Temat:	Planowane osiągnięcia ucznia, poziom podstawowy Uczeń:	Planowane osiągnięcia ucznia, poziom ponadpodstawowy Uczeń:
1. Organizacja pracy na lekcji historii. 2. System wersalski. Zmiany na mapie politycznej Europy.	Zapoznanie uczniów z wymaganiami programowymi i materiałem na bieżący rok szkolny Zapoznanie z wymaganiami dotyczącymi egzaminu maturalnego z przedmiotu historia pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: plebiscyt, „kocioł bałkański”, dekompozycja systemu wersalskiego, Liga Narodów. (B) potrafi omówić/przedstawić:  pierwszy konflikt światowy - skutki polityczne i gospodarcze;  system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności. (C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym:  przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;  najważniejsze instytucje, sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych (Liga Narodów);  rolę wielkich jednostek w historii; procesy integracji i dezintegracji w historii Europy;  decyzje traktatów pokojowych. (C )
3. Odzyskanie niepodległości przez Polskę. Kształtowanie się polskich granic w latach 1918-1919	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: dekret, Sejm Ustawodawczy.(B) zna następujące wydarzenia: przejęcie władzy przez Polską Komisję Likwidacyjną na terenie zachodniej Małopolski (28-30 X 1918), utworzenie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie (6/7 XI 1918), przekazanie przez Radę Regencyjną władzy  Piłsudskiemu w odrodzonym państwie polskim (11-14 XI 1918), mianowanie Piłsudskiego Tymczasowym Naczelnikiem Państwa (22 XI 1918), utworzenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego (18 XI 1918), wybuch powstania wielkopolskiego (27 XII 1918).(A) potrafi omówić/przedstawić odbudowę państwa polskiego w latach 1918-1922 - problem ustroju i władzy.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: rolę wielkich jednostek w historii;  wydarzenia polityczne w Polsce w roku 1918;  porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze formułowane w Polsce w 1918 roku.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić postawę społeczną i działalność Piłsudskiego.(D) umie uzasadnić oceny.(D)
4. Powstanie systemów totalitarnych w Europie.	Związek Radziecki: pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: totalitaryzm, komunizm, Komintern, kolektywizacja, kułak, NEP, stalinizm, plany gospodarcze, kołchozy, Gułag, łagier, obóz koncentracyjny, NKWD.(B) zna następujące wydarzenia: program Nowej Ekonomicznej Polityki (NEP) w Rosji (1921), utworzenie ZSRR (30 XII 1922), śmierć Lenina (21 I 1924), kolektywizacja (od 1928), początek polityki „wielkiej czystki” w ZSRR (1934-1938).(A) potrafi omówić/przedstawić utopię totalitarną w praktyce - ZSRR.(B) Włochy: pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: totalitaryzm, autorytaryzm, faszyzm, militaryzm.(B) zna następujące wydarzenia: marsz faszystów na Rzym (28-29 X 1922), agresja Włoch na Etiopię (1935-1936).(A) potrafi omówić/przedstawić: skutki pierwszego konfliktu światowego;  system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy;  utopię totalitarną w praktyce - Włochy; problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym.(B) Niemcy: pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, militaryzm, rasizm, stalinizm, interwencjonizm państwowy, dekompozycja systemu wersalskiego, ustawy norymberskie, obóz koncentracyjny, gestapo, przestrzeń życiowa, remilitaryzacja, reparacje wojenne, Anschluss.(B) zna następujące wydarzenia: pucz monachijski Hitlera (9 XI 1923), objęcie przez Hitlera urzędu kanclerza Niemiec (30 I 1933), „noc długich noży” w Niemczech (30 VI 1934), ustawy norymberskie (15 IX 1935), pogrom Żydów w Niemczech („noc kryształowa”) (9/10 XI 1938).(A) potrafi omówić/przedstawić: pierwszy konflikt światowy - przyczyny, charakter i skutki; system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy; utopię totalitarną w praktyce - Niemcy; problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym; najważniejsze konflikty i kryzysy międzynarodowe lat trzydziestych.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności. (C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;  rolę wielkich jednostek w historii; dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.(C ) potrafi porównać wyżej przedstawione procesy.(C ) umie:  formułować oceny leninizmu i stalinizmu; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze komunizmu i systemu kapitalistycznego.