1. Proszę zdefiniować pojęcia: podatnika, płatnika i inkasenta oraz podać przykłady.

Podatnik - (art.7) to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Płatnik - (art. 8) to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Inkasent - (art. 9) to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Organ podatkowy nie może ściągnąć z inkasenta podatku, jeśli podatnik nie uiścił wcześniej tej daniny. Za pośrednictwem inkasentów może być zarządzony pobór podatków: rolnego, leśnego, od nieruchomości. np. Sołtys

2. Kto i kiedy może złożyć skargę kasacyjną ?

Skargę kasacyjną (Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. art. 173, 175) może wnieść strona, prokurator lub rzecznik Praw Obywatelskich po doręczeniu im odpisu orzeczenia z uzasadnieniem od wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie. Skargę wnosi się do sądu który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie 30 dni od dnia skutecznego doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem, rozpatruje NSA. Powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego.

3. Proszę scharakteryzować rodzaje decyzji wymiarowych na dowolnie wybranych przykładach.

Wśród decyzji organów podatkowych można wyróżnić dwie decyzje wymiarowe:
1) decyzję mającą charakter konstytutywny (decyzja ustalająca) - decyzja taka tworzy stosunek prawny zobowiązania podatkowego, określając wierzyciela i dłużnika, przedmiot, a także treść tego stosunku. Organ wydający taką decyzję dokonuje wymiaru podatku (np. od spadku i darowizn)

- obowiązek podatkowy zostaje przekształcony w zobowiązanie podatkowe ustalone w tej decyzji. Zobowiązanie to powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego;
2) decyzję mającą charakter deklaratoryjny (decyzja określająca) - w tym przypadku przekształcenie obowiązku podatkowego w zobowiązanie podatkowe nastąpiło z mocy prawa. Zobowiązanie podatkowe powstało z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Decyzja mająca charakter deklaratoryjny stwierdza, że powstało zobowiązanie podatkowe oraz określa jego wysokość. Decyzje takie organy podatkowe wydają w wyniku zakwestionowania prawidłowości obliczenia przez podatnika podatku lub gdy obliczenia takiego podatnik nie dokonał. (np. sam się rozlicza i popełnia błąd)

Obu tym decyzjom poświęcony jest art. 21 o.p. (§ 1 pkt 1 oraz § 3 - decyzji deklaratoryjnej, § 1 pkt 2 oraz § 5 - decyzji konstytutywnej).

Innym rodzajem decyzji są decyzje o zaniechaniu ustalania i poboru podatku lub decyzje wydane już po ustaleniu wysokości zobowiązania podatkowego (czy określeniu zaległości podatkowej), o umorzeniu zaległości podatkowej lub odsetek za zwłokę.

1. Na czym polega dwuinstancyjność postępowania podatkowego?

Przepis art. 127 ordynacji podatkowej określa jedną z zasad postępowania podatkowego, która brzmi: Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne. Zasada ta ma ogromne znaczenie dla podatnika, którego sprawa rozstrzygana jest przez organy podatkowe. Dwuinstancyjność postępowania daje szansę podatnikowi na dwukrotne rozstrzygnięcie sprawy, w dwóch organach - pierwszej i drugiej instancji.

Szczególnie istotny jest fakt, iż organy odwoławcze (czyli wyższego stopnia), są zobowiązane do ponownego rozpatrzenia sprawy, rozstrzygniętej już przez organ niższego stopnia, czyli pierwszej instancji. Organ drugiej instancji nie może ograniczyć się w swoim działaniu, tylko do rozpatrzenia argumentów przedstawionych przez organ niższego stopnia.

Organ odwoławczy jest zobowiązany do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia, oznacza to, że musi dokładnie zbadać sprawę, wszystkie jej okoliczności, dowody w sprawie. Rozpatrując odwołanie organ ma obowiązek ponownego ustalenia stanu faktycznego i dokonania ponownej wykładni prawa. Jeżeli rozpatrując sprawę organ odwoławczy uzna, iż materiał dowodowy zebrany w sprawie jest niewystarczający, powinien wskazać dowody, których brakuje. Dewolutywność.

