Układ moczowo - płciowy
Badanie kliniczne
Wywiad chorobowy
Opis objawów choroby powinien zawierać ich początek, czas trwania, umiejscowienie i czynniki wywołujące. Do głównych objawów chorobowych można zaliczyć:
noworodki: trudności w karmieniu, upośledzony rozwój, częste oddawanie moczu, płacz podczas oddawania moczu, odwodnienie, drgawki i gorączkę;
niemowlęta: utrzymujące się objawy noworodkowe, zapalenie pieluszkowe skóry, brzydki zapach moczu, naprężanie się przy oddawaniu moczu;
starsze dzieci: utrata apetytu, wymioty, nadmierne pragnienie, moczenie nocne, nieotrzymanie moczu, potrzeba nagłego oddania moczu, dolegliwości dyzuryczne {utrudnione i bolesne oddawanie moczu], krwisty kolor moczu, brzydki zapach moczu, osłabienie, gorączka, bóle okolicy nerek, bóle brzucha i bóle okolicy krzyżowo - lędźwiowej
Uzyskaj informacje o prenatalnych, osobniczych i rodzinnych czynnikach ryzyka chorób układu moczowo - płciowego:
czynniki prenatalne: młodszy lub starszy wiek matki, wielorództwo;
czynniki osobnicze: nawracające, bezgorączkowe infekcje dróg moczowych, cewnik w pęcherzu moczowym, niedokończony trening toaletowy dziecka, zatrzymanie moczu, zaparcia, cukrzyca, immunosupresja,, zwiększona aktywność seksualna i nawracające infekcje paciorkowcowe
czynniki rodzinne: wrodzone lub nabyte wady nerek, nadciśnienie tętnicze i inne problemy związane z dysfunkcją nerek.
Badanie fizykalne
Objawy życiowe
Dokonaj pomiaru i umieść na siatce centylowej wzrost i masę ciała w celu wykrycia opóźnienia rozwoju fizycznego.
Kontroluj temperaturę w celu wykrycia gorączki.
Kontroluj wartość ciśnienia tętniczego w celu wykrycia nadciśnienia tętniczego lub hipotensji.
Monitoruj częstość oddechów oceniając zaburzenia oddechowe głębokość oddechów.
Oglądanie. Można stwierdzić obecność wielu różnorodnych objawów
Oceń objawy zastoju krwi w krążeniu włączając w to obecność sinicy obwodowej, zwolniony czas napełniania krążenia włośniczkowego, bladość i obrzęki obwodowe.
Oceń powiększenie obwodu brzucha.
Oceń obecność wczesnych objawów encefalopatii moczowej włączając w to apatię, trudności w koncentracji i splątanie.
Oceń obecność objawów sugerujących zaburzenia rozwojowe jak: spodziectwo, wierzchniactwo, nieprawidłowości budowy i funkcji ucha (ucho i nerki wykształcają się w tym samym okresie życia płodowego), obecność zmarszczki nakątnej, haczykowatego kształtu nosa i małych policzków.
Badanie palpacyjne. Można stwierdzić obecność wielu różnorodnych objawów.
Zbadaj nerki pod kątem Icg powiększenia i bolesności.
Oceń palpacyjnie powiększenie pęcherza moczowego.
Badania laboratoryjne i testy diagnostyczne
Badanie ogólne moczu jest najwartościowszym badaniem pomagającym ocenić funkcję nerek.
Posiew moczy z antybiogramem pozwala ocenić obecność w moczu patogennych bakterii. Określ gatunek patogenu, jego ilość w mililitrze moczu oraz skuteczność różnych antybiotyków w hamowaniu namnażania bakterii.
Azot mocznikowy krwi (BUN) jest głównym wyznacznikiem filtracji kłębuszkowej w nerkach; upośledzona funkcja nerek oraz zwiększony katabolizm białek są przyczynami zwiększonej wartości BUN.
