2
autor:
.Lehrbuch eines zivilistischen Kursus’ I wielotomowe dzieła - „Zh/ilistischen Magazin’
..Ustawy nie są jednym źródłem prawa' - niewielka rozprawa ©, ale przyniosła mu rozgłos
„Podręcznik prawa natuiy jako filozofii prawa pozytywnego" - wcześniejsze dzieło
kwestionuje tu możliwość ustawodawczej ingerencji w kształtowanie stosunków prawnych
każe przyglądać się przeszłości instytucji prawnych, broniąc tezy tytułowej prawo jest produktem długotrwałego procesu historycznego dopiero kiedy ukształtuje się w pełni prawo zwyczajowe, można je spisać **■ powstaje samoczynnie, niezależnie od aktualnych potrzeb i woli człowieka «*- prawo kształtuje się tak jak zasady gier towarzyskich © - od przypadku do przypadku, jako rezultat uznania partnerów, którzy czują się nim związani
porównanie tego procesu do zasad kształtowania języka - bez czyichkolwiek nakazów ani zgody wniosek: gdyby ustawodawca usiłował arbitralne ingerować w te zjawiska i ustanawiał normy sprzeczne z ukształtowanymi zwyczajami, jego poczynania skazane byłyby na niepowodzenie, bo stare zasady, normy prawne mają większą siłę normatywną
i*-
wybitny filozof i prawnik
aktywny działacz polityczny Prus, minister sprawiedliwości autor:
o „Das Recht des Besitzes" o „ Geschichte des rómisches Rechts im Mittelalter' o „System des heutigen rómischen Rechts
o „O powołaniu naszych czasów do ustawodawstwa i nauki prawa" -
największy rozgłos /nawiązuje tu często do von Hugo
* przekonanie i genetycznej, żywej i organicznej naturze prawa
* przeczył wszelkiej możliwości kodyfikacji prawa bez konieczności jednoczesnego zniszczenia jego prawdziwego życia
a prawa nie tworzy się, lecz odkrywa
a rozwój prawa jest procesem żywiołowym, związanym z całokształtem warunków ludzkiego bytowania
a prawo kształtuje się wraz ze wzrostem danego narodu, stopniowo się umacnia i ginie gdy naród przestaje istnieć
a rola prawników ograniczona do formułowania technicznych zasad prawa a rola ustawodawcy - nadanie ostatecznej formy surowemu materiałowi prawnemu