53461

• na zasadzie porozumienia (układ sukcesyjny) lub adopcja

(przysposobienie)

-    wiec popierał decyzje władcy

-    konkluzja - przy obsadzaniu tronu funkcjonował system mieszany,

polegający na tym, że decydowała zasada dziedziczenia połączona z

elekcją tronu.

3.    Zakres władzy monarszej

-    Władca miał pewien ogół praw należących do monarchy zwyczajowo -brak aktu prawnego

-    ma tyle praw ile jest w stanie wyegzekwować

-    ius ducale - prawo książęce, władza zwierzchnia nad ludnością oraz władza sądowa

-    prawo poboru danin

-    prawo do żądania posług ( na swoją rzecz władca ale również jego urzędnicy), np. udzielanie środków transportu, przewodnika

-    prawo do regaliów - zastrzeżone wyłącznie dla panującego dziedziny działalności gospodarczej, np. wydobywanie kruszców, soli, prawo posiadania młynów, prawo stawiania grodów, zakładanie karczm, korzystanie z wód, regal rybołówstwa, regale mennicze - prawo wytwarzania monet

-    wszystkie regale oparte na regalu ziemi - wszystkie ziemie należą do władcy oprócz ziem, które mają konkretnego właściciela

-    w miarę wzrostu funkcji państwa władza monarsza wzrasta, bardzo silna za pierwszych Piastów, ale nie absolutna

-    po 1138 władza monarsza uległa skrępowaniu prawem, bo monarcha wydaje immunitety

-    ius resistenti - prawo oporu, tyran traci prawa naturalne do tronu, możni pozbawiają go tronu (nie tylko polska instytucja)

-    opozycja wykorzystywała prawo oporu w walce z monarchą

-    do 1138 istniały tendencje centralizacyjne, po 1138 decentralizacyjne, władca musi liczyć się z wiecem, radą monarszą

4.    Treść władzy monarszej

5.    Sposób sprawowania władzy przez monarchę

-    władca = wódz, więc utrzymuje drużynę (stały oddział zbrojny), drużynnicy pierwotnie byli utrzymywani całkowicie przez władcę

-    poprzez drużynę egzekwował bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne

-    dysponuje rozsianymi po kraju twierdzami z dowódcami na czele

-    zarząd państwem:

•    obsadza urzędnicze stanowiska państwowe i kościelne (gł. Episkopat_ w tym czasie kościół związany był z państwem

•    ma w swoich rękach zarząd

•    wydaje urzędnikom polecenia

•    kontroluje ściąganie świadczeń

•    wydaje ustawy (monarcha jest prawodawcą)

•    szachuje darowania ziemi

•    najwyższy sędzia