P1190157

Antychrysta i o „odstępstwie od wiary". Oba te momenty dziedziczy chrześcijańska symptomatologia eschatologiczna z poprzednich religii, bowiem we wszystkich dawnych religiach spotykamy się z tezą, że jednym z ważniejszych znaków nadchodzącego „końca czasów” będzie fizyczna, moralna i religijna degeneracja ludzkości ^m. Wiele religii mówi także o wielkiej teomachii pod koniec świata. Tak więc wbrew proroctwu o „jednej owczarni” Jezus zapytuje: „Gdy przyjdzie Syn Człowieczy, czy znajdzie się wiarę na ziemi?” (Łukasz XVIII, 8) i stwierdza: „Wielu fałszywych proroków powstanie i zwiodą wielu” (Mateusz XXIV, 11). A święty Paweł tak oto barwnie maluje obraz moralnej degeneracji ludzkości (chrześcijan!) w Liście drugim do Tymoteusza (III, 1—5): „A to wiedz, żc w ostatnie dni nastaną czasy niebezpieczne. Ludzie staną się samolubni, chciwi, hardzi, pyszni, bluźniercy, rodzicom nieposłuszni, niewdzięczni, bezbożni, bez serca, nieprzejednani, potwarcy, niepowściągliwi, bez litości, zdrajcy, zapamiętali, nadęci, bardziej miłujący rozkosze niż Boga, mający wprawdzie pozór pobożności, ale wyrzekający się jej mocy”.

„Pod koniec czasów” zstąpią na ziemię bądź centralni bogowie (jak np. Chrystus czy indiański Kecal-koatl), bądź też ich wysłannicy — „zbawcy eschatologiczni” (por. rozdział o soteriologii), jak np. hinduski Kalki, perski Saoszyjant, żydowski Mesjasz czy muzułmański Mahdi. Ich zadaniem będzie podtrzymanie na duchu i w wierze ludzkości, zatrwożonej i zdezorientowanej „utrapieniami dni onych”, stoczenie ostatecznej walki z siłami zła (np. z Antychrystem czy Ahura Mazdy z Arymanem) oraz odbycie Sądu Ostatecznego nad pokonanymi antybogami, ludzkością

m Omtna tc uwypukla A. Bortholet w cytowanym haśle Buchało-logie w: KCti, wyd. 2, II, np. 323—32Ś,

I światem. Częstokroć — jak w doktrynie chrześcijańskiej — Sądowi Ostatecznemu będzie towarzyszyć zmartwychwstanie wszystkich dotychczasowych zmarłych. Po odbyciu Sądu nastąpi nowa faza egzystencji Kosmosu i ludzkości, zaistnieją „nowe niebiosa i nowa ziemia” (zarówno w eschatologii staroperskiej, jak i w chrześcijaństwie — por. np. 2 list Piotra III, 13 oraz Objawienie Jana XXI, 1); przemieniona materia i odnowiona ludzkość będzie już odtąd nieprzerwanie chwalić Boga i zażywać szczęścia podobnego jak w raju eonu kosmogonicznego.