(D) umie uzasadnić oceny.(D) potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;  przyczyny konfliktów światowych; rolę wielkich jednostek w historii; procesy dezintegracji w historii Europy (wzrost nacjonalizmów);  najważniejsze wydarzenia polityczne historii świata w XX wieku; dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy. umie: formułować oceny faszyzmu włoskiego i korporacjonizmu; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze liberalizmu i faszyzmu.(D) potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych; przyczyny konfliktów światowych; rolę wielkich jednostek w historii;  procesy dezintegracji w historii Europy (wzrost nacjonalizmu niemieckiego); najważniejsze wydarzenia polityczne w XX wieku;  dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: formułować oceny hitleryzmu i rasizmu; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze liberalizmu i faszyzmu.(D)
5. Walka o granice w latach 1920-1921	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: koncepcja federacji i inkorporacji, „cud nad Wisłą”, linia Curzona, dekret, Sejm Ustawodawczy, mała konstytucja.(B) zna następujące wydarzenia: początek walk polsko-radzieckich (I 1919), pierwsze powstanie śląskie (16/17-24 VIII 1919), plebiscyty na Powiślu, Warmii i Mazurach (11 VII 1920), bitwa warszawska „cud nad Wisłą” (13-15 VIII 1920), drugie powstanie śląskie (19/20-25 VIII 1920), zajęcie Wilna przez gen. Lucjana Żeligowskiego; utworzenie tzw. Litwy Środkowej (9 X 1920), traktat ryski (18 III 1921), plebiscyt na Górnym Śląsku   (20 III 1921), trzecie powstanie śląskie (2/3 V-7 VI 1921).(A) zna następujące wydarzenia: zajęcie części Śląska Cieszyńskiego przez wojska czeskie (I 1919), ofensywa polska w Galicji Wschodniej i wyparcie wojsk ukraińskich za Zbrucz (IV-VII 1919), zawarcie polsko-ukraińskiej umowy skierowanej przeciwko Rosji (21 IV-24 IV 1920), wkroczenie wojsk polskich do Kijowa (7 V 1920), kontrofensywa radziecka i odwrót wojsk polskich (VI-VII 1920), konferencja w Spa - Polska zmuszona do rezygnacji z plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim (10 VII 1920),  proklamowanie Gdańska Wolnym Miastem przez Radę Ambasadorów (27 X 1920), zatwierdzenie przez Radę Ambasadorów decyzji o podziale Śląska (20 X 1921), ostateczne uznanie przez Radę Ambasadorów wschodniej granicy Polski (15 III 1923).(A) potrafi omówić/przedstawić: odbudowę państwa polskiego w latach 1918-1922 - problem granic; politykę zagraniczną i miejsce Polski w Europie międzywojennej w okresie tworzenia się systemu wersalsko--waszyngtońskiego; bilans osiągnięć i niepowodzeń w polskiej polityce zagranicznej do 1922 r.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: rolę wielkich jednostek w historii (Józef Piłsudski);przebieg powstań z lat 1918-1921 oraz walk o granice. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: formułować oceny wydarzeń; porównywać koncepcje ustrojowe i polityczne (zwłaszcza koncepcję inkorporacyjną i federacyjną).(D) umie uzasadnić oceny.(D)
6. Rzeczpospolita w dobie rządów parlamentarnych.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: wybory, mała konstytucja, władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza, pakt lanckoroński. zna wydarzenia: uchwalenie Małej konstytucji, otwarcie sejmu ustawodawczego, wybór pierwszego prezydenta II RP, wybory do sejmu w latach 1922 potrafi przedstawić w jakich okolicznościach doszło do zabójstwa Gabriela Narutowicza	potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie uzasadnić oceny.(D) potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C )
7. Rzeczpospolita w dobie rządów autorytarnych.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: ordynacja wyborcza, sanacja, BBWR, Centrolew, wybory brzeskie, front Morges.(B) zna następujące wydarzenia: zamach stanu Piłsudskiego (12-14 V 1926), wybór Ignacego Mościckiego na prezydenta (1 VI 1926), nowelizacja konstytucji (nowela sierpniowa) (2 VIII 1926), utworzenie Centrolewu (7 IX 1929), wybory do sejmu zwane brzeskimi (16 XI 1930), konstytucja kwietniowa (23 IV 1935), śmierć Piłsudskiego (12 V 1935), rozwiązanie BBWR (X 1935).(A) potrafi omówić/przedstawić: ewolucję ustroju II RP na tle zmian ustrojowych w Europie;  bilans osiągnięć i niepowodzeń II RP w polityce wewnętrznej.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo--skutkowym: wydarzenia polityczne w Polsce z lat 1926-1938;  ewolucję ustroju II RP na tle zmian ustrojowych w Europie. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C) umie: formułować oceny polityki sanacyjnej;  porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze sanacji i jej przeciwników politycznych.(D)
