistością
• Nie ma funkcji oceniającej!