2. Jakie przepisy stosuje się do postępowań egzekucyjnych w zakresie zobowiązań podatkowych?

Procedura egzekucyjna uregulowana jest w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w rozporządzeniach i w odpowiednich przepisach, dyrektywach UE, a realizowana poprzez postępowanie zabezpieczające i wykonawcze,

3. O czym świadczy numer NIP?

Świadczy o tym, że osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej jest podatnikiem lub płatnikiem podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i została zarejestrowana w ewidencji podatników.

1. Proszę wskazać organy podatkowe.

Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:
1) naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji;
2) dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej - jako:
a) organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego,
b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów,
c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;
3) samorządowe kolegium odwoławcze - jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych jest organem podatkowym - jako:
1) organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia - z urzędu;
2) organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1;
3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych;
4) organ właściwy w sprawach interpretacji postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej;
5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Natomiast tzw. organami podatkowymi wyższego stopnia są organy odwoławcze

2. Proszę scharakteryzować procedurę rejestracyjną.

Powszechnemu obowiązkowi ewidencyjnemu, określonemu w ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz.2681 z późn. zm.), podlegają: osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Podmioty te otrzymują numery identyfikacji podatkowej (NIP). Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków; podmioty te również otrzymują NIP. Numery identyfikacji podatkowej nadawane są także podmiotom będącym, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne, zwanych dalej "płatnikami składek ubezpieczeniowych".

            Nadanie NIP następuje na podstawie zgłoszenia identyfikacyjnego w drodze decyzji wydawanej przez naczelnika urzędu skarbowego, a postępowanie w sprawie jego nadania prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz.60 z późn. zm.), z tym że w sprawach o stwierdzenie nieważności decyzji o nadaniu NIP nie stosuje się art.249 i art.338.

            Ewidencji podatników, płatników podatków i płatników składek ubezpieczeniowych dokonują właściwi dla celów ewidencji naczelnicy urzędów skarbowych. Podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego w celu uzyskania numeru identyfikacji podatkowej. Zgłoszenia dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę i rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

3. Kto i kiedy może złożyć skargę na decyzję podatkową organu II instancji?

Możliwość zaskarżenia decyzji wydanej przez organy podatkowe do sądu administracyjnego wynika z ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. nr 153 poz. 1270 ze zm.). Na mocy art. 3 tej ustawy decyzje organów administracji państwowej objęte zostały dwuinstancyjną kontrolą sądową sprawowaną przez wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem i obejmuje, w zakresie orzecznictwa organów, obok rozpatrywania skarg na decyzje administracyjne także niektóre postanowienia wydane w II instancji (pouczenie co do możliwości złożenia skargi w danej sprawie powinno znajdować się na konkretnej decyzji lub postanowieniu).

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi

Zgodnie z art. 50 ustawy skargę może wnieść każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich (jeżeli według ich oceny wymagają tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela) i organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesu prawnego innych osób, jeśli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Możliwe jest wniesienie skarg w odniesieniu do tej samej decyzji przez kilka uprawnionych podmiotów - w takim wypadku wszystkie one występować będą w postępowaniu w charakterze skarżących.

Do WSA wciągu 30 dni od skutecznego doręczenia decyzji 2 instancji.

1. Proszę zdefiniować pojęcia: obowiązek i zobowiązanie podatkowe na dowolnie wybranym przykładzie.

Obowiązek podatkowy - wynikająca wyłącznie z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach (art. 4 ordynacji podatkowej). Nie zawsze skutkuje zobowiązaniem podatkowym.

Zobowiązanie podatkowe - wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego (art. 5 ordynacji podatkowej).

2. Proszę wymienić procedury przedwymiarowe.

Procedury wydawania interpretacji urzędowych i udzielanie wiążących interpretacji indywidualnych, specjalna dokumentacja podatkowa i procedura zawierania wiążących porozumień cenowych, czynności sprawdzające, procedury kontroli podatkowej

3. Proszę omówić rolę pełnomocnika w postępowaniu sądowo-administracjnym.

Strona, która chce ustanowić pełnomocnika ma obowiązek udzielić pełnomocnictwa:
-adwokatowi, radcy prawemu, innemu skarżącemu , uczestnikowi postępowania, rodzicom, małżonkowi, rodzeństwu lub zstępnemu strony oraz przysposobionemu.

Inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne:

-rzecznik patentowy - w sprawach własności przemysłowej

-doradca podatkowy - w zakresie sądowej kontroli decyzji w sprawach administracyjnych dotyczących obowiązków podatkowych

-osoba prawna lub przedsiębiorca, w tym nie posiadający osobowości prawnej, pracownika tej jednostki lub jej organu nadrzędnego

-państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej
Tryb i forma udzielenia pełnomocnictwa:

Ustanowienie pełnomocnika następuje w drodze oświadczenia złożonego przez mocodawcę. Udziela go bezpośrednio podmiot, który ma być reprezentowany przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być udzielone w formie pisemnej, lub w toku sprawy ustnie na posiedzeniu sadu i wciągnięte do protokołu. Ustne udzielenie nie jest możliwe w momencie wszczęcia postępowania i przed jego wszczęciem. Udzielone w formie pisemnej musi zawierać podpis mocodawcy.

1. Proszę omówić pojęcie działalności gospodarczej z OP.

Zgodnie z jej przepisami przez działalność gospodarczą rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do dział. gosp. lub osoby wykonującej taką działalność do przedsiębiorcy.

2. Proszę scharakteryzować procedurę czynności sprawdzających.

Ustawodawca zdecydował, że podstawową cechą charakteryzującą istotę czynności sprawdzających stanowi dokonywanie przez organy podatkowe pierwszej instancji podstawowych czynności kontrolnych, mających na celu:

1. sprawdzenie terminowości składania deklaracji, wpłacania zadeklarowanych podatków oraz przyczyn niezłożenia deklaracji, pomimo istnienia obowiązku jej złożenia
2. stwierdzanie poprawności dokumentów pod względem formalnym i rachunkowym
3. ustalanie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami poprzez:

- sprawdzenie dokumentów uprawniających do skorzystania z ulg podatkowych;
- pozyskiwanie informacji od banków i innych instytucji finansowych, pozwalających na uprawdopodobnienie, że zdarzenia stanowiące podstawę do skorzystania z ulgi podatkowej nie były finansowane z dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach;

- zweryfikowanie zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz innych dokumentów, potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe lub inwestycyjne.

Wskazanie powyższych celów dokonywania przez organy podatkowe czynności sprawdzających, wskazuje na ich wstępny charakter. Ustalenia poczynione przez organ podatkowy w trakcie dokonywania czynności sprawdzających mogą doprowadzić do wszczęcia kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego.

3. Proszę scharakteryzować procedurę egzekucyjną w administracji. (ust. o post. egz. w adm.)

Organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru.

Egzekucji administracyjnej podlegają następujące obowiązki:

• podatki, opłaty i inne należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.),

• grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej,

• inne należności pieniężne, jeżeli pozostają we właściwości rzeczowej organów administracji publicznej,

• należności przypadające od jednostek budżetowych, wynikające z zastosowania wzajemnego potrącenia zobowiązań podatkowych z zobowiązaniami tych jednostek,

Nie podlegają egzekucji administracyjnej:

• przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu,

• zapasy żywności i opału, niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni,

• jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce, potrzebne do wyżywienia zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów,

• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście przez zobowiązanego, z wyłączeniem środka transportu, oraz surowce niezbędne do tej pracy na okres 7 dni,

• przedmioty niezbędne do pełnienia służby przez zobowiązanego lub do wykonywania przez niego zawodu,

• pieniądze w kwocie 760 zł,

Organy egzekucyjne

• naczelnik urzędu skarbowego

• właściwy organ gminy o statusie miasta,

• przewodniczący organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w pierwszej instancji

• dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

• dyrektor izby celnej

1. Proszę scharakteryzować pojęcie zaległości podatkowej.

Zgodnie z art. 51§1 Ordynacji podatkowej zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie (... a także) niezapłacona zaliczka lub rata podatku. Na równi z zaległością podatkową, traktuje się także: nadpłatę, oprocentowanie nienależnej nadpłaty, zwrot podatku jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie oraz wynagrodzenie płatników, inkasentów pobrane nienależnie. Powstanie zaległości podatkowej rodzi dla podatnika skutek prawny w postaci obowiązku uiszczenia oprócz kwoty zaległości także odsetek za zwłokę.