8. Gospodarka światowa po I wojnie światowej.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: monopolizacja, nożyce cen, New Deal, interwencjonizm państwowy, etatyzm, parytet.(B) potrafi przedstawić krach na giełdzie nowojorskiej (29 X 1929).(A) potrafi omówić/przedstawić problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności. (C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym koncepcje gospodarcze z okresu polityki liberalnej i polityki etatystycznej. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie formułować oceny systemu liberalnego i interwencjonizmu państwowego.(D)
9. Sytuacja gospodarcza odradzającej się Polski.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: inflacja, wojna celna.(B) zna następujące wydarzenia: uchwała sejmu o budowie Gdyni (23 IX 1922), ustawa o naprawie skarbu i reformie walutowej (11 I 1924), otwarcie Banku Polskiego i wprowadzenie do obiegu nowej waluty - złotego (28 IV 1924), wojna celna z Niemcami (1925-1930), ogłoszenie planu budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) (1937).(A) potrafi omówić/przedstawić:  problemy społeczne i gospodarcze mieszkańców II RP; politykę zagraniczną i miejsce Polski w Europie międzywojennej; bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i gospodarce II RP.(B)	potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:  genezę i skutki kryzysów gospodarczych; metody przezwyciężenia kryzysu inflacyjnego w Polsce  w latach 1922-1925.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: ocenić działania gospodarcze rządu; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D) umie uzasadnić oceny.(D)
10. Kultura w okresie międzywojennym.	potrafi omówić/przedstawić: dzieje kultury, odkrycia i wynalazki w okresie międzywojennym.(B) umie ocenić kulturę międzywojenną.(D)	potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo - skutkowym: przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych; powiązania kultury polskiej z europejską.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C )
11. Oświata II RP.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia „Polska A i B”.(B) zna następujące wydarzenia :wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego (1919), literacki Nobel dla Władysława Reymonta (1924), uruchomienie stałego programu Polskiego Radia (1926), powstanie Polskiej Akademii Literatury (1933).(A) potrafi omówić/przedstawić bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i kulturze II RP.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym powiązania kultury polskiej z europejską.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić zmiany cywilizacyjne i kulturowe.(D) umie uzasadnić oceny.(D)
12. Sytuacja Polski w latach 30 tych.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: koncepcja federacji i inkorporacji, mniejszości narodowe, Polska A i B.(B) zna następujące wydarzenia: powstanie Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo--Demokratycznego (1925), powstanie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (1929), zamach na Tadeusza Hołówkę (1931), zamach na Bronisława Pierackiego (1934).(A) potrafi omówić/przedstawić: problemy narodowościowe i społeczne mieszkańców II RP;  bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i kulturze II RP.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym:  procesy integracji i dezintegracji w okresie międzywojennym;  proces asymilacji i zdobywania świadomości narodowej  przez mniejszości w Polsce.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: formułować oceny polityki narodowościowej II RP; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
