Marcin Kopka 83692

Rafał Hostyński 83682 M-E II

Stopy aluminium i miedzi.

Znak i cecha stopu	Skład chemiczny (%)	Grupa stopów	Struktura równowagi	Własności mechaniczne
cecha: BA 1032 znak: CuAl10Fe3Mn2	Miedź = 76-92 % Aluminium = 6,5-11 % Żelazo = 1,5-5 % Mangan = 0-2 % Nikiel = 0-6 %	brąz odlewniczy (aluminiowy) i do obróbki plastycznej	eutektoidalna mieszanina faz a + g ` w temp(565-363'C) poniżej 363'C występuje a + n a - roztwór stały aluminium w miedzi g ` - roztwór stały fazy elektronowej	Rm = 500/550 [MPa] HB = 110/120 [HB] A5 = 15/20 [%] A10 = 12 [%] pierwsza liczba odnosi się do odlewu piaskowego, a druga do odlewu kokilowego

Obróbka cieplno- plastyczna	Struktura po obróbce	Własności mechaniczne po obróbce	Własności fizyczne i technologiczne	Zastosowanie
obróbka cieplna przez hartowanie (850-950`C) i odpuszczanie (poniżej 600`C)	struktura iglasta typu martenzytycznego	hart. 950`C,woda Rm=600 [MPa] 230 HB hart. 950`C odp.300-350`C Rm=700 [MPa] 320 HB hart. 950`C odp.400-450`C Rm=700 [MPa] 250 HB hart. 950`C odp.500-600`C Rm=690 [MPa] 215 HB	Bardzo odporny na obciążenia statyczne, korozję, erozję, kawitację, ścieranie, podwyższoną temperaturę; dobra lejność, podatność do obróbki plastycznej na zimno.	Silnie obciążone części maszyn, silników, osprzętu i aparatury, narażone na korozje i ścieranie; przemysł komunikacyjny, okrętowy, chemiczny. Elementy aparatury kontrolno-pomiarowej ; Przykładowe elementy: wały, śruby, rury, pręty, tulejki łożysk, koła zębate, gniazda zaworów itp.

BRĄZY ALUMINIOWE, należą do stopów konkurujących z brązami cynowymi zarówno właściwościami jak i ceną.

Zastosowanie techniczne mają stopy układu Cu - Al o zawartości mniejszej niż 11%Al. Maksymalna rozpuszczalność Al w Cu w temp. 565°C wynosi 9,4% i zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury.

Właściwości mechaniczne stopów zależą od zawartości Al osiągając wartości optymalne przy 9 - 10%Al, przy której największy jest również efekt ulepszania cieplnego. Brązy aluminiowe dużą wytrzymałość utrzymują do ok. 300°C. Odznaczają się dobrymi właściwościami ślizgowymi i znaczną odpornością na korozję, zwłaszcza w wodzie morskiej. Odporność ta jest wynikiem ich dużej skłonności do pasywacji.

Znak i cecha stopu	Skład chemiczny (%)	Grupa stopów	Struktura równowagi	Własności mechaniczne
znak: AlCu4Ti Cecha: AM4	Miedź = 4-5 % Tytan = 0,1-0,3 %	stopy odlewnicze aluminium	a + q a - roztwór stały q- faza Al2Cu	Rm = 270/320 [MPa] HB = 80/85 A5 = 4/7 [%] pierwsza liczba odnosi się do odlewu piaskowego, a druga do odlewu kokilowego

Obróbka cieplno -plastyczna	Struktura po obróbce	Własności mechaniczne po obróbce	Własności fizyczne i technologiczne	Zastosowanie
utwardzanie wydzieleniowe (dyspersyjne)	skupiska atomów miedzi, zwane strefami Guiniera-Prestona	Rm = 400 [MPa] HB = 120	Wykazują podatność na mikropęknięcia podczas odlewania; dodatek Cu zwiększa żaroodporność, pogarsza odporność na korozje.	odlewy dla przemysłu samochodowego, lotniczego i maszynowego

UTWARDZANIE WYDZIELENIOWE - obróbka cieplna polegająca na wydzieleniu dyspersyjnych faz, wywołujących silne umocnienie. Składa się z dwóch zabiegów : przesycania i starzenia. Przesycanie polega na nagrzaniu stopu do temperatury maksymalnej rozpuszczalności drugiego składnika (powyżej linii solvus) i szybkim oziębieniu w wodzie. W ten sposób uzyskuje się przesycony roztwór stały, który jest metastabilny. Jeśli w temperaturze pokojowej zachodzi dyfuzja drugiego składnika, to może się on wydzielać i zachodzi zwykle w czasie 4 - 5 dni proces zwany starzeniem naturalnym lub samorzutnym.

STOP ODLEWNICZY Al-Cu - stop Al - Cu odznaczają się dobrą lejnością i skrawalnością, ale mniejszą odpornością korozyjną. Stosowane są do wyrobu odlewów galanterii metalowej. Dodatki Mg i Ti powiększają wytrzymałość i umożliwiają zastosowanie ich jako odpowiedzialne odlewy dla przemysłu samochodowego, lotniczego i maszynowego. Dodatek 6% Si zapewnia żaroodporność i umożliwia zastosowanie jako odlewy części samochodowych.

STREFY GUINIERA-PRESTONA powstają podczas starzenia samorzutnego w temperaturze pokojowej i mają postać cienkich płytek o grubości kilkudziesięciu i średnicy kilkuset nm, całkowicie koherentnych z osnową roztworu w . Różnice średnic atomów Al i Cu powodują znaczne odkształcenia sprężyste i naprężenia sieci i w wyniku tego umocnienie stopu. Zakończenie tego procesu jest związane z ustabilizowaniem twardości. Wówczas ok. 50% atomów Cu znajduje się w strefach GP.

---