2. Proszę scharakteryzować pojęcie strony postępowania podatkowego oraz wskazać jej uprawnienia i obowiązki. (art.133)

Podatnik, płatnik i inkasent lub ich następca prawny, a także osoby trzecie, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego, a także stroną może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego, przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na nim obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa. Jeżeli stroną postępowania podatkowego są małżonkowie to każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga. Podmiotem uczestniczącym w postępowaniu podatkowym na zasadach strony może być również organizacja społeczna, która w sprawie dotyczącej innej osoby i za jej zgodą może występować, z żądaniem wszczęcia postępowania lub dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i przemawia za tym interes publiczny.

Ograny podatkowe są zobowiązane zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania podatkowego oraz umożliwić im wypowiedzenie się w sprawie zebranego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji w sprawie. Podatnik może przeglądać akta sprawy i żądać przeprowadzenia dowodu.

3. Na podstawie jakich przepisów wprowadza się kontrolę skarbową?

Kwestie kontroli podatkowej i skarbowej uregulowane są zasadniczo w dwóch aktach prawnych - w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, uzupełnia> (oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa.)

1. Proszę scharakteryzować pojęcie nadpłaty podatku. (art.72.OP)

Zgodnie z ordynacją podatkową, za nadpłatę uważa się kwotę:

• nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku,

• podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

• zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

• zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Dla samej kwestii istnienia nadpłaty nie jest także istotnym źródło zobowiązania podatkowego, nie jest ważne czy była nim decyzja organu skarbowego, czy deklaracja (aczkolwiek jest to już istotnym np. dla prawa do wniosku o stwierdzenie nadpłaty).

2. Proszę scharakteryzować procedurę kontroli podatkowej.

Zakres kontroli podatkowej wynika z art. 281 § 1 i 2 OP. Zgodnie z tym przepisem celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrolę podatkową przeprowadza się z urzędu, muszą zawiadomić kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli(nie wcześniej niż 7 dni i nie później niż 30 dni), kontrolujący musi mieć imienne upoważnienie, zakres kontroli musi być wymieniony w upoważnieniu. Kontrola powinna kończyć się bez zbędnej zwłoki nie później niż wskazanym w upoważnieniu, przebieg kontroli jest dokumentowany w protokole (2 egz.), w ciągu 14 dni przysługuje prawo do zastrzeżeń do protokołu, kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu. Wynika z tego zakres przedmiotowy kontroli podatkowej, który obejmuje zarówno obowiązki materialne, jak i proceduralne nałożone na określone podmioty na mocy przepisów prawa podatkowego, to jest na podstawie przepisów ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Organy podatkowe pierwszej instancji przeprowadzają kontrolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych. Katalog tych podmiotów jest zamknięty. Dlatego też ważna jest znajomość ustawowych definicji w tym zakresie.

3. Jaki środek zaskarżenia służy od decyzji wymiarowej organu I instancji?

(art.220 OP) Od decyzji organu podatkowego I instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia. Inaczej jest, gdy decyzję w pierwszej instancji wydał minister finansów, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej albo samorządowe kolegium odwoławcze - zgodnie z art. 221 ordynacji w takim przypadku odwołanie od decyzji (a w istocie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy) rozpatruje ten sam organ, który ją wydał.

Odwołanie od decyzji podatkowej musi spełnić wymogi formalne, o których mowa w art. 222 ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem odwołanie powinno:

- zawierać zarzuty przeciw decyzji (odnoszące się zarówno do materialnej, jak i proceduralnej strony postępowania podatkowego i zapadłej w jego wyniku decyzji)

- określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania

- wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego który wydał decyzję. Organ nie może wydać decyzji na niekorzyść strony chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.

1. Proszę wymienić rodzaje decyzji wydawanych przez organy podatkowe 2 instancji.

art. 220-235

1. utrzymuje w mocy decyzję organu I instancji

2. uchyla decyzję organu I instancji ( w całości lub w części - i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub uchylając tę decyzję - umarza postępowanie w sprawie, w całości i sprawę przekazuje do I instancji, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości.)

3. umarza postępowanie odwoławcze.

2. Proszę omówić rolę pełnomocnika w postępowaniu podatkowym.

Art. 136 

Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

Art. 137 

§ 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
§ 1a. Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może być także osoba, o której mowa w art. 79 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622), zwanej dalej "Prawem celnym".

