53458

1.    źródła finansowania:

•    szkoły publiczne (utrzymywane przez państwo lub samorząd)

•    szkoły prywatne (utrzymywane przez organizacje religijne, stowarzyszenia społeczne lub osoby prywatne)

2.    stopień nauczania:

•    szkoły powszechne (podstawowe):

-> czteroklasowe (realizujące program elementarny)

-> sześcioklasowe

-> siedmioklasowe (realizujące program pełny).

W 1919 r. wprowadzono obowiązek nauki w zakresie szkoły powszechnej. Ten obowiązek niezostałw pełni zrealizowany.

•    szkoły średnie:

-» czteroletnie gimnazjum („mała matura”)

-> dwuletnie liceum („duża matura” - przepustka na studia)

•    szkoły wyższe:

-> akademickie (miały prawo nadawania stopni naukowych) państwowe prywatne

-> nieakademickie

Utworzenie szkoły wyższej wymagało ustawy.

Szkoły wyższe miały różne nazwy: uniwersytety, politechniki, akademie, szkoły główne.

Organizacja szkół wyższych opierała się na zasadach ekonomii normowanych przez ustawy    o szkołach akademickich (z 1926 r. i 1933 r.). Szkoły miały

autonomię i były podmiotem prawa (miały różne organy, np.: rektor, senat, rada wydziału, dziekan, ogólne zebranie profesorów - dzisiaj już nie występuje). Stanowisko rektora było najwyższym w administracji szkół wyższych i w wyniku ustawy z 1933 r. uległo jeszcze wzmocnieniu. Szkoła wyższa posiadająca autonomię wskazywała prezydentowi kandydatów na profesorów za pośrednictwem ministerstwa (ministerstwo mogło zgłosić sprzeciw wobec kandydatów). Teren uczelni był wyjęty spod ingerencji organów policji, która mogła wkroczyć tylko na wezwanie rektora w przypadku zagrażającym bezpieczeństwu publicznemu. Nadzór nad szkołami wyższymi należał do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Ustawa z 1933 r. wzmocniła uprawnienia ministra w tym zakresie, co w konsekwencji osłabiło autonomię uczelni.

Administracja rolna

Celem tej administracji było dokonanie reformy rolnej. Własność ziemi opierała się na tym, że ziemia znajdowała się w rękach prywatnych, przy czym podział ziemi miedzy jednostki był nierównomierny. Dlatego politycznymi postulatami (głównie partii chłopskiej) w tej materii była zmiana nierównomiernego podziału ziemi oraz przeprowadzenie reformy rolnej. 10.07.1919 r. została wydana ustawa Sejmu o zasadach reformy rolnej, normująca w indywidualnym posiadaniu maksymalnie 180 ha ziemi. Nadwyżka miała podlegać wywłaszczeniu dokonywanemu przez organy administracji rolnej i późniejszej parcelacji miedzy chłopów. Kwestą najbardziej sporną było odszkodowanie za wywłaszczane majątki oraz jego wysokość (czy według cen rynkowych czy w inny sposób). W1920 r. wydano nową ustawę, która uściśliła, że właściciel parcelowanego majątku miał otrzymać odszkodowanie w wysokości połowy ceny rynkowej. Ustawa została zaskarżona do Najwyższego Trybunału Administracyjnego, który uznał ją za sprzeczną z konstytucją. Wzwiązku z tym wykonanie ustawy zostało wstrzymane. Realizacja reformy rolnej nastąpiła później w wyniku nowej ustawy wydanej w grudniu 1925 r. Według niej wykonanie reformy rolnej zostało oparte o system parcelacji, które miały przeprowadzać organy administracji rolnej, a także Państwowy Bank Rolny, uprawnione instytucje oraz osoby prywatne. 2eby wykupić ziemię można było