Zmiany w ukł. oddechowym.

Parametry charakteryzujące czynności ukł. oddechowego

1. wentylacja min. Płuc V_E

2. max dowolna wentylacja płuc MVV

3. stosunek wentylacji przepływu krwi w płucach

4. Praca mięśni oddechowych.

Wentylacja minutowa płuc V_E

Średnio oddychamy 16/min; objętość oddechowa ok. 500ml sportowcy oddychają wolniej a głębiej, chorzy oddychają często i płytko.

Wentylacja min. Płuc przy wysiłku o stałym obciążeniu

S - spoczynek 8l. Gdy zaczynamy wysiłek obserwujemy nagły wzrost wentylacji, tzw. faza szybkiego wzrostu wentylacji. Następnie przez około od 2 - 4 s następuje przyhamowanie wzrostu wentylacji. Następnie mamy drugą fazę wzrostu, tzw. faza wolna i trwa do momentu stabilizacji wentylacji min płuc na stałym poziomie. Poziom stabilizacji zależy od intensywności wysiłku(im większe obciążenie tym stabilizacja wystąpi później). Po skończeniu wysiłku(1s) przez parę min. Obserwujemy zwiększoną wentylację płuc(wyrównanie długu tlenowego).

Dwie fazy wzrosty. Jakie czynniki powodują przyrastanie:

a) w fazie szybkiej:

- zależy od czynników nerwowych:

• Z ośrodków ruchowych mózgu np. ukł. limbicznego, gdzie inicjowane są ruchy dowolne

• Z prioprioreceptorów oraz z receptorów metabolicznych kurczących się mięśni oraz ścięgien i stawów.

b) w fazie wolnej

- zależy od czynników humoralnych

• Wzrost ilości CO₂ - napędza wentylację

• Spadek ilości O₂ - zaczynamy oddychać szybciej

• Kwasica metaboliczna(nadmierna produkcja LA)

• Wzrost temp. Ciała - szybszy oddech

• Wzrost ilości katecholamin we krwi(adrenalina, nor adrenalina, dopamina)

Wentylacja min. Przy wysiłku o wzrastającym obciążeniu

W spoczynku około 8l. Jak zaczynamy wysiłek przyrasta proporcjonalnie do intensywności wysiłku. Do momentu progu wentylacyjnego. Próg wentylacyjny jest wartością indywidualną u każdej osoby występuje przy różnym obciążeniu (u osób o dobrej wydolności przy intensywności 70%VO₂max). Powyżej progu wentylacyjnego obserwujemy przyspieszony i płytki oddech - dochodzi do hiperwentylacji.

W organiźmie przyrasta (po przejściu progu):

- wzrost ilości CO₂ - napędza wentylację

- wzrost LA

- wzrost współczynnika oddechowego RQ(w spoczynku =0,8; w czasie wysiłku rośnie do wartości 1, powyżej przyrasta gwałtownie. Przy hiperwentylacji mm. Oddechowe szybko się męczą i dochodzi do uczucia duszności).

Max wartość V_E wysiłkowego:

- u osób o małej wydolności od 70 - 90 l /min

- u osób o dobrej wydolności od 110 - 130 l/min

- u sportowców 150 - 160 l/ min, a u wioślarzy od 200 - 220 l/min

- u kobiet niższa, około 30% - bo mają mniejsze płuca

- wysiłek 25 x spoczynek

Max dowolna wentylacja płuc MVV

MVV- jest to ilość, którą badany może wdychać w jednostce czasu oddychając z max głębokością i częstotliwością. Jest regulacją świadomą, wyznaczamy w spoczynku. Osoby młode mogą mieć wentylację równą wartości MVV.

Podczas wysiłku V_E max < MVV

V_E oraz MVV zmniejszają się wraz z wiekiem około 30% 20 - 60 lat

Wysiłkowe zmiany mechanizmu oddychania - po przekroczeniu wentylacji 35 - 40 l/min następuje przejście na oddychanie przez usta (zmniejszenie oporów oddechowych)

Stosunek wentylacji przepływu krwi w płucach

- V_E/Q niejednakowy w obrębie płuc

- w pozycji stojącej 5x większy w części podstawy płuc

- w spoczynku V_E/Q = 0,8 - 1,0

- podczas wysiłku wzrost V_E/Q ponad 2,0

Podczas wysiłku większa jest wentylacja a podczas spoczynku przepływ krwi.

Praca mięśni oddechowych.

- pokonywanie oporów sprężystych tkanki płucnej i klatki piersiowej

- w czasie wysiłku wydech jest czynny (skurcz dodatkowych mm. oddechowych)

- pokonywanie oporów przeciw ruchom powietrza w drogach oddechowych

- pokonywanie oporów bezwładności narządów wew. Wprowadzonych w ruch podczas oddychania, (aby żołądek nie latał)

- podczas wysiłku zapotrzebowanie mm. Oddechowych na tlen stanowi około 15 % całkowitej ilości pochłanianego tlenu

- zmęczenie mm. Oddechowych objawia się gwałtownymi i szybkimi ruchami oddechowymi, naprzemiennym oddychaniem przeponowym i żebrowym, pojawia się duszność

---