13. Świat zmierza do nowej wojny	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: totalitaryzm, faszyzm, nazizm, militaryzm, rasizm, stalinizm, interwencjonizm państwowy, dekompozycja systemu wersalskiego, ustawy norymberskie, obóz koncentracyjny, gestapo, przestrzeń życiowa, remilitaryzacja, reparacje wojenne, Anschluss, Komintern. (B) zna następujące wydarzenia:wojna domowa w Hiszpanii (1936-1939), remilitaryzacja Nadrenii (1936), pakt niemiecko-włoski o współpracy politycznej (oś Berlin-Rzym) (22 X 1936), Anschluss Austrii (12 III 1938), konferencja w Monachium (29-30 IX 1938), utworzenie Protektoratu Czech i Moraw (16 III 1939), zajęcie przez Niemcy Kłajpedy (22 III 1939), pakt Ribbentrop-Mołotow (23 VIII 1939).(A) potrafi omówić/przedstawić: rozkład systemu wersalsko-waszyngtońskiego;  utopia totalitarna w praktyce - Włochy, Niemcy, ZSRR;  najważniejsze konflikty międzynarodowe z lat trzydziestych;  przymierza europejskie w przeddzień II wojny światowej.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych; przyczyny konfliktów światowych; rolę wielkich jednostek w historii; procesy dezintegracji w historiiEuropy (lata 1936-38); najważniejsze wydarzenia polityczne z lat 1935-1939. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić postępowanie państw zachodnich przed II wojną światową.(D)
14. Wybuch II wojny światowej.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: wojna totalna, wojna błyskawiczna(B). zna następujące wydarzenia: zajęcie przez Polskę Zaolzia oraz części Spisza i Orawy (2-11 X 1938), wypowiedzenie przez Niemcy polsko--niemieckiej deklaracji o nieagresji (28 IV 1939), pakt Ribbentrop-Mołotow (23 VIII 1939), polsko-brytyjski traktat sojuszniczy (25 VIII 1939), napaść Niemiec na Polskę (1 IX 1939), napaść ZSRR na Polskę (17 IX 1939), bitwa nad Bzurą (9-20 IX 1939), bitwa pod Kockiem (5 X 1939).(A) potrafi omówić/przedstawić: działania militarne podczas kampanii wrześniowej; działania dyplomatyczne stron konfliktu - budowa koalicji antyhitlerowskiej i tworzenie przez Niemców systemu sojuszy.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: przyczyny i konsekwencje wybuchu IIwojny światowej; sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych przez wielkie mocarstwa i Ligę Narodów;  wydarzenia w Europie w latach 1938-1939.(C) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: ocenić dowodzenie i przebieg kampanii wrześniowej; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
15. II wojna światowa - narastanie.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: koalicja, „dziwna wojna”, Blitzkrieg, Lend-Lease, Karta Atlantycka.(B) zna następujące wydarzenia: agresja ZSRR na Finlandię (30 XI 1939-12 III 1940), atak Niemiec na Danię i Norwegię (9 IV 1940), agresja Niemiec na Belgię, Holandię, Luksemburg i Francję (10 V 1940), wypowiedzenie wojny Francji i Wielkiej Brytanii przez Włochy (10 VI 1940), kapitulacja Francji, utworzenie rządu francuskiego w Vichy (22 VI 1940), zajęcie przez ZSRR Litwy, Łotwy i Estonii oraz części Rumunii (VI 1940), bitwa powietrzna o Anglię (8 VIII-31 X 1940), ustawa Lend-Lease (1941), agresja Niemiec na Jugosławię i Grecję (6 IV 1941), atak Niemiec i ich sojuszników na ZSRR (22 VI 1941), atak japoński na Pearl Harbor (7 XII 1941), bitwa morska o Midway (3-5 VI 1942), desant wojsk amerykańsko-brytyjskich   w Maroku i Algierii (XI 1942), zakończenie bitwy pod Stalingradem (2 II 1943), bitwa pancerna pod Kurskiem (5-23 VII 1943).(A) potrafi omówić/przedstawić: działania militarne  i momenty przełomowe w II wojnie światowej do 1943 roku; działania dyplomatyczne - budowa koalicji antyhitlerowskiej.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych; najważniejsze wydarzenia na frontach II wojny światowej do 1943 roku.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: formułować oceny przebiegu wojny; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
16. Druga wojna światowa po przełomie.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: konferencje Wielkiej Trójki, państwa satelickie, wojna totalna, bomba atomowa, kolaboracja.(B) zna następujące wydarzenia: podpisanie Karty Atlantyckiej (14 VIII 1941), podpisanie w Waszyngtonie Deklaracji Narodów Zjednoczonych (1 I 1942), konferencja Wielkiej Trójki w Teheranie (28 XI-1 XII 1943), lądowanie wojsk alianckich w Normandii (6 VI 1944), konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie (4-11 II 1945), bezwarunkowa kapitulacja Niemiec (8 V 1945), konferencja Wielkiej Trójki w Poczdamie (17 VII-2 VIII 1945), bezwarunkowa kapitulacja Japonii (2 IX 1945).(A) zna następujące wydarzenia: zdobycie Monte Cassino (18 V 1944), ofensywa radziecka - przesunięcie frontu nad Wisłę (VII-VIII 1944), bitwa pod Falaise (7-22 VIII 1944), operacja powietrzno--desantowa w Holandii pod kryptonimem Market-Garden (17-26 IX 1944), kontrofensywa niemiecka w Ardenach (16-31 XII 1944), wojska radzieckie nad Odrą (24 I 1945), początek walk o Berlin (16 IV 1945), zdobycie Berlina (2 V 1945), kapitulacja wojsk niemieckich we Włoszech (2 V 1945), zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i na Nagasaki (6-9 VIII 1945).