14.10. 2008
cd.
zachowania seksualne- szeroka gama zachowań podlega ocenie moralnej i prawnej. Spotyka się z bardzo permisywnymi postawami oraz różnymi sankcjami w różnych krajach.
Ewolucja podejścia permisywnego i punitywnego w XVIII/XIX w.- przedmałżeńska czystość, monogamia traktowane jako tabu. Chociaż rozwody miały miejsce ( wyższe sfery) Henryk VIII, w niższych warstwach małżonkowie byli skazani na siebie, rozwód spotykał się z dezaprobata społeczną. Przedmałżeńskie stosunki oprócz „ wyskoków młodych mężczyzn” były tabu. Młode panny z dziećmi były źle traktowane.
Prostytucja- z punktu widzenia klas średnich- degradacja, uraza, upadłe kobiety, źle przedstawiane, homoseksualizm- zagrożenie, temat odrażający, wstydliwy mimo, że występuje w sferach wyższych (Miller- koncepcja kultury warstw niższych-warstwa niższa nienawidzi homoseksualizmu ważna jest twardość, męskość), w XIX w. Był potępiany uważany za zagrożenie społeczne.
Seks przedmałżeński- obecnie społeczeństwa są wobec niego permisywne. Rozwody, postawy wobec prostytucji są ambiwalentne, przyzwala się również na homoseksualizm.
Niektóre z tych zmian mają odzwierciedlenie w prawie, sankcji karnej.
Dlaczego występuje przyzwolenie wobec seksu, zmieniają się nastawienia wobec liczebności dzieci? Są różne interpretacje. Stare zasady dotyczące zachowań seksualnych dotyczą różnych potrzeb społecznych. Nie tylko postawy, ideały o tym decydują ,ale właśnie POTRZEBY SPOŁECZNE. Bezpośrednio oddziałują na indywidualne zachowania w tej sferze.
Zaznaczyła się tendencja, że państwo decyzję co do wielkości rodziny pozostawia ludziom. Kiedy jest kryzys- obecnie →niż demograficzny.
XIXw. pocz. XX (do I wojny światowej) zachodziła potrzeba zwiększania populacji , wojny wyniszczyły setki tysięcy ludzi (napoleońska, krymska). Były potrzeby utrzymania ogromnych armii, ważna była liczebność, nie tak bardzo sprzęt- potrzebna była załoga.
potrzeby militarne
choroby weneryczne- niekontrolowana plaga
produkcja dóbr i usług- były bezpośrednio zależne od liczebności rodziny
XXw. Przynoszący zmiany w przemyśle, technologii, medycynie zdrowia przyniósł zmiany w postawie wobec seksu. Obalił stare zasady. W tradycyjnym feudalnym społeczeństwie rodzina powinna mieć 10-12 dzieci. Rodzina potrzebowała ich, bo od wczesnych lat były siłą roboczą. Była duża śmiertelność dzieci w skutek masowych chorób→ wyniszczały co najmniej połowę. Mając 10-12 dzieci to zabezpieczenie na starość, że będzie miał kto się nimi opiekować (rodzicami).
Dziś→ dzieci są ekonomicznym obciążeniem rodziny. Obciążenie trwa do pełnoletności, nawet dłużej. Rodzina „kurczy się”. W świetle istotnych zmian wiele starych zasad dotyczących zachowań seksualnych stało się anachronicznymi.
Nie oznacza to, że zmieniły się nastawienia do rodziny monogamicznej- to ideał, chociaż pojawiają się pojęcia: kohabitacji i inne nowe formy rodziny.
Nie oznacza to, że praktyki seksualne diametralnie się zmieniły→ monogamia, ale odstępstwa od niej są bardziej akceptowane, nie napełniane lękiem. Ludzie są bardziej wolni, nieskrępowani w zakresie życia seksualnego. Odstępstwa od zasad nie traktujemy jako zagrożenia od społecznego porządku. Nie potrzebujemy podtrzymania i zabezpieczenia przemysłowej i rolniczej produkcji. Z rodzina nie wiążemy już jedynej szansy zaspokajania społecznych i osobistych potrzeb, warunków do wychowania dzieci. Pojawia się możliwość realizacji poprzez pozamałżeński seks (również homoseksualizm, prostytucja)→ ludzie tam zaspokajają potrzeby a nie tylko przez jedną drogę jaką jest małżeństwo.
Zachowania kiedyś ściśle dewiacyjne: homoseksualizm, prostytucja jeśli nie są akceptowane to są zrozumiałe.
Sfera seksu→ jaskrawa ewolucja zmian kryterium dewiacyjności.
hazard- rzuca cień stygmatyzacji, kiedyś ze względu na religię był potępiany i karany. Występował w Ameryce. Dziś postawy wobec niego są ambiwalentne. Stopniowo postawy łagodniały, za względu na relaksację jaką ludzie zdobywali z tego zachowania. Ludzie majętni zyskiwali odprężenie. W niektórych stanach gambling jest legalny a system prawny odmawia wprowadzenia karnych przepisów, sądy wydają łagodniejsze kary. Postawy policji, sądów dotyczące zmian odnośnie hazardu zmieniają się. Hazard to główne źródło dochodu przestępczości zorganizowanej, wiele zasad zostało zniesionych wobec tego zjawiska.
