125015

Metodologia badań społecznych

I. Wykład I

1. Źródła filozoficzne orientacji poznawczy: h wbadamach naukowych - ogólne załorema

ontologiczne i epistemologiezne Działy filozofii: ontologia, epistemologia i aksjologia

Źródła filozoficzne orientacji poznawczych w badaniach naukowych Działy filozofii wg. przedstawić ieli Akademii Platońskiej:

-    ontologia - nauka o bycie, o rzeczywistości, podstawowy dział filozofii, zajmuje się: teorią bytu,

charakterem rzeczywistości, strukturą rzeczywistości

-    epistemologia - nauka o poznaniu, teoria poznania, ząjmuje się poznaniem ludzkim, analizą

proce sów poznawczych umożliwiających zdobywanie wiedzy - aksjologia - nauka o warto ściach

Stanowiska ontologiczne

Realizm	Idealizm
obiektywny - jedynym istniejącym bytem jest idea, duch; byt istnieje niezależnie od rzeczywistości materialnej, która jest jego tworem, pochodną subiektywny - istnienie rzeczywistości to wrażenia, myśli istniejące w podmiocie	'ontologiczny - przeciwstawny idealizmowi; rzeczywistość istnie ie obiektywnie, iest
	zewnętrzna w stosunku do poznaiacego przedmiotu

Epistemologia - nauka o poznaniu, zajmuje się:

-    istota, cele, podmiot, treści, procesy, metody, warunki, rezultaty, kryteria poznania

-    struktura, źródła poznania, znaczenie dla teorii i praktyki

-    uwarunkowanie historyczne, społeczne i psychologiczne

Stanowiska w te om poznania

Idealizm	Realizm
Idealizm teono poznawczy (immamentny) rzeczywistość istnieje t^lró w myśli podmiotu; codmiot w Doznaniu tkwi we własnych	Realizm teonopoznawczy - przedmioty istnieją niezależnie od spostrzegającego go umysłu ludzkiego; istnieie obiektywny do rządek
przeżyciach, wrażeniach	rzeczywistości, a człowiek ma możliwość iei
	poznania

Kierunki wteoni poznania - metody poznawania rzeczywistości:

1) empiryzm - wywodzi poznanie ludzkie z doświadczania zmysłowego zewnętrznego lub

wewnętrznego:

-    empiryzm genetyczny- związany z określeniem pochodzenia, genezy wiedzy- pojęć, sądów, teorii czyli ze źródłami wiedzy

-    wersja radykalna - podstawą wiedzy jest doświadczenie

-    wersja umiarkowana - doświadczenie jest źródłem wiedzy określonego rodzaju ale istnieją te z inne - nie związane z doświadczeniem

- empiryzm me todologiczny (apo ste rioryzm) - związany z okre ś laniem sposobu osiągania wiedzy, j ej weryfikacji

-    wersja radykalna - tylko metody doświadczalne są podstawą do oceny wartości poznawczej twierdzeń i teorii

-    wersja umiarkowana - obok wiedzy e mpirycznej i stniej e wuedza nie empiryczna

2) Racjonalizm - wywodzi poznanie ludzkie z rozumu, przyznaje rozumowi główną lub wyłączną rolę

w procesie poznania; neguje znaczenie innych źródeł wuedzy