Urlop pracowniczy
Obok kodeksu pracy problematykę urlopu reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8.01.1997r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy , z wyłączeniem :
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, oraz innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tyt. zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie ( art. 172 ), wypłacane nie później niż w terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy dla tego pracownika, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu; w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia, okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy. Składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż miesiąc wypłaca się w przyjętych terminach wypłaty tych składników, przy czym okres urlopu jest traktowany narówni z okresem wykonywania pracy. Jeżeli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymywał wynagrodzenie za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy, to podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.
Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 dni kalendarzowych Pozostałą część można dzielić dowolnie i wykorzystywać urlop nawet po jednym dniu. Podział urlopu może nastąpić tylko na wniosek pracownika , pracodawca nie może z własnej inicjatywy udzielić urlopu w częściach.
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop.
Przepisy kodeksu pracy dopuszczają wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy jedynie w przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w przypadku rozwiązania stosunku pracy jest obowiązkiem pracodawcy. Tylko w jednej sytuacji pracodawca jest z niego zwolniony, wtedy gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą. bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.
Podstawę i zasady ustalania wynagrodzenia za niewykorzystany urlop określa zaprezentowane wyżej rozporządzenie.
Jeśli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie - przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie. Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu.
W 2012 roku współczynnik ekwiwalentowy dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonujących pracę od poniedziałku do piątku, wyniesi 21 [366 dni - (53 niedziele + 9 dni świątecznych nieprzypadających w niedziele + 52 dni wolne z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy)]: 12.
Wartość współczynnika ekwiwalentowego dla pracownika zatrudnionego na niepełny etat obniża się proporcjonalnie do obowiązującego go wymiaru czasu pracy.
Ważne
Należy jednak pamiętać, że wartość współczynnika urlopowego zależy od rozkładu dni wolnych przysługujących pracownikowi z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy.
Sposób naliczania ekwiwalentu
Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Zasady te znajdują się w rozporządzeniu z 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 8.10.2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
Schemat obliczania ekwiwalentu |
Krok pierwszy - ustalenie wynagrodzenia miesięcznego, od którego naliczany będzie ekwiwalent Krok drugi - ustalenie ekwiwalentu ze 1 dzień urlopu Sumę miesięcznych wynagrodzeń należy podzielić przez specjalny współczynnik (patrz niżej) Krok trzeci - ustalenie ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu Wynik z kroku drugiego dzielimy przez 8 (8 godzin w ciągu dnia) Krok czwarty - ustalenie ekwiwalentu za urlop Ekwiwalent za jedną godzinę urlopu mnożymy przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego |