53030

Dziedziczenie testamentowe miało pierwszeństwo przed dziedziczeniem beztestamentowym, oba te sposoby się wykluczały. W parze mogły iść dziedziczenie testamentowe z przeciw testamentowym, ale tylko wtedy gdy to ostatnie nie prowadziło do obalenia testamentu, lecz tylko jego części. Obalenie całego testamentu prowadziło zawsze do dziedziczenia beztestamentowego.

Spadkobranie rzymskie regulowało pierwotnie prawo cywilne (jego normy). Uzyskany w ten sposób spadek to hereditas. W czasach późniejszych wykształcił się drugi rodzaj dziedziczenia opartego na prawie pretorskim - bonorum possessio.

Mógł pretor udzielić komuś bonorum possessio, gdy brak było w danym momencie dziedzica wg ius civile. W tym przypadku dziedzic pretorski tak długo utrzymywał sie przy spadku, jak długo dziedzic cywilny nie dochodził swojego prawa. Wówczas bonorum possessor tracił spadek i pozostawał bez spadku (sine re). Mógł pretor także wprowadzić w spadek własnego dziedzica. Pretor reformował tu niesłusznie zasady spadkobrania cywilnego, które z biegiem czasu przestało odpowiadać ogólnemu poczuciu sprawiedliwości. Następowało wtedy, gdy pokrewieństwo kognacyjne zaczęło wypierać antyczną agnację.