53509

Ustawa organiczna (semi-konstytucyjna) - ustawa mająca moc prawną pomiędzy konstytucją, a ustawą, przeważnie dotyczy bardzo ważnych kwestii, jak ordynacja wyborcza, stany nadzwyczajne, ustawy podatkowe, kodeksy. Występuje min. we Francji.

Arenga - krótki wstęp, bez historycznego i aksjologicznego podłoża, np. przed małą konstytucją.

-    oparcie funkcjonowania państwa na prawie (demokratyczne państwo) —* problem ustosunkowania się do prawa naturalnego (zespół reguł i norm, które istnieją niezależnie od ustawodawcy, wynikają z istoty samego człowieka) —* atrybut nadrzędności wobec prawa pozytywnego, ale konsekwencje tylko w ostateczności (prawo do oporu)

-    zasada hierarchicznej budowy systemu prawa jest istotnym elementem zasady państwa prawnego —* problemy ustrojowe:

*    zapewnienie konstytucji miejsca najwyższego aktu - sądowa kontrola konstytucyjności aktów,

*    zapewnienie ustawie nadrzędnej roli, tj. prymat ustawy (wyższa moc niż innych aktów) i wyłączność ustawy.

*    problem zakresu przedmiotowego i podmiotowego aktów organów wykonawczych;

—* wyróżnienie prawa wewnętrznego powstało w XIX w. w Niemczech i uznano, że jest to wyłączna kompetencja organów wykonawczych, gdyż i tak nie mogą dotyczyć obywatela.

w okresie PRL tzw. otwarty system źródeł prawa (rozchwiana koncepcja źródeł prawda)

-    Próby porządkowania prawa od lat 60'tych —» jedynie połowiczne, gdyż zawsze egzekutywa miała kompetencję do stanowienia prawa dotyczącego sytuacji obywatela (ponad 20 lat pracy nie zakończonej nad ustawą o tworzeniu prawa). Pierwsze zmiany: Powstanie NSA (1980) i TK (1982/85) - ich orzecznictwo stopniowo ogranicza samowolę rządowego prawotwórstwa. Postulat stworzenia tzw. zamkniętego systemu źródeł prawa powszechnego —* podczas prac nad konstytucją przyjęto 4 podstawowe wnioski:

*    regulacja systemu z'tódeł prawa została ujęta całościowo w rozdziale III (art 87-94) - autonomiczny charakter systemu z'ródeł prawa;

*    regulacja systemu z'ródeł prawa opiera się na hierarchicznej budowie, zapewniającej Konstytucji i ustawom najwyższą rangę (jedyny wyjątek art. 234) - zasada wieloszczeblowości;

*    regulacja systemu z'ródeł prawa wyjaśnia miejsce jakie zajmują umowy międzynarodowe;

*    regulacja systemu z'tódeł prawa opiera się na rozróżnieniu przepisów prawa powszechnie obowiązującego i prawa wewnętrznego.

-    Cechy systemu źródeł prawa:

*    hierarchiczność

*    normatywna koncepcja źródeł prawa - tzn. że tylko normy prawne tworzą system prawny, czyli orzeczenia TK nie.

*    dualizm źródeł prawa - podział na powszechne i wewnętrzne prawo został złamany przez samą konstytucję i tylko w niej mogą być od niego wyjątki:

—* art. 9 - „RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego” —» w tym zwyczaj;

—* art. 25 ust. 5 - umowy między RP a kościołami i związkami, jako podstawa ustawy;

—» art. 59 ust. 2 - układy zbiorowe pracy,

—» art. 61 ust. 4 - prawo do informacji - regulaminy Sejmu i Senatu określają tryb udzielania informacji o nich.

—» art. 227 usL 1 zd. 1 w związku z ustawą o NBP.

zaniknięcie systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego w aspekcie przedmiotowym i podmiotowym —* pomimo wyjątków linia orzecznicza TK brom tezy o zamknięciu systemu.