(A) potrafi omówić/przedstawić: działania militarne  i momenty przełomowe w II wojnie światowej; działania dyplomatyczne - konferencje i decyzje koalicji antyhitlerowskiej.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;  przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;  działalność Wielkiej Trójki;  rolę wielkich jednostek w historii (Hitler, Wielka Trójka);  wizje ustrojowe i polityczne świata powojennego wysuwane przez Wielką Trójkę. (C) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: formułować oceny wydarzeń militarnych i politycznych z lat 1944-1945; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
17. Sytuacja Polski w pierwszym okresie wojny.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: eksterminacja, roboty przymusowe, Generalne Gubernatorstwo, Volkslista, deportacja, kolaboracja.(B) zna następujące wydarzenia: dekret Hitlera o wcieleniu do Rzeszy zachodnich ziem Polski (8 X 1939), utworzenie Generalnego Gubernatorstwa (12 X 1939), Sonderaktion Krakau  (6 XI 1939), masowa egzekucja w Wawrze pod Warszawą (27 XII 1939).(A) potrafi omówić/przedstawić: eksterminacja narodu polskiego i wyzysk gospodarczy terenów okupowanych przez Niemców; terror i przemoc na ziemiach polskich w latach wojny.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:  charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;  konsekwencje klęski Polaków w kampanii wrześniowej; sposoby i skuteczność działania instytucji okupacyjnych; dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić politykę okupanta.(D)
18. Komplikacje sprawy polskiej.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: państwo podziemne, akcje sabotażowo-dywersyjne, Delegatura Rządu, kurier, Generalne Gubernatorstwo, folkslista, szmalcownicy, deportacja, kolaboracja.(B) zna następujące wydarzenia: powstanie Służby Zwycięstwu Polski (28 IX 1939), utworzenie Związku Walki Zbrojnej (4 XII 1939), utworzenie   w Warszawie Kierownictwa Walki Cywilnej (IV 1941), przekształcenie ZWZ w Armię Krajową (14 II 1942), utworzenie Gwardii Ludowej (III 1942), powstanie jednolitego Kierownictwa Walki Podziemnej (15 VII 1943).(A) potrafi omówić/przedstawić: działania militarne  polskiego podziemia; zachowanie państwowości polskiej w warunkach okupacji.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym: rozwój polskich form oporu; zmiany w strukturze polskiego państwa podziemnego.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić metody walki i strukturę organizacyjną polskiego ruchu oporu.(D)
19. Wojenne losy obywateli II RP.	potrafi omówić/przedstawić: eksterminacja narodu polskiego i wyzysk gospodarczy terenów okupowanych przez Niemców; terror i przemoc na ziemiach polskich w latach wojny.(B) pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: Holokaust, eksterminacja, getto, szmalcownicy.(B) zna następujące wydarzenia: początek wysiedleń Polaków i Żydów z ziem wcielonych do Rzeszy, zakładanie pierwszych gett (X-XII 1939), założenie obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (27 IV 1940), utworzenie pierwszego obozu zagłady dla Żydów - w Chełmnie nad Nerem (XII 1941), rozpoczęcie masowych deportacji Żydów z getta warszawskiego do obozów zagłady (22 VII 1942), utworzenie Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom (27 IX 1942), powstanie Rady Pomocy Żydom, kryptonim Żegota (4 XII 1942), powstanie w getcie warszawskim   (IV 1943).(A) potrafi omówić/przedstawić: eksterminację Żydów; terror i przemoc w Europie Środkowej w latach wojny.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: zaciskanie się spirali nazistowskiego terroru; rozwój ideologii rasistowskiej.(C ) umie: zająć negatywne stanowisko wobec niemieckiego programu zagłady Żydów; uzasadnić zbrodniczy charakter akcji eksterminacyjnych. (D)
