MSZA ŚWIĘTA

1

Co jest ważnego?

WSTĘP

Co niedziela uczestniczymy we Mszy św., co jednak z niej rozumiemy?

AKTYWIZACJA

Uczniowie pracują w grupach. Każda otrzymuje 6 kartek z bloczku, wypisujemy na niej hasłami: CO JEST WAŻNEGO WE MSZY ŚW.?

Kartki przyklejamy na arkuszu papieru, następnie szukamy między nimi relacji - na liniach piszemy zdania zawierające hasła łączące linie...

PUENTA

Dwie najstarsze nazwy Eucharystii: "Wieczerza Pańska" i "Łamanie Chleba". Tutaj akcent jest położony na gesty, ale ważniejsza jest modlitwa - modlitwa dziękczynienia.

KKK 1329: Łamanie Chleba, ponieważ ten obrzęd, charakterystyczny dla posiłku żydowskiego, został wykorzystany przez Jezusa, gdy błogosławił i dawał uczniom chleb jako gospodarz stołu. Po tym geście uczniowie rozpoznają Jezusa po Zmartwychwstaniu.

Nazwa "Eucharystia" używana na oznaczenie modlitwy dziękczynnej wchodzącej w skład obrzędu przejdzie powoli na cały obrzęd.

Na Zachodzie przyjmie się słowo "Msza św." - pochodzące od łac. “Ite, Missa est” - “Idźcie, jesteście posłani”. Od połowa V w. zaczyna ono coraz powszechniej oznaczać sprawowanie Eucharystii, choć jest dosyć ubogie w treść. Do końca IV w. językiem liturgicznym jest greka.

KKK 1345: Święty Justyn, męczennik z II wieku, przekazuje nam świadectwo o tym, jaką podstawową strukturę posiadała wówczas celebracja Eucharystii. Ta struktura zachowała się do naszych czasów we wszystkich wielkich rodzinach liturgicznych. Tak pisze św. Justyn około 155 r., wyjaśniając pogańskiemu cesarzowi Antoninusowi Piusowi (138 - 161), co czynią chrześcijanie:

W dniu zwanym dniem Słońca odbywa się w oznaczonym miejscu zebranie wszystkich nas, zarówno z miast jak i ze wsi. Czyta się wtedy pisma apostolskie lub prorockie, jak długo czas na to pozwala. Gdy lektor skończy, przewodniczący zabiera głos, upominając i zachęcając do naśladowania tych wzniosłych nauk. Następnie wszyscy wstajemy z miejsc i modlimy się za nas samych... oraz za wszystkich, w jakimkolwiek znajdują się miejscu, by otrzymali łaskę pełnienia w życiu dobrych uczynków i przestrzegania przykazań, a w końcu dostąpili zbawienia wiecznego. Po zakończeniu modlitw przekazujemy sobie nawzajem pocałunek pokoju. Z kolei bracia przynoszą przewodniczącemu chleb i kielich napełniony wodą zmieszaną z winem. Przewodniczący bierze je, wielbi Ojca wszechrzeczy przez imię Sna i Ducha Świętego oraz składa długie dziękczynienie (po gr.: eucharistian) za dary, jakich nam Bóg raczył udzielić. Modlitwy oraz dziękczynienie kończy cały lud odpowiadając: Amen. Gdy przewodniczący zakończył dziękczynienie i cały lud odpowiedział, wtedy tak zwani u nas diakoni rozdzielają obecnym Eucharystię, czyli Chleb, oraz Wino z wodą, nad którymi odprawiano modlitwy dziękczynne, a nieobecnym zanoszą do domów.

Miejscem sprawowania Eucharystii był dom. Chrześcijanie gromadzą się w niedzielę w oznaczonym miejscu, czasem jest to większa sala, przychodzą tam z okolicznych miast i wsi. Przewodniczy przełożony. Liturgia rozpoczyna się od czytania Pisma św. ST i NT. Czyta lektor tak długa, na ile czas pozwala. Szczególne miejsce w tym czytaniu zajmują Ewangelie. Po zakończenia lektury przełożony żywym słowem upomina zebranych i zachęca do życia usłyszanym słowem.

Wszyscy powstają z miejsc i modlą się wspólnie - modlitwa wiernych. Pocałunek pokoju zamyka tę modlitwę podczas Eucharystii połączonej z udzielaniem chrztu.

Przyniesienie darów chleba i wina. Nad darami celebrans odprawia modlitwy i dziękczynienia, modlitwę eucharystyczną kapłan układa swobodnie według znanego sobie schematu, kończy się ona radosnym okrzykiem "Alleluja !" wszystkich wiernych. Diakoni rozdzielają Ciało i Krew Pańską, nieobecnym zanosi się Komunię św. do domów. Na koniec zbierano datki i składano je na ręce przełożonego, bowiem on roztaczał opiekę nad potrzebującymi.

Po ustaniu prześladowań miejscem sprawowania Eucharystii stały się Kościoły i bazyliki. Spowodowało to duże zmiany w liturgii, który została znacznie rozbudowana i nabrała uroczystego charakteru (szaty, asysta, śpiewy). Z czasem powstały księgi liturgiczne zawierające: czytania (Lekcjonarz i Ewangeliarz), modlitwy przewodniczącego (Sakramentarz), teksty śpiewów (Antyfonarz). Pod koniec X w. zaczęto je łączyć w jedną księgę, która przyjmie nazwę Mszału.

Od IV w. zaczęły powstawać parafie poza siedzibami biskupów, tam liturgii przewodniczyli posłani przez biskupa prezbiterzy. Ze względu na obowiązujący w Kościele język łaciński udział wiernych stawał się coraz bardziej bierny, a funkcje wypełniane dotąd przez wiernych zaczęli przejmować duchowni. Od ok. X w. msza św. sprawowana jest tyłem do ludzi i po cichu, wierni bardzo rzadko przystępują do Komunii, zastępując ją Komunią duchową. Sobór Trydencki (1545-1563) zrywa z pewnymi nadużyciami w tej dziedzinie. Wydany po soborze Mszał Rzymski (1570) był księgą obowiązującą aż do 19970 r. W takiej liturgii pobożność wiernych koncentrowała się na kulcie Eucharystycznym (adoracje). Komunię św. udzielano przed albo po Mszy św. Kazanie urasta do potęgi, wygłaszano je zwykle przed Mszą św., przypisują mu głównie rolę umoralniającą albo pouczającą.

2

Spojrzenie osobiste...

WSTĘP

Uczestniczymy w Eucharystii jako Kościół, ale też każdy z nas bywa zatopionym we własnych sprawach i myślach... każdy z nas przeżywa ją zupełnie inaczej...

AKTYWIZACJA

Praca indywidualna. Pytanie: CO JEST DLA MNIE ważne w Eucharystii? Każdy odpowiada na nie osobiście i w tajemnicy przed wszystkimi.

PUENTA

Jaki sens w tym momencie mają dla mnie słowa: Idź, jesteś posłany????

3

---