DEWIACJA JAKO „ZŁY SMAK”- SFERA ZACHOWAŃ OBYCZAJOWYCH
Ich istota sprowadza się do smaku, chociaż nie są aprobowane, nie są karane. Zaliczamy do nich: sposoby i style bycia, np.; krótkie spodnie noszone przez kobiety- początkowo był to skandal, chłopięce fryzury u dziewcząt w latach 20, długie włosy u chłopców lata60, pozdrawianie się przez bliski kontakt- w purytańskiej Anglii lata 30 całowanie się kobiet i mężczyzn w miejscach publicznych było potępiane. Obecnie stajemy się bardziej tolerancyjni, bardziej karzący w miarę tego jak bardziej zachowania te symbolizują seks.
Francja- można całować każdego, Ameryka- nie.
Noszenie krzyża- możemy go nosić, swastyka- spotyka się z wrogością ,tak jak zaciśnięta pięść.
Dlaczego pewne takie zachowania nikomu nie szkodzące, symboliczne są karane?
Większość tych sposobów zachowania to sposoby uwarunkowane kulturowo, to nie kwestia natury ( kulturowo- mężczyźni spodnie, kobiety- sukienki), dla faszystów swastyka to normalna rzecz.
Wypływające wnioski, skojarzenie w niektórych społeczeństwach są wysoce racjonalne. Swastyka noszona przez Amerykanina- wiara w totalitaryzm i nierówność mężczyzn- kobiety- dewiant seksualny w zachowaniach tych zawarta jest sugestia lub antycypacja niektórych zjawisk mogących być racjonalnym obiektem.
Ważna jest obiektywizacja. Obiektywnie swastyka→ faszyzm.
Wiele stylów w ubiorze ma obiektywizacje, uwidacznia antycypacje niepożądanych zachowań seksualnych.
Symbolizują zjawiska groźne dla społeczności. Interpersonalne kontakty są interpretowane przez ukryte przekazy tych zachowań.
Kiedy są podejmowane zmiany istoty sposobów i stylu spotykają się z oporem, wiążą się z poważniejszymi zmianami form psychicznych.
długie włosy-zatarcie granicy płci
swastyka-zapowiedź faszyzmu, zmiany form
kobiety- tylko długie spódnice
Zmienia się to kiedy odpowiednia liczba jednostek np.; kobiet zaczyna naśladować odrzucany wzór. To nie obiektywizuje zmian w zakresie wartości. Wówczas te zmiany zostają zaakceptowane, ludzie przekonują się, że to nic złego.
Kulturotwórcza rola.
Teoria Mertona- dewiacja przyczynia się do zmiany społecznej, to nie tylko ciągłość kultury, ale też pojawienie się nowych wartości.
Problem „smaku”, stylu to zjawisko kulturowe i może być irracjonalne. Zachowania są symboliczne- to powierzchnia manifestacji, bardziej znaczących postaw i zachowań, jest symboliczna. Gdy powierzchnia jest głęboka a symbolizm szkodliwy- musi być społecznie regulowane przez nakładanie pewnych sankcji.
Problematyka zmian w zakresie norm- interakcjonizm symboliczny.
PRZEGLĄD TEORII KRYMINOLOGICZNYCH
Mających wpływ na korektę zachowań dewiacyjnych, stosunek do przestępców→ to pociąga zmiany w zakresie koncepcji resocjalizacyjnej. W miarę postępu historycznego→ liberalizacja zachowań przestępczych.
XIXw. nowe rozwiązania resocjalizacyjne- więzienia łagodniejsze- liberalizacja przestępców i ich czynów.
Teraz restytucja restryktywnych metod postępowania i zasad.
Dlaczego?
Czy nawrót to wynik lokalnych teoretyków czy ma głębsze uwarunkowania?
W ty samym czasie panuje w jednych krajach podejście liberalne, w innych restrykcyjne. Wymaga to spojrzenia na dyscypliny badające głębiej zjawisko przestępczości→ FILOZOFII KARANIA, DOKTRYN KRYMINOLOGICZNYCH.
W średniowieczu przestępstwo to zło uwarunkowane przez siły ukryte, nie wierzono w poprawę człowieka dlatego funkcjonowała kara śmierci czy długiego wiezienia.
XIXw. wierzono w poprawę człowieka, łagodniejsze traktowanie człowieka, rozwój resocjalizacji.
Szokujące jest, że po 100 latach następuje powrót do ostrych sankcji. Szczególnie zachód, gdzie to się zaczęło, dlaczego stracili wiarę Czy szuka się nowych rozwiązań?
KRYMINOLOGIA NATURALISTYCZNA, LIBERALNA
Wyniki badań empirycznych- resocjalizacja jest możliwa, ale musi być odpowiednio rozumiana- kwestia zróżnicowanego podejścia.