§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustanie do protokołu.
§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.
§ 3a. W poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.

§ 4. W zakresie nieuregulowanym w § 1-3a stosuje się przepisy prawa cywilnego.

3. Proszę wymienić i scharakteryzować zwyczajne środki zaskarżenia.

Od decyzji odwołanie , a od postanowienia zażalenie jeśli ustawa tak przewiduje.

Art. 220 

§ 1. Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji.

§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.

Art. 221 

W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.

Art. 222 

Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Art. 223 

§ 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję.

§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia:

1) decyzji stronie,

2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1. (dotyczy spadkobiercy)

Art. 236 

§ 1. Na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.

§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia:

1) postanowienia stronie,

2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1. (dotyczy spadkobiercy)

Art. 237 

Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji.

Art. 238 

Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ podatkowy, który wydał postanowienie, może w uzasadnionych przypadkach, na wniosek strony, wstrzymać jego wykonanie.

Art. 239 

W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań.

1. Proszę wymienić rodzaje decyzji wydawanych przez organy podatkowe pierwszej instancji. (art.207-215)

Decyzją nieostateczną jest decyzja, od której stronie przysługują jeszcze środki odwoławcze lub takie które nie zostały podtrzymane przez organ odwoławczy. Zasadniczo chodzi tu więc o decyzje wydane przez organ pierwszej instancji.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji nieostatecznej, gdy:

1) organ podatkowy posiada informacje , z których wynika, że wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub

2) strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia, lub

3) strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub
4) okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące.

Jak łatwo zauważyć, rygor natychmiastowej wykonalności może znaleźć zastosowanie jeśli istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo, że w przypadku zwłoki zobowiązanie podatkowe nie zostanie uiszczone w pełnej wysokości.

Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie.

Wstrzymanie wykonania decyzji nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę. 

Organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego:

1) na wniosek - po przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, o którym mowa w art. 33d § 2 Ordynacji podatkowej (np. gwarancja bankowa, poręczenie banku, weksel z poręczeniem wekslowym banku)- do wysokości zabezpieczenia i na czas jego trwania lub
2) z urzędu - po prawomocnym wpisie hipoteki przymusowej lub wpisie zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia, które zabezpieczają wykonanie zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę - do wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.

Wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej, podlega załatwieniu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni. Niezałatwienie wniosku w tym terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji do czasu doręczenia postanowienia w sprawie przyjęcia zabezpieczenia, chyba że przyczyny niezałatwienia wniosku w terminie zostały spowodowane przez stronę. 

Należy pamiętać, iż ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie stanowi wykonania decyzji.

2. Proszę scharakteryzować szczególną rolę ksiąg podatkowych w postępowaniu dowodowym i wymiarowym.

Szczególnie istotnym dowodem w postępowaniu podatkowym są księgi podatkowe, co wynika z zapisów w nich zawartych. Mimo, że ustawodawca nie kategoryzuje poszczególnych dowodów, to znaczenie i rola ksiąg podatkowych jest bardzo istotna. OP definiuje pojęcie księgi podatkowej w art.3 pkt.4, że są to księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencje oraz rejestry, do których prowadzenia, do celów podatkowych, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są podatnicy, płatnicy, inkasenci.

W świetle podziału dowodów księgi podatkowe stanowią dokumenty prywatne i jeżeli spełniają wymagania ustawowe (art. 193: rzetelność i niewadliwość) korzystają z równej publicznym dokumentom mocy dowodowej.

3. Kto i kiedy może złożyć odwołanie od decyzji podatkowej?

art.220. § 1. Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji.

Art. 223 § 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję.

§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia:

1) decyzji stronie,

2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1. (dotyczy spadkobiercy)

Odwołanie może złożyć strona lub jej pełnomocnik.

1. Jaki środek zaskarżenia służy od decyzji wymiarowej II instancji?

Decyzja ma charakter ostateczny. Oznacza to, że nie możesz się od niej odwołać. Jedyne, co Ci pozostaje, to wszczęcie postępowania przed sądem lub skorzystanie z trybu nadzwyczajnego (tj. wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej).
Skargę na decyzję składasz w dwu egzemplarzach do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) za pośrednictwem izby, która wydała niekorzystną dla Ciebie decyzję. Masz na to 30 dni od dnia doręczenia decyzji.
Dyrektor izby skarbowej jest zobowiązany przekazać do sądu Twoją skargę wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia. Do czasu rozpoczęcia rozprawy może jednak uwzględnić skargę i zweryfikować swoją decyzję.