20. Europa na wschód o „żelaznej kurtyny”.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: zimna wojna, żelazna kurtyna, finlandyzacja, NATO, Układ Warszawski, RWPG, XX Zjazd KPZR.(B) potrafi przedstawić proces przejęcia władzy przez komunistów w krajach „demokracji ludowej”.(A) potrafi omówić/przedstawić: genezę i charakter zimnej wojny;  integrację militarną i gospodarczą w obrębie systemu komunistycznego.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo--skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych (komunizm);mechanizm przejmowania władzy przez komunistów w krajach Europy Środkowej;  dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę (wybrany naród Europy Środkowej). (C ) umie: ocenić politykę ZSRR i krajów komunistycznych; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
21. Europa na zachód od „żelaznej kurtyny”.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: zimna wojna, żelazna kurtyna, plan Marshalla, finlandyzacja, ONZ, NATO, Układ Warszawski.(B) zna następujące wydarzenia: przemówienie Winstona Churchilla w Fulton (5 III 1945), powołanie Kominformu (22-27 IX 1947), komunistyczny przewrót w Czechosłowacji (25 II 1948), I kryzys berliński (23 VI-12 V 1949), powstanie NATO (1949), powstanie RFN i NRD (1949), wojna koreańska (1950-1953), śmierć Stalina (5 III 1953), utworzenie Układu Warszawskiego (14 V 1955), traktat pokojowy z Austrią (1955), tajny referat Chruszczowa ( II 1956), powstanie węgierskie (październik 1956).(A) potrafi omówić/przedstawić: genezę i charakter zimnej wojny;  integrację militarną i gospodarczą w obrębie dwóch systemów ideologicznych.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo - skutkowym: najważniejsze instytucje (ONZ), sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych; rolę wielkich jednostek w historii (Stalin, Truman);  „zimną” konfrontację mocarstw - blokadę Berlina; „gorącą” konfrontację mocarstw - wojnę w Indochinach i wojnę w Korei. (C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie ocenić postawę mocarstw.(D) umie uzasadnić oceny.(D)
22. Kształtowanie się powojennej Polski.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: państwo podziemne, akcje sabotażowo-dywersyjne, akcja „Burza”, Delegatura Rządu, kurier, Generalne Gubernatorstwo.(B) zna następujące wydarzenia: utworzenie Krajowej Rady Narodowej (31 XII 1943/1 I 1944), powstanie Rady Jedności Narodowej (8/9 I 1944), ogłoszenie przez PKWN manifestu (22 VII 1944), powstanie warszawskie (1 VIII 1944-2 X 1944), powstanie komunistycznego Rządu Tymczasowego (31 XII 1944), rozwiązanie AK (19 I 1945), aresztowanie i proces szesnastu przywódców Polski Podziemnej (III-VI 1945).(A) potrafi omówić/przedstawić: działania militarne  i momenty przełomowe w II wojnie światowej; zachowanie państwowości polskiej w warunkach okupacji ;rozgrywkę między Londynem a Moskwą - walkę dyplomatyczną i zbrojna o władzę na ziemiach polskich.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: rozwój idei powstańczej w Polsce okresu wojny; zmiany w polityce Stalina w sprawie polskiej.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie formułować oceny działań komunistów i obozu niepodległościowego.(D) umie uzasadnić oceny.(D)
23. Umacnianie się systemu stalinowskiego w Polsce.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: sowietyzacja, propaganda, współzawodnictwo pracy, Ziemie Odzyskane, akcja „Wisła”, parcelacja, nacjonalizacja, referendum, plenum, PZPR, KC, prawicowo-nacjonalistyczne odchylenie, repatriacja.(B) zna następujące wydarzenia: referendum (30 VI 1946), wybory do Sejmu Ustawodawczego (19 I 1947), wprowadzenie małej konstytucji (II 1947), akcja „Wisła” (28 IV-31 VII 1947), powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (15 XII 1948).(A) potrafi omówić/przedstawić: główne etapy dziejów politycznych Polski w latach 1944-1948; sowietyzację życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo--skutkowym:  charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;  etapy przejmowania władzy przez komunistów w Polsce; rozpad opozycji antykomunistycznej i jego przyczyny.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie: ocenić działalność polskich komunistów i opozycji; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
24. Świat między „zimną wojną” a pokojowym współistnieniem.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: zimna wojna, żelazna kurtyna, plan Marshalla, ONZ, EWG, RWPG, Traktaty Rzymskie.(B) zna następujące wydarzenia: powstanie Rady Europy w Strasburgu (1949), powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) (IV 1951).(A) potrafi omówić/przedstawić: integrację militarną i gospodarczą na Zachodzie; dzieje państw europejskich w latach 1945-1956.(B) potrafi przedstawić zmiany premierów w poszczególnych krajach Europy Zachodniej.(A)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo- skutkowym: proces integracji Europy do 1956 roku; dalekie konsekwencje II wojny światowej.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie:  ocenić politykę wewnętrzną krajów Zachodu;  porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