Kreatynina jest produktem ubocznym przemiany materii. Jak długo masa mięśniowa pozostaje stała, stężenie kreatyniny nie ulega zmianie; choroby nerek zmniejszające wydzielanie kreatyniny są przyczyną wzrostu jej stężenia. Kreatynina jest bardziej czułym, w porównaniu z BUN, markerem ostrej niewydolności nerek.
Ultrasonografia to metoda nieinwazyjnego obrazowania układu moczowego z zastosowaniem ultradźwięków
Cystouretrografia fikcyjna opiera się na seryjnych zdjęciach radiologicznych pęcherza moczowego i cewki po dopęcherzowym podaniu jodowych środków kontrastujących.
Tomografia komputerowa to metoda radiologiczna, w której dzięki zastosowaniu techniki cyfrowej uzyskuje się poprzeczne i podłużne przekroje nerek w celu oceny ich budowy. Jodowe środki kontrastowe mogą uwydatnić badane szczegóły.
Urografia to metoda radiologiczna, w której po dożylnym podaniu środka kontrastującego uzyskuje się obraz nerek i moczowodów tworzone przez przepływający kontrast.
Cystoskopia to metoda radiologiczna, w której z użyciem sztywnego lub giętkiego, opartego na technice fibroskopowej cystoskopu można bezpośrednio obejrzeć drogi moczowe.
Biopsja nerki to metoda, w której przy nakłuciu igłą uzyskuje się fragment tkanki nerkowej do badania histopatologicznego. Pozwala zróżnicować przyczyny zespołu nerczycowego.
Scyntygrafia nerek to metoda, w której po podaniu radioizotopu można w seryjnych scyntygrafach ocenić budowę i funkcję nerek. Kwas dimerkaptobursztynowy jest użyteczny w ocenie miąższu nerki uszkodzeń kory nerek. Kwas dietylotriaminopentaoctowy jest stosowany do oceny funkcji nerek.
Badanie urodynamiczne jest serią testów oceniających funkcję i unerwienie pęcherza moczowego i cewki moczowej.
Diagnozy pielęgniarskie
Ryzyko wystąpienia zaburzeń temperatury.
Osłabienie.
Przewodnienie.
Opóźniony wzrost i rozwój.
Hipertermia.
Całkowite nieotrzymanie moczu.
Ryzyko infekcji.
Niezbilansowany stan odżywiania: poniżej dobowego zapotrzebowania kalorycznego.
ostry lub przewlekły ból.
Ryzyko uszkodzenia skóry.
Zaburzone wydalanie moczu.
Zatrzymanie moczu.
Nieprawidłowy przepływ krwi przez nerki.
Lęk.
Planowanie i wyznaczanie celów postępowania
Zachowany bilans płynów u dziecka: ilość przyjmowanych płynów będzie zbliżona do ilości płynów wydalanych. Należy wcześnie rozpoznać nieprawidłowe ilości wydalanego moczu, dziecko wydala 0,5-2 ml/kg/godz. moczu.
U dziecka nie stwierdza się objawów retencji płynów lub objawy te są wcześnie rozpoznawane i leczone.
U dziecka osiąga się i utrzymuje prawidłowy stan odżywiania.
U dziecka nie rozwinie się infekcja.
U dziecka nie stwierdza się odchyleń od norm rozwojowych.
Metody osiągania celów postępowania
Zapobiegnij zaburzeniom wydalania moczu.
Monitoruj i notuj ilości przyjmowanych płynów zarówno doustnych, jak i dożylnych oraz ilości płynów wydalanych.
Codziennie dokonuj pomiarów masy ciała.
Zachęcaj dziecko do przyjmowania płynów (aż do 1 l./ dobę u starszych dzieci), w celu zmniejszenia stężeń i ułatwionego endotoksyn. Najlepszym płynem jest woda, ale dziecko może preferować spożywanie soków, zupy, mleka, płynów opartych na roztworach żelatynowych, czy też płynów zmrożonych do postaci lodów. Należy ograniczyć czekoladę i napoje zawierające kofeinę ponieważ podrażniają one pęcherz moczowy. Nie potwierdziły się korzyści ze spożywania soku żurawinowego, choć można zachęcać do jego wypijania.