Od wyroku WSA przysługuje Ci skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).

Skarga> WSA> wyrok, postanowienie> skarga kasacyjna, zażalenie do NSA

2. Proszę omówić postępowanie dowodowe.

Organ podatkowy jest w pewnym sensie gospodarzem postępowania dowodowego i ex priori określa dowody, jakie chce przeprowadzić. Podatnik ma jednak możliwość uczestniczenia w tym postępowaniu i od niego zależy, czy z możliwości tej skorzysta.

Postępowanie dowodowe uregulowane jest w art. 180-200 ordynacji podatkowej. Uczestnikami postępowania dowodowego mogą być również płatnicy, inkasenci.

Z art. 180 ordynacji podatkowej wynika, że dowodem są wszelkie okoliczności, które mogą przyczynić do wyjaśnienia sprawy, a nie są sprzeczne z prawem, (w szczególności: księgi podatkowe, deklarację złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informację zebrane w wyniku oględzin.) Przesłanka ta nakłada na organ prowadzący postępowanie dowodowe obowiązek rzetelnego wyjaśnienia sprawy.

3. Kto prowadzi postępowanie egzekucyjne w administracji i na podstawie jakich przepisów?

Egzekucja administracyjna - zespół czynności organu egzekucyjnego, zobowiązanego oraz innych uczestników postępowania, podjętych w celu ostatecznego urzeczywistnienia normy prawa materialnego. Do czynności tych zalicza się zarówno czynności procesowe rozstrzygające kwestie proceduralne wynikłe w toku postępowania, jak i czynności egzekucyjne będące czynnościami faktycznymi. Egzekucja administracyjna jest w prawie polskim uregulowana w Ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954)

Organy egzekucyjne

• naczelnik urzędu skarbowego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych,

• właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ.

• przewodniczący organu orzekającego w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych w pierwszej instancji jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę ukaranego, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu kar pieniężnych i kosztów postępowania orzeczonych w tych sprawach.

• dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodnych od składek oraz nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ten oddział, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń.

• dyrektor izby celnej jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, do których poboru zobowiązane są organy celne na podstawie odrębnych przepisów.

1. Proszę scharakteryzować pojęcie decyzji deklaratoryjnej i konstytutywnej na dowolnie wybranym przykładzie.

Konsekwencją przyjęcia przez Ordynację dwóch sposobów powstawania zobowiązań podatkowych są dwa rodzaje decyzji wydawanych przez organy podatkowe w tych sprawach: - decyzje ustalające wysokość zobowiązania podatkowego (decyzje konstytutywne - art. 21 m 1 pkt 2 Ordynacji) - decyzje określające wysokość zaległości podatkowej ( decyzje deklaratoryjne - art. 21 § 3 Ordynacji). Decyzje konstytutywne, jeżeli zostaną doręczone adresatowi, powodują powstanie zobowiązania podatkowego, natomiast decyzje deklaratoryjne stwierdzają jedynie fakt powstania zaległości podatkowej w określonej kwocie. Wydanie decyzji w trybie przepisu art. 21 § 3 Ordynacji stwierdza istnienie zobowiązania podatkowego, które stało się zaległością podatkową. Decyzja ta nie zmienia ani terminu, ani warunków płatności wynikających z przepisów dotyczących danego podatku.

2. Jaki środek zaskarżenia służy od postanowienia organu I instancji?

• art. 236 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)

Zażalenie na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego wydane w toku postępowania podatkowego, przysługuje tylko wówczas, gdy przepisy Ordynacji podatkowej tak stanowią. Postanowienie, na które nie przysługuje zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. Właściwym do rozpatrzenia zażalenia jest organ wyższego stopnia. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał postanowienie. Zażalenie powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu , określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie - zgodnie z art. 222 w zw. z art. 239 Ordynacji podatkowej.

Zażalenie powinno spełniać wymogi formalne określone przepisem art.168 Ordynacji podatkowej, w szczególności dotyczące wskazania treści żądania, wskazania osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu.

