TRAGIZM KONRADA WALLENRODA. Sytuacja tragiczna ma miejsce wówczas, gdy bohater stoi przed koniecznością dokonania wyboru pomiędzy dwoma racjami, które są równorzędne, lecz każda decyzja bohatera będzie zła - przyniesie negatywne skutki. W takiej właśnie sytuacji znalazł się Konrad Wallenrod. Musiał wybrać pomiędzy miłością do ojczyzny a miłością do Aldony. Wybrał Litwę - poświęcił swoje życie prywatne i miłość ukochanej kobiety, gdyż Szczęścia w domu nie zaznał, bo go nie było w ojczyźnie. Z kolei gdyby wybrał dobro prywatne - także nie byłby szczęśliwy. Nie mógłby żyć i patrzeć jak ginie jego ojczyzna. Konflikt - dobro ojczyzny a szczęście prywatne nie jest jedynym konfliktem, jedyną, przyczyną tragizmu Konrada. Bohater musi wybierać także między honorem a zwycięstwem nad Krzyżakami. Wybiera obcą jego rycerskiej etyce metodę walki podstępem i zdradą. Wybiera metodę "lisa" a nie "lwa". Metoda ta nie jest godna rycerza. Bohater musi kłamać, oszukiwać, prowadzić podwójne życie, postępować nieetycznie. Jednak gdyby postępował etycznie i stanął do otwartej walki z Zakonem przegrałby i zaprzepaścił przyszłość ojczyzny. Tak więc tragizm Konrada rozgrywa się na dwóch płaszczyznach, podczas dokonywania tych wyborów. Zapłacił za te wybory klęską osobistą-tragedią własną i Aldony. Konrad Wallenrod jest typowym bohaterem romantyczny, a tragizm jego postaci jest tego dowodem. ROLA POEZJI I POETY W DOBIE ROMANTYZMU. Poezja i poeta to bardzo ważne zagadnienia w epoce romantyzmu. Była to epoka poezji, ekspresji, uczucia uniesienia poety ponad tłum. Romantycy traktowali poezję jako siłę twórczą oraz tajemniczy głoś wnętrza. Podkreślali kreacyjny charakter poezji, która miała odkrywać ukryte treści i objaśniać je własnemu narodowi, miała pomagać poznawać swoją historię wskazywać ideały i perspektywę przeszłości, miała przewodzić narodowi i pełnić rolę ogólnonarodowej, dostępnej dla wszystkich.
Romantyczny poeta uważany był za jednostkę genialną, wybraną, spełniał rolę polityka ideologa przywódcy lub wieszcza. Zaangażowany był w dążenia społeczne i niepodległościowe. Wywyższenie poety nad zbiorowość świadczyło o jego geniuszu, miał odkrawać i wyrażać tajemniczą istotę natury. Poeta stwarzał nowe oryginalne wartości, łamał dotychczasowe prawa poezji, mieszał różne motywy oraz rodzaje literackie. Głównymi przedstawicielami polskiej sceny literackiej w dobie epoki romantyzmu byli Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki oraz Zygmunt Krasiński. Rola poezji i poety w okresie romantyzmu najlepiej ukazana jest we fragmentach „Pieśni Wajdeloty” - fragmentu z powieści poetyckiej „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza. Poezja ma: 1. być pomostem łączącym literaturę klasycystyczną i romantyczną. 2. powinna ocalić od zapomnienia historii. 3. zagrzewać do czynu. 4. przechowywać najcenniejsze skarby narodowe. 5. być świadectwem tożsamości narodowej, jest gwarancją jej zachowania. 6. nie ma siły, która by zabiła literaturę. 7. ma być zdolna do sterowania zbiorową świadomością. 8. oddziaływać na czytelnika. 9. być kluczem do zrozumienia narodowych dziejów. 10. być formą przetrwania i odnowienia narodu. 11. ukazywać dzieje narodu, jego przeszłość i żywą tradycję. 12. musi łączyć naród by nie był podzielony i rozbity. 13. ma budzić uczucie patriotyczne. 14. być adresowana do całego społeczeństwa i zrozumiała dla wszystkich. 15. być pielęgnowana przez naród. 16. być przewodniczką narodu. 17. wyrażać uczucia i myśli całego narodu. Poeta: 1. ma do spełnienia misję w literaturze jaką pełnił Tyrteusz (zagrzewać do walki). 2. łączyć pokolenia całego narodu. 3. spajać teraźniejszość, przeszłość i przyszłość.