Kontroluj objawy odwodnienia: zmniejszone napięcie skóry, suchość śluzówek, zapadnięte ciemiączko, zmniejszone wydalanie moczu oraz osłabiona perfuzja tkank.
Zapobieganie przewodnieniu.
Monitoruj ilość przyjmowanych i wydalanych płynów, codziennie dokonuj pomiarów masy ciała
Dokonuj pomiarów ciśnienia tętniczego, nadciśnienie tętnicze Mozę być skutkiem przewodnienia.
Oceń funkcję układu oddechowego: tachypnoe, wciąganie międzyżebrzy, trzeszczenia. U dzieci z przewodnieniem może rozwinąć się obrzęk płuc.
Zgodnie z zaleceniami ogranicz ilość przyjmowanych płynów.
Stosuj dietę niskosodową jeżeli zostanie zlecona.
Sprzyjaj prawidłowemu odżywianiu
Kontroluj codziennie masę ciała oraz spożywane pokarmy.
Pozwól rodzicom przynosić posiłki z domu, jeżeli są zgodne z zaleceniami lekarskimi.
Proponuj małe, częste posiłki preferowane przez dzieci, podawane w miłej atmosferze.
Skonsultuj się z dietetykiem.
Zapobieganie infekcjom.
Stosuj właściwe techniki mycia rąk i zapoznaj dziecko oraz rodzinę z tymi technikami.
Poinstruuj rodzinę o konieczności unikania przez dziecko kontaktów z osobami z infekcjami górnych dróg oddechowych i innymi chorobami zakaźnymi.
Zapewnij właściwe żywienie i okresy odpoczynku.
Monitoruj u dziecka objawy infekcji.
W celach prewencji infekcji stosuj odpowiednią technikę cewnikowania i zmiany opatrunków.
Przedstaw rodzinie dziecka sposoby prewencji infekcji dróg moczowych.
Sprzyjaj prawidłowemu rozwojowi i wzrostowi dziecka
Niemowlęta. Po badaniach diagnostycznych niemowlęta potrzebują uspokojenia i akceptacji przez członków rodziny w celach rozwoju pozytywnego obrazu ciała.
Dzieci w okresie wczesnodziecięcym. Dla dzieci w tym wieku unieruchomienie może być zjawiskiem frustrującym, hamującym uzyskanie samodzielności. Użyteczna może się okazać współpraca dziecka w sprawowanej nad nim opiece.
Okres przedszkolny. Dziecko uzyskuje świadomość własnego ciała, a naturalne zainteresowania dziecka w tym względzie może być stymulowane badaniem fizykalnym. Fantazje dziecka mogą wywołać strach przed najprostszymi zabiegami; lęk przez kastracją jest w tym wieku bardzo wyraźny i może zostać wzmożony przez zabiegi na drogach moczowo - płciowych.
Okres szkolny. Odmienny wygląd od rówieśników, jak również ograniczenia dietetyczne, zajęć sportowych oraz innych form aktywności mogą być u dziecka przyczyną lęku.
Okres dojrzewania. Z towarzyszącej temu okresowi potrzeby niezależności przy równoczesnych ograniczeniach chorobowych i terapeutycznych u dzieci może tworzyć się uczucie niezadowolenia i buntu. Niepokój wywołany diagnozą, zabiegami na drogach moczowo - płciowych, leczeniem może objąć takie sfery psychiki dziecka, jak obraz własnego ciała i seksualność.
Ocena wyników postępowania
U dziecka stwierdza się prawidłową ilość wydalanego moczu.
Nie występują objawy przewodnienia.
Dziecko osiąga i utrzymuje wagę sprzed zachorowania.
Nie obserwuje się u dziecka objawów infekcji (tj. utrzymuje się prawidłowa temperatura ciała, prawidłowe wyniki badań laboratoryjnych, nie występują inne kliniczne objawy infekcji).
Rozwój dziecka przebiega zgodnie z tabelą norm.