Zażalenie na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego, wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie - zgodnie z art. 236 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

Termin do wniesienia zażalenia uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zawierające zażalenie zostało:

1. wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu podatkowego, a nadawca otrzymał urzędowe potwierdzenie odbioru,

2. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo złożone w polskim urzędzie konsularnym,

3. złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku,

4. złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego,

5. złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego.

(podstawa prawna art. 12 § 6 Ordynacji podatkowej)

Organ podatkowy, do którego wpłynęło zażalenie przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi drugiej instancji - Dyrektorowi Izby Skarbowej, bez zbędnej zwłoki jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania zażalenia. Dyrektor Izby Skarbowej rozpatrzy zażalenie przez wydanie postanowienia w tej sprawie.

Jeżeli Naczelnik Urzędu Skarbowego uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika zasługuję w całości na uwzględnienie, wyda nowe postanowienie, którym uchyli lub zmieni zaskarżone postanowienie - zgodnie z art. 226 w zw. z art. 239 Ordynacji podatkowej.

 Przepisy dotyczące wykonania decyzji stosuje się odpowiednio do wykonania postanowień (art. 239j Ordynacji podatkowej).

3. Na podstawie jakich przepisów prowadzona jest procedura rejestracyjna?

Powszechnemu obowiązkowi ewidencyjnemu, określonemu w ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz.2681 z późn. zm.), podlegają: osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami.

1. Proszę wymienić i scharakteryzować nadzwyczajne środki zaskarżenia.

Nadzwyczajne środki odwoławcze to:

żądanie wznowienia postanowienia - polega na konieczności ponownego rozpatrzenia sprawy wniesionej przez obywatela (stronę) lub z urzędu. Warunkiem wznowienia jest pewność, że w trakcie postępowania wystąpiły poważne nieprawidłowości podczas postępowania administracyjnego np. korupcja lub nowe dowody w sprawie, dowody okazały się fałszywe, decyzja w wyniku przestępstwa, strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu.

 żądanie stwierdzenia nieważności decyzji - może być podjęte, jeśli wydał ją organ nieuprawniony, jej wydanie nie miało podstaw prawnych lub decyzja jest obciążona wieloma wadami. Żądanie stwierdzenia nieważności decyzji może podjąć strona zainteresowana, może być również podjęte z urzędu.

Skargę można wnieść dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli przysługiwały one w postępowaniu przed organami podatkowymi (art. 52 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej: ppsa). Pomijamy przy tym przypadki, kiedy skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich.

2. W jakich postępowaniach i w jakim celu sporządza się protokoły?

Przepisy Ordynacji podatkowej wymagają, aby z czynności o znaczeniu dowodowym był sporządzony protokół. Jeżeli wymóg ten nie zostanie spełniony, podatnik może się bronić przed organem podatkowym zarzutem, że czynność, z której nie sporządzono protokołu albo sporządzono protokół wadliwy, jest nieważna. Protokoły i adnotacje realizują w postępowaniu podatkowym zasadę pisemności wyrażoną w art. 126 ustawy - Ordynacja podatkowa. Organ podatkowy musi sporządzić zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie.

W szczególności sporządza się protokół:

1) przyjęcia wniesionego ustnie podania;

2) przesłuchania strony, świadka i biegłego;

3) oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale pracownika organu podatkowego;

4) ustnego ogłoszenia postanowienia;

5) rozprawy.

Protokół sporządza się tak, aby z jego treści wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy nich obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym, biorącym udział w czynności urzędowej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokóle. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedłożony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. Wymóg ten ma na celu uwiarygodnienie informacji zapisanych w protokole. Zeznania pozbawione podpisu osoby je składającej lub co gorsza utrwalone jedynie jako odręczne notatki pracownika organu skarbowego nie mogą być wykorzystane jako dowód w postępowaniu podatkowym.

3. Kto przeprowadza rozprawę w trybie art.200 OP? > organ odwoławczy

Dyrektor Izby Skarbowej, dyrektor Izby Celnej jako:

• organ odwoławczy od decyzji naczelnika US lub naczelnika UC

Samorządowe Kolegium Odwoławcze jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa.

Minister Finansów jako organ I instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji, bądź stwierdzenia jej wygaśnięcia, a także jako organ odwoławczy.

---