25. Łagodnienie systemu stalinowskiego w Polsce.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: sowietyzacja, propaganda, współzawodnictwo pracy, PZPR, KC, nowomowa, księża patrioci, socrealizm, PGR.(B) zna następujące wydarzenia: uchwalenie Konstytucji PRL (22 VII 1952), masakra robotników w Poznaniu (VI 1956).(A) potrafi omówić/przedstawić: najważniejsze etapy dziejów politycznych Polski w latach 1948-1956; postępującą sowietyzację życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego; rolę Kościoła katolickiego w czasach stalinizmu.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-  -skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych; rolę wielkich jednostek w historii (Stalin, Gomułka); sposoby zastraszania społeczeństwa.(C) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C) umie: ocenić działalność polskich komunistów i aparatu terroru; porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D)
26. Od „Solidarności” do stanu wojennego.	pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: „Solidarność”, nomenklatura partyjna, nowomowa, mała stabilizacja, odwilż, strajk, rehabilitacja.(B) zna następujące wydarzenia: strajki w Polsce (VII-VIII 1980), porozumienia szczecińskie, gdańskie, jastrzębskie (30 VIII-3 IX 1980), utworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (17 IX 1980), wprowadzenie stanu wojennego przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego (13 XII 1 potrafi omówić/przedstawić: opozycja wobec władzy i próby naprawy systemu w latach 70. i 80.;  rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy. (B) pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: „Solidarność”, stan wojenny.(B) zna następujące wydarzenia: pacyfikacja kopalni „Wujek” w Katowicach (16 XII 1981), utworzenie konspiracyjnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarność” (22 IV 1982), zawieszenie stanu wojennego (19 XII 1982), porwanie i zamordowanie przez funkcjonariuszy SB ks. Jerzego Popiełuszki - kapelana „Solidarności” (19 X 1984), powołanie prorządowego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ)   (24 XI 1984), zaskakująca rząd fala strajków (25 IV-14 V 1988), powołanie Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” (18 XII 1988). (A) potrafi omówić/przedstawić: główne etapy dziejów politycznych Polski w latach 1944- 1989;  opozycja wobec władzy i próby naprawy systemu w latach 70. i 80.;  rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy  i polityczny.(B) pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: Okrągły Stół, nomenklatura partyjna, prywatyzacja, reprywatyzacja, drugi obieg, odwilż, strajk.(B) zna następujące wydarzenia: obrady Okrągłego Stołu (6 II-5 IV 1989), pojawienie się pierwszego numeru „Gazety Wyborczej” - ze znakiem „Solidarności” (8 V 1989), parytetowe wybory do „sejmu kontraktowego” (4 i 18 VI 1989), objęcie urzędu premiera przez  Tadeusza Mazowieckiego (24 sierpnia 1989), zwycięstwo  Lecha Wałęsy w pierwszych powszechnych wyborach prezydenckich (XII 1990), układ o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski (1991), otwarcie giełdy w Warszawie (1991). (A) potrafi omówić/przedstawić:  rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy i polityczny, Okrągły Stół, sukces wyborczy opozycji;  proces budowy III RP.(B)	potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo--skutkowym proces rozkładu polskiego komunizmu. (C ) potrafi omówić wyżej wymieniony proces.(C ) umie:  ocenić działania „Solidarności” i władzy;  porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D) umie uzasadnić oceny.(D) potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo--skutkowym genezę i skutki kryzysów gospodarczych.(C ) potrafi porównać wyżej wymienione procesy.(C ) umie:  formułować oceny dotyczące kluczowych wydarzeń stanu wojennego i lat 80.;  porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D) umie uzasadnić oceny.(D) potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.(C ) umie:  formułować oceny sytuacji politycznej III RP;  porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.(D) umie uzasadnić oceny.(D)

6

---