MODELE DZIAŁĄLNOŚCI DORADCY ZAWODU (B. Wojtasik, 1993, s.57)
wybór zawodu to jednorazowy akt
wybór zawodu to specyficzny proces dla fazy rozwojowej człowieka
wybór zawodu to proces trwający dłuższy okres życia
PORADNICTWO DYREKTYWNE - czyli instrumentalne sterowanie radzącym się przez doradcę. Poradnictwo dyrektywne zakłada znaczną przewagę doradcy nad radzącym się. Doradca - wie, co jest dobre i pożądane" i steruje, a nawet niekiedy manipuluje, radzącym się, dając gotowe rozwiązania. Wychodząc z założenia, że osoba radząca się jest niesamodzielna, nie umie sobie poradzić, doradca podejmie następujące działania: stosowanie wzmocnień pozytywnych, nakłanianie, przekonywanie, ocenianie, dawanie wskazówek, wykład, trening.
Natomiast radzącemu się pozostaje: zwerbalizowanie problemu, zadawanie pytań, stosowanie się do zaleceń, kontrolowanie wyników.
PORADNICTWO LIBERALNE - polegające na zapewnieniu przez doradcę radzącemu się poczucia bezpieczeństwa w samodzielnym dochodzeniu do zmian, poprzez korzystanie z zabiegów symulujących rozwój jego „wewnętrznej” świadomości i zwiększenie odwagi bycia dorosłym. Według tej koncepcji siły napędowe ukierunkowujące działanie ludzkie tkwią wewnątrz człowieka i są przez niego najczęściej nieuświadomione.
Zmiana zachowania człowieka jest możliwa przez psychoterapię, która ma na celu uświadomienie wewnętrznych konfliktów (zajmowała się głównie słabymi stronami człowieka).
Natomiast koncepcja humanistyczna, również leżąca u podstaw tego poradnictwa, kładzie nacisk przede wszystkim na mocne strony radzącego się, na ogromne możliwości człowieka. Przyjmuje jednak, że człowiek nie zawsze umie je wykorzystać i sam rozwiązywać konflikty oraz wyrównywać braki.
PORADNICTWO DIALOGOWE - jest ono wspólnym rozwiązywaniem problemów, w partnerskim dialogu doradcy i radzącego się - a dialogu opartym na refleksyjnej analizie sytuacji, niejednokrotnie ujawniające źródła opresji i ograniczeń. Doradca w tej koncepcji jest partnerem radzącego się: obydwaj są badaczami, ale doradca ma większe kompetencje i doświadczenie. Działania podejmowane przez doradcę to pokazywanie nowych aspektów działania, inspiracja do stawiania nowych celów.
Radzący się wszechstronnie analizuje problem, zdobywa nowe informacje, eksperymentuje.
1
EKSPERT
LESEFERYSTA
SPOLEGLIWY OPIEKUN
KONSULTANT
INFORMATOR
Poradnictwo dyrektywne
Poradnictwo dialogowe
Poradnictwo liberalne