54069

B

Bodiii Jean (1530-1596)

Prawnik. We wczesnej młodości wstąpił do zakonu karmelitów, ale oskarżony o herezję, został uwolniony ze ślubów. Napisał „sześć ksiąg o Rzeczypospolitej”

Odrzucił Biblię jako źródło dowodzenia, przyjął za podstawę badań doświadczenie. Uchodzi za twórcę metody historycznej w prawoznawstwie. a także metody porównawczej, w której dostrzegał szansę dla ustalania prawidłowości procesów rozwoju.

Bodina nauka o państwie, a zwłaszcza koronna teza o suwerenności władzy państwowej zapewniła jego twórczości poważny wpływ na umacnianie się doktryny absolutyzmu królewskiego; przyczyniła się też do ogólnego rozwoju nowożytnej doktryny politycznej i prawnej.

To on stworzył definicję słowa „suwerenność". Dzięki czemu zakończono spór o wyższość władzy cesarskiej nad papieską.

Państwo to sprawiedliwy rząd nad wieloma rodzinami i nad tym. co jest dla nich wspólne, z władzą suwerenną na czele. Na miano paiistwa zasługuje zatem tylko taki rząd. który jest sprawiedliwy, tzn. respektuje prawo boże i naturalne.

Państwo jest orgaiuzacją publiczną, która wznosi się ponad rodzinami, stanowiącymi podstawowe i naturalne komórki życia w państwie, będącymi jego fundamentem i wzorcem.

Suwerenność to główne znamię paiistwa to absolutna i nieustająca władza paiistwa.

Suwerenność jest niepodzielna, dlatego też należy odrzucić wszelkie rozważaiua o mieszanej formie rządu jako nonsensowne.

Głównym przejawem suwerenności, mieszczącym w sobie wszystkie inne jej elementy jest wyłączność prawodawcza. Kto bowiem posiada wyłączność stanowienia prawa, ten decyduje o wszystkich pozostałych dziedzinach publicznej aktywności.

Jeśli nie ma władzy suwerennej nie ma państwa.

Władca suwerenny nie może być kontrolowany.

Władzy suwerennej wszyscy w państwie podlegają.

Sprawowanie władzy suwerennej nie musi być w rękach jednostki - dopuszczał republikę, chociaż wolał monarchię. Gdyby monarcha postępował wbrew zasadą prawnego rządzenia poddani nie mają prawa czynnie wystąpić przeciw niemu (mogą np. podać się do dymisji).

Jest uważany za prekursora pozytywizmu prawniczego - jeżeli prawo jest złe nie wolno przeciw niemu wystąpić. Jedynym ograniczeniem jest to by prawo pochodziło od władcy.

Boidiam J eremy (1748-1832)

Reprezentował liberalizm w ję go najbardziej nieskazitelnej i pełnej aoaacUttM. „czysty chemicznie)

Twierdził, że człowiek aprobuje to, co jest dla mego pożyteczne, pożyteczne zaś jest to co mu sprawia przyjemność. Moralne jest tylko postępowanie zwiększające w skali ogólnej sumę przyjemności a zmniejszające sumę cierpień Cztowiek-spoi ządza rachunek przyjemności lub przykoia—ipołcŁZ&mtwo. jest sumą jednostkowych rachunków. Zasadą jest wolność jednostki - każda jednostka sama umie przeprowadzić swój rachunek.

Zasada użyteczności wyrażała etyczną funkcję prawa w społeczeństwie oraz stawała się podstawą skutecznej, racjonalnej polityki, która ma zabezpieczać rozwój ekonomiczny społeczeństwa, yyjetnokrącjt interesy rządzących i rządŁonyclis^jdejiljęznę,.

Wolną konkurencja jest kluczem zapewniającym jednostce (w konsekwencji również społeczeństwu) pomyślność i szczęście.

Bernstein Eduard (1850-1932)

Początkowo był zwolennikiem Marksizmu, w późniejszym okresie występował z postulatami rewizji marksizmu - poddawał krytyce marksistowską teorię rewolucji, wypowiadał się przeciwko idei dyktatury proletariatu, zalecał partii prowadzetue przede wszystkim działalności reformatorskiej.

Bernstein uznał, że marksistowska prognoza rozwoju społecznego okazała się niesłuszna w ocenie czasu niezbędnego dla osiągnięcia ustroju socjalistycznego. Skoro zaś przewidywany rozwój wymagać będzie okresu daleko dłuższego tuż pierwotnie przypuszczano, to również formy jego urzeczywistniania muszą być inne mż te, na które wskazywali twórcy marksizmu. Istota zagadniema sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie: czy pożądany jest gwałtowny przewrót polityczny - czy nieodzowna jest rewolucja socjalistyczna?

Bernstein pny pisywał duza.wa&e-do sprawy    piódukuiipwaioyv.ej i .stosunków pieniężnych ^w ®y^śl

jego poglądów proporcjonalny do nakładów pracy podział dóbr materialnych będzie się dokonywał za pomocą bezpłatnego użytkowania.

Stopniową likwidacją kapitalistycznego wyzysku w połączeniu z rozbudową pierwiastków socjalistycznych doprowadzi do przekształcenia kapitalizmu w socjalizm bez konieczności gwałtownego przewrotu. Kapitalizm wrośnie w socjalizm hez rewolucyjnych wstrząsów.

„ Cel jest niczym, ruch